عبدالله بن موسی لخمی۱ - معرفی اجمالیعبدالله بن موسی بن نصیر لخمی، از امیران و از جمله فاتحان ناحیه مغرب است. پیش از وارد شدن پدرش به اندلس، همراه او بود و آن‌گاه که پدرش رهسپار آن سامان شد، وی را در سال ۸۷ ق به‌جای خویش به حکومت قیروان گمارد و او تا سال ۹۵ ق در این مقام باقی ماند. ۲ - عزل از حکومتوقتی سلیمان بن عبدالملک به خلافت رسید، عبدالله بن موسی را عزل کرد و در سال ۹۶ ق محمد بن یزید را به‌جای وی گمارد. ۳ - سرانجامتاریخنگاران در فرجام کار عبدالله بن موسی لخمی، اختلاف نظر دارند؛ مثلاً ابن عذاری و عدّه‌ای دیگر می‌گویند: محمد بن یزید، عبدالله را زندانی کرد، او را شکنجه داد، سپس کشت و بعد اموالش را به دستور خلیفه، سلیمان بن عبدالملک تصرف نمود، اما محمد بن حبیب در کتابش (محبّر) در باب «من نصب راسه من الاشراف» (بزرگانی که سرشان بر دار رفت) می‌نویسد: وقتی بشر بن صفوان در سال ۱۰۲ ق والی افریقیه شد، عبدالله بن موسی را به قتل یزید بن ابی‌مسلم، مولای حجاج ثقفی متهم کرد. یزید بن مسلم در سال ۱۰۱ ق والی افریقیه بود، لذا بشر بن صفوان، عبدالله بن موسی را به جرم کشتن یزید بن ابی‌مسلم کشت و سرش را نزد یزید بن عبدالملک فرستاد و او سر عبدالله را در دمشق آویخت. گروهی از تاریخ‌نگاران نیز درباره فرجام عبدالله بن موسی چیزی نگفته‌اند و خبری را از وی پس از عزلش، گزارش نداده‌اند. ۴ - پانویس۵ - منبععبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۲۸۸. |