عبدالرحمان بن رستم بهرامعبدالرحمان بن رستم بهرام، از شخصیت‌های سیاسی و مذهبی قرن دوم قمری و از بزرگان خوارج اباضیه بود که دولت رستمیه را بنیان نهاد و سرانجام به سال ۱۷۱ ق درگذشت. ۱ - معرفی اجمالیعبدالرحمان بن رستم بن بهرام، مردی ایرانی‌الاصل که جدش، بهرام از غلامان عثمان بن عفان بود و با اعراب فاتح به سرزمین مغرب آمد و در قیروان ساکن شد. نوه بهرام یعنی عبدالرحمان در قیروان زاده شد و نزد علمای بزرگ قیروان به کسب علم پرداخت. وی مذهب خوارج اباضیه را پذیرفت و از بزرگان آن مذهب گردید وی به زهد و فروتنی معروف بود. زمانی که ابوالخطاب معافری بر افریقا غلبه یافت، او را به عنوان کارگزار خویش بر قیروان گماشت و چون در سال ۱۴۴ ق محمد بن اشعث در پی تهاجمی، وارد قیروان گردید و ابوالخطاب را کشت، عبدالرحمان به همراه خانواده با مقدار اندکی از اموالش به سوی مغرب میانه گریخت. در آن جا عدّه‌ای از خوارج اباضیه به او ملحق شدند. وی در منطقه «تاهرت» ـ منطقه‌ای سرسبز بین سه رودخانه بود ـ منزل گزید. در آن محل که آثار آبادانی از قدیم به چشم می‌خورد، یارانش مسجدی ساختند و در سال ۱۶۱ ق خانه‌های خود را نیز در همان جا بنیان نهادند و با عبدالرحمان به عنوان خلیفه بیعت کردند. بدین ترتیب دولتی در مغرب میانه به نام دولت «رستمیه» تاسیس گردید و «تاهرت» پایتخت آن شد. تا زمان استقرار حکومت فاطمیان در آن سامان به سال ۲۹۶ ق قدرت، در میان نوادگان عبدالرحمان، دست به دست می‌شد. ۲ - پانویس
۳ - منبععبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۳۹۸. |