میرعبدالحسین خاتون‌آبادی اصفهانیمیرعبدالحسین خاتون‌آبادی اصفهانی، از علمای قرن یازدهم هجری در اصفهان و از شاگردان محمّدتقی مجلسی بوده است. ۱ - معرفی اجمالیمیر عبدالحسین خاتون‌آبادی فرزند میرمحمّدباقر بن میرمحمّداسماعیل (شاه مراد) بن میرعمادالدّین محمّد حسینی افطسی خاتون آبادی‌اصفهانی، از علمای قرن یازدهم هجری در اصفهان بوده است. وی علاّمه جلیل، محدّث، مفّسر موّرخ نسابه و از شاگردان محمّدتقی مجلسی و محمّدباقر سبزواری است. ۲ - اساتید و اجازاتوی نزد ملاّمیرزا شیروانی، محقّق سبزواری، میرزا رفیعا، ملاّ محمّدتقی مجلسی، ملاّ محمّدباقر مجلسی، ملاّ احمد تونی و ملاّ عبداللّه تونی، فقه، حدیث، کلام و تفسیر را آموخته و در ذیح‌جه ۱۰۶۹ق از ملاّ محمّدتقی مجلسی و در ۲۷ جمادی‌الثانی ۱۰۷۶ق از محقّق سبزواری اجازه دریافت نموده است. همچنین سیّد محمّدمؤمن بن دوست محمّد حسینی مجاور مکّه معظمه به او اجازه داده است. ۳ - سفر به حجمیرعبدالحسین خاتون‌آبادی در سال ۱۰۷۷ق به حج رفته و در طول عمر خود از بسیاری سرزمین‌های اسلامی چون یمن، عتبات عالیات، مصر و اسلامبول دیدار کرده است. ۴ - ولادت و وفاتدر شعبان ۱۰۳۷ق متولّد و در ۱۰۹۷ق یا ۱۱۰۰ وفات یافته، در مزار بابا رکن‌الدّین مدفون گردید. فرزندان مؤلف واقعه وفات پدر خود میر عبدالحسین را چنین ثبت نموده‌اند: "سال وفات سیّد سند مدقّق الخیّر الفاضل سنه هزار و صد و پنج و قبر وی در قبرستان بابا رکن‌الدّین قرب مقبره علاّمه زمان و یگانه دوران آقا حسین خوانساری در مقبره‌ای که خودشان ساخته بودند". [۱]
خاتون‌آبادی، سیدعبدالحسین، وقایع السّنین و الاعوام، ص۵۰۹.
«مزار بابا رکن‌الدّین» نامی بوده که به قبرستان جنوبی شهر اصفهان و در حاشیه زاینده رود از قرن هشتم تا یازدهم هجری اطلاق می‌شده است. این قبرستان وسیع که دارای تکایا و مقابر متعددی از عصر صفویه تا آخر دوره پهلوی است اکنون به تخت فولاد شهرت دارد. اوّلین منابعی که به جای «مزار بابا رکن‌الدّین» از «تخت فولاد» استفاده کرده‌اند، ولی قلی‌بیگ شاملو در کتاب «قصص الخاقانی» و «سفرنامه شاردن» اثر سیّاح فرانسوی شوالیه شاردن است. ۵ - آثار و تالیفاتکتب زیر از اوست: ۱. «شرح بر شاطبیه» در علم تجوید؛ ۲. «شرح بر شافیه» ابن حاجب؛ ۳. «وقایع السّنین و الاعوام»؛ که مشهورترین تالیفات اوست. [۲]
مهدوی، سیدمصلح‌الدین، رجال اصفهان یا تذکره القبور، ص۶۶.
[۳]
مهدوی، سیدمصلح‌الدین، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۱، ص۱۹۱.
[۴]
مهدوی، سیدمصلح‌الدین، سیری در تاریخ تخت فولاد، ص۷۳.
۴. «ترجمه حقائق الایمان»؛ که در سال ۱۰۹۸ق ترجمه شده و در کتابخانه سیدمصلح‌الدین مهدوی موجود است. ۶ - تالیف کتاب وقایع السنیناو مردی ادیب و دانشمند بوده و کتاب «وقایع السنین و الاعوام» که یک تاریخ عمومی از آغاز تا زمان مؤلف است را در ۳ مقصد و ۱۱ فصل تالیف کرده است. او وقایع را تا سال ۱۰۹۷ق به رشته تحریر درآورده و فرزندان و نوادگان او وقایع سال‌های بعد را به کتاب افزوده‌اند. نسخه اصل کتاب در کتابخانه مجلس شورای ملّی موجود بوده و یک نسخه عکسی هم از روی همین نسخه گرفته شده و در کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران نگهداری می‌شود. به دستور آیت‌اللّه مرعشی در سال ۱۳۵۳ق از روی نسخه دیگری از «وقایع السنین» که نسخه آن ظاهرا از ایران خارج شده، نسخه‌ای را کتابت کرده‌اند که در کتابخانه آیت‌اللّه مرعشی موجود است. این کتاب در سال ۱۳۵۲ش با مقدمه آیت‌اللّه مرعشی و آیت‌اللّه شیخ ابوالحسن شعرانی و به همت آقای محمّدباقر بهبودی به چاپ رسیده است. [۵]
خاتون‌آبادی، سیدعبدالحسین، وقایع السّنین و الاعوام، ص۵-۸.
[۷]
آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الکواکب المنتشره، ص۴۱۹-۴۲۰.
[۸]
آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، مصفّی المقال، ص۱۲۰.
[۹]
منزوی، احمد، فهرستواره کتابهای فارسی، ج۱، ص۶۹۹-۶۷۰.
[۱۰]
استوری، چارلز آمبروز، ادبیّات فارسی بر مبنای استوری، ج۲، ص۶۳۵.
۷ - پانویس
۸ - منبعمهدوی، سیدمصلح‌الدین، اعلام اصفهان، ج۴، ص۱۴۳. رده‌های این صفحه : سادات اصفهان قرن 11 (قمری) | شاگردان علامه مجلسی | شاگردان محقق سبزواری | علمای اصفهان سده یازدهم (قمری) | علمای ایران قرن 11 (قمری) | مدفونان در تخت فولاد
|