سرور منافقان (قرآن)در این مقاله آیات قرآن مرتبط با سرور منافقان معرفی می‌شوند. ۱ - عوامل سرور منافقانعوامل سرور منافقان عبارتند از: ۱.۱ - گرفتاری مسلمانان به سختیگرفتارى پیامبر صلی‌الله‌علیه‌وآله و مسلمانان به سختی و مصايب، مايه سرور و شادمانى منافقان: «إِنَّما يَسْتَأْذِنُكَ الَّذِينَ لا يُؤْمِنُونَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ ارْتابَتْ قُلُوبُهُمْ فَهُمْ فِي رَيْبِهِمْ يَتَرَدَّدُونَ • إِنْ تُصِبْكَ حَسَنَةٌ تَسُؤْهُمْ وَ إِنْ تُصِبْكَ مُصِيبَةٌ يَقُولُوا قَدْ أَخَذْنا أَمْرَنا مِنْ قَبْلُ وَ يَتَوَلَّوْا وَ هُمْ فَرِحُونَ؛ تنها كسانى از تو اجازه مى‌گيرند كه به خدا و روز بازپسين ايمان ندارند، و دلهايشان با شک و ترديد آميخته است از اين رو؛ آنها در ترديد خود سرگردانند.اگر نيكى به تو رسد، آنها را ناراحت مى‌كند؛ و اگر مصيبتى به تو رسد، مى‌گويند: ما تصميم خود را از پيش گرفته‌ايم. و از نزد تو باز مى‌گردند در حالى كه خوشحالند.» ۱.۲ - دریافت زکاتخشنودى منافقان، در صورت برخوردارى از زکات: «وَ مِنْهُمْ مَنْ يَلْمِزُكَ فِي الصَّدَقاتِ فَإِنْ أُعْطُوا مِنْها رَضُوا وَ إِنْ لَمْ يُعْطَوْا مِنْها إِذا هُمْ يَسْخَطُونَ؛و در ميان آنها كسانى هستند كه در تقسيم غنايم به تو خرده مى‌گيرند؛ اگر سهمى از آن غنايم، به آنها داده شود، راضى مى‌شوند؛ و اگر چيزى به آنها داده نشود، خشمگين مى‌شوند؛ (هر چند حقى نداشته باشند).» بنا بر قولى، مورد آيه، برخى از منافقان است. ۱.۳ - تخلف از جهادشادمانى منافقان از تخلّف خود از جهاد در راه خدا: «فَرِحَ الْمُخَلَّفُونَ بِمَقْعَدِهِمْ خِلافَ رَسُولِ اللَّهِ وَ كَرِهُوا أَنْ يُجاهِدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ ... • فَإِنْ رَجَعَكَ اللَّهُ إِلى طائِفَةٍ مِنْهُمْ فَاسْتَأْذَنُوكَ لِلْخُرُوجِ فَقُلْ لَنْ تَخْرُجُوا مَعِيَ أَبَداً وَ لَنْ تُقاتِلُوا مَعِيَ عَدُوًّا إِنَّكُمْ رَضِيتُمْ بِالْقُعُودِ أَوَّلَ مَرَّةٍ فَاقْعُدُوا مَعَ الْخالِفِينَ • وَ إِذا أُنْزِلَتْ سُورَةٌ أَنْ آمِنُوا بِاللَّهِ وَ جاهِدُوا مَعَ رَسُولِهِ اسْتَأْذَنَكَ أُولُوا الطَّوْلِ مِنْهُمْ وَ قالُوا ذَرْنا نَكُنْ مَعَ الْقاعِدِينَ • رَضُوا بِأَنْ يَكُونُوا مَعَ الْخَوالِفِ وَ طُبِعَ عَلى قُلُوبِهِمْ فَهُمْ لا يَفْقَهُونَ؛تخلف كنندگان از جنگ تبوک، از مخالفت با پيامبر خدا و كناره‌گيرى از جهاد، خوشحال شدند؛ و خوش نداشتند كه با مال و جان خود، در راه خدا جهاد كنند؛ ... هرگاه خداوند تو را به سوى گروهى از آنان بازگرداند، و از تو اجازه خروج به سوى ميدان جهاد بخواهند، بگو: هيچ گاه با من خارج نخواهيد شد؛ و هرگز همراه من، با دشمنى نخواهيد جنگيد. شما نخستين بار به كناره‌گيرى از جهاد راضى شديد، اكنون نيز با متخلّفان بمانيد. و هنگامى، كه سوره‌اى نازل شود و به آنان دستور دهد كه: به خدا ايمان بياوريد، و همراه پيامبرش جهاد كنيد افرادى از آنها (گروه منافقان) كه توانايى بر جهاد دارند، از تو اجازه مى‌خواهند و مى‌گويند: بگذار ما با افراد ناتوان و آنها كه از جهاد معافند باشيم. (آرى،) آنها راضى شدند كه با واماندگان و افراد ناتوان باشند؛ و بر دلهايشان مهر نهاده شده؛ از اين رو حقايق را درک نمى‌كنند.» ۲ - اندک بودن سرور منافقاناندک بودن سرور و شادى منافقان متخلّف از جهاد، در مقابل رنج و گریه‌های زياد آنان: «فَرِحَ الْمُخَلَّفُونَ بِمَقْعَدِهِمْ خِلافَ رَسُولِ اللَّهِ وَ كَرِهُوا أَنْ يُجاهِدُوا بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ فِي سَبِيلِ اللَّهِ وَ قالُوا لا تَنْفِرُوا فِي الْحَرِّ قُلْ نارُ جَهَنَّمَ أَشَدُّ حَرًّا لَوْ كانُوا يَفْقَهُونَ • فَلْيَضْحَكُوا قَلِيلًا وَ لْيَبْكُوا كَثِيراً جَزاءً بِما كانُوا يَكْسِبُونَ؛تخلف كنندگان از جنگ تبوک، از مخالفت با پيامبر خدا و كناره‌گيرى از جهاد، خوشحال شدند؛ و خوش نداشتند كه با مال و جان خود، در راه خدا جهاد كنند؛ و گفتند: در اين گرما، به سوى ميدان حركت نكنيد. به آنان بگو: آتش دوزخ از اين سوزان‌تر است! اگر مى‌فهميدند. از اين رو آنها بايد كمتر بخندند و بسيار بگريند؛ چرا كه آتش جهنم در انتظارشان است اين، جزاى كارهايى است كه انجام مى‌دادند.» ۳ - پانویس۴ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳۱، ص۱۳۳، برگرفته از مقاله «سرور منافقان». |