راشد ادریسیراشد ادریسی، از شخصیت‌های قرن دوم قمری و آزاد شده ادریس بن عبدالله بود که همراه او در جنگ فخّ شرکت داشت. او پس از کشته شدن ادریس به نیابت از طفل وی، رهبری بخشی از شورشیان افریقا را بر عهده گرفت. او سرانجام به سال ۱۸۸ ق با توطئه ابراهیم بن اغلب حاکم قیروان کشته شد. ۱ - معرفی اجمالیراشد، آزاد شده ادریس بن عبدالله بن حسن مثنّی بن حسن مثنّی و مورد اعتماد واطمینان او بود. ۲ - شرکت در جنگ فخوی در مدینه، سپس مکه در خدمت ادریس بود و همراه او، پس از جنگ فخّ ـ که در آن حسین بن علی بن حسن مثلّث در سال ۱۶۹ ق کشته شد ـ مخفیانه به همراه عده‌ای دیگر از مکه فرار کرد. ۳ - هجرت به افریقاوی از مصر و آفریقا عبور کرد و در سال ۱۷۳ ق وارد مغربِ دور شد و در شهر «ولیلی» در نزدیکی مراکش اقامت گزید. ادریس مردم را به سوی خود فراخواند و چون کارش بالا گرفت «ولیلی» و شهرهای دیگر را تحت کنترل خود درآورد. راشد در همه این حوادث همیشه یاور او بود. ۴ - مرگ ادریسادریس بر اثر توطئه هارون الرشید مسموم شد و به قتل رسید. اما راشد به قاتل ادریس دست یافت، آن گاه با ضربه شمشیر، دست راستش را قطع کرد و سپس به «ولیلی» بازگشت. ۵ - رهبری شورشیانراشد پس از بازگشت، اطلاع یافت که یکی از کنیزان ادریس به نام «کنزه» از ادریس باردار است. راشد تا هنگام وضع حملِ کنزه، به نیابت از «جنین» حکومت را اداره می‌کرد. او نوزاد را نیز به نام پدرش «ادریس» خواند. و بیعت بربرها را با او تجدید کرد. راشد سرپرستی کودک و اداره حکومت را عهده‌دار شد و به آموزش و تربیت او نیز پرداخت. ۶ - وفاتاغلبیهای قیروان، اوضاع دولتی را که اینک در همسایگی شان به وجود آمده بود، زیر نظر داشتند، و برای از بین بردن ادریس «طفل شیرخوار» اموالی را می‌فرستادند. آنان در کشتن پدر او نیز دست داشتند. اغالبه پیوسته در صدد اجرای توطئه خود بودند تا این که ابراهیم بن اغلب، حاکم قیروان توانست برخی از بربرها را مامور کشتن راشد کند. آنها نیز اندکی بعد از آن که ادریس بزرگ شده و حکومت پدرش را به دست گرفته بود، با نیرنگ، راشد را کشتند. ۷ - پانویس
۸ - منبععبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۴۲۷. |