عادت وقتیهعادت وقتیه از اقسام عادت ماهانه زن است. ۱ - توضیح واژهدر این قسم از عادت، زن در زمان معیّن مثلا اول هر ماه خون می‌بیند؛ لیکن شمار روزهای آن یکسان نیست، مثلا یک ماه پنج و ماه دیگر هفت روز است. [۱]
العروة الوثقی، ج۱، ص۵۴۱.
۲ - احکام عادت وقتیه۱- زنی که دو مرتبه، پشت‌سرهم خون ببیند که وقت (مثلاً در اول هر دو ماه) و یا عدد (مثلاً هفت روز در هر یک از دو ماه متوالی) و یا هر دوی آن‌ها مثل هم باشد، صاحب عادت می‌شود. پس با این دو بار خون دیدن یا صاحب عادت وقتیه و یا عادت عددیه و یا عادت وقتیه عددیه می‌شود. و از آنجایی که صاحب عادت وقتیه تنها و بلکه صاحب عادت عددیه تنها، با دو مرتبه خون دیدن خالی از اشکال نیست، لذا سزاوار است احتیاط ترک نشود. [۲]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۵۰، کتاب الطهارة، فصل فی غسل الحیض، مسالة۱۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.
۲- بدون اشکال یک مرتبه خون دیدن بر خلاف عادت، موجب ازبین‌رفتن عادت نمی‌شود. همان‌طور که اگر دو مرتبه مثل هم خون ببیند، بدون اشکال عادت اولش از بین رفته و عادت دیگری پیدا می‌کند. و اگر مکرراً بر خلاف عادتش خون ببیند و لیکن مثل هم نباشند، در اینکه عادت اولش از بین برود دو قول است؛ و قول اقوی آن است که درصورتی‌که مکرراً بر خلاف عادتش خون ببیند، به‌طوری‌که عرفاً بگویند این زن ایام مشخصی ندارد، عادت اولش از بین می‌رود. اما اگر دو مرتبه (بر خلاف عادتش) خون ببیند و مثل هم نباشند، در بقای عادت اولش تامل است. [۳]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۵۰، کتاب الطهارة، فصل فی غسل الحیض، مسالة۱۲، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.
۳- زنی که فقط دارای عادت وقتیه است اگر بیش از ده روز خون ببیند، باید وقت عادتش را حیض قرار دهد و در عدد، اگر تمیزی باشد که امکان مراعات آن در وقت عادت باشد باید رجوع به آن تمیز نماید، وگرنه به عادت خویشان نزدیکش بدان شرط (دارای عادت یکسان و علم به حال آنان) که گذشت رجوع کند و با نداشتن چنین نزدیکانی یا نبودن شرایطی که گفته شد، باید هفت روز را در وقت عادتش حیض قرار دهد. [۴]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۵۴، کتاب الطهارة، فصل فی غسل الحیض، مسالة۲۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.
۴- صاحب عادت وقتیه - خواه صاحب عادت عددیه هم باشد یا نباشد - به محض دیدن خون در وقت عادتش باید به احکام حائض عمل کند. بنابراین باید عبادت را ترک کند، چه خون اوصاف حیض را داشته باشد یا نداشته باشد، و همچنین است اگر یک یا دو روز یا بیشتر قبل از عادت و یا بعد آن خون ببیند، به‌طوری‌که گفته شود وقت حیض و عادتش جلو و یا عقب افتاده است، پس اگر بعداً معلوم شود که حیض نبوده؛ چون خونی را که دیده کمتر از حداقل حیض (سه روز) بوده است، باید عبادت‌هایی را که ترک کرده قضا نماید. [۵]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۵۰، کتاب الطهارة، فصل فی غسل الحیض، مسالة۱۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.
۵- صاحب عادت وقتیه اگر در وقت عادت و قبل از آن، یا در وقت عادت و بعد از آن، یا در وقت عادت و قبل و بعد از آن خون ببیند درصورتی‌که در مجموع از ده روز بیشتر نشود همه را حیض قرار می‌دهد. و اگر از ده روز بیشتر شود فقط روزهای عادت را حیض و بقیه را استحاضه قرار می‌دهد. [۶]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۵۱، کتاب الطهارة، فصل فی غسل الحیض، مسالة۱۴، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.
۳ - پانویس۴ - منبع• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت علیهم‌السلام، ج۵، ص۲۸۴، برگرفته از مقاله «عادت وقتیه». • ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی |