رازپوشیرازداری، از امور بسیار مهم در اسلام به شمار می‌آید و در گفتار و شیوه زندگی پیشوایان شیعه (عليهم‌السلام) جایگاهی ویژه دارد. امری که در بعضی از موارد از واجبات مؤکد شمرده و برای افشا کننده آن، مجازاتی شدید در نظر گرفته شده است. فهرست مندرجات۲ - اولین امانت ۳ - توصیه به وفای به عهد ۴ - توصیه به امانت‌داری ۵ - حفظ امانت زمامداران ۶ - لغزش‌ها و علت‌ها ۷ - وفا به پیمان الهی ۸ - عدم اطمینان ۹ - خیانتکاری معاویه ۱۰ - رازداری ۱۱ - بندگی مخلصانه ۱۲ - رسوای دنیا و آخرت ۱۳ - سرزنش علی به اصحاب ۱۴ - استحکام میخ به عهد ۱۵ - حد آزادی مسئول ۱۶ - رازپوشی ۱۷ - پانویس ۱۸ - منبع ۱ - ادای امانت الهیمن لم یختلف سره و علانیته، و فعله و مقالته، فقد ادی الامانة، و اخلص العبادة. آن که پنهان و آشکارش، کردار و گفتارش با هم مخالف نباشد، امانت الهی را ادا کرده و بندگی خدا را خالصانه انجام داده است. ۲ - اولین امانتاللهم اجعل نفسی اول کریمة تنتزعها من کرائمی، و اول ودیعة ترتجعها من ودائع نعمک عندی. پروردگارا! جان من نخستین حقیقت شریفی باشد که از من خواهی گرفت و اولین امانت تو باشد که در نزد من است و تو آن را بر می‌گردانی. ۳ - توصیه به وفای به عهدامام علی (علیه‌السّلام) به مالک اشتر بر وفای به عهد توصیه کردند. من کتابه للاشتر لما ولاه مصر: فلا تغدرن بذمتک و لا تخیسن بعهدک و لا تختلن عدوک... فان صبرک علی ضیق امر ترجو انفراجه و فضل عاقبته، خیر من غدر تخاف تبعته، در فرمان استانداری مصر به مالک اشتر می‌فرماید: به امان و زنهار خویش خیانت مکن و پیمانت را مشکن و دشمنت را مفریب... ؛ زیرا شکیبایی تو در برابر دشواری کاری که به گشایش و نیک فرجامی‌اش امید داری، بهتر از آن است که دست به پیمان شکنی و خیانتی بزنی که از پیامد ناگوار آن می‌ترسی. ۴ - توصیه به امانتداریفی عهده للاشتر: و ان عقدت بینک و بین عدوک عقدة او البسته منک ذمة، فحط عهدک بالوفا، و ارع ذمتک بالامانة، و اجعل نفسک جنة دون ما اعطیت؛ فانه لیس من فرائض الله شیء الناس اشد علیه اجتماعا، مع تفرق اهوائهم و تشتت آرائهم، من تعظیم الوفا بالعهود. در عهدنامه‌اش به اشتر می‌فرماید: اگر با دشمن خود پیمانی بستی یا به او جامه زنهار و امان پوشاندی به پیمان خویش وفا کن و با امانت پیمانت را رعایت نما و خود را سپر زنهاری که داده‌ای گردان؛ زیرا مردم، با همه خواسته‌های گوناگون و آرای پراکنده‌ای که دارند، نسبت به هیچ فریضه‌ای از فرایض الهی همچون بزرگ شمردن وفای به پیمان‌ها چنان سخت همداستان نیستند. ۵ - حفظ امانت زمامدارانو تحفظ من الاعوان؛ فان احد منهم بسط یده الی خیانة اجتمعت بها علیه عندک اخبار عیونک اکتفیت بذلک شاهدا، فبسطت علیه العقوبة فی بدنه، و اخذته بما اصاب من علمه. ثم نصبته بمقام المذلة، و سمته بالخیانة، و قلدته عار التهمة. و معاونان خود را با دقت کامل زیر نظر بگیر، در آن هنگام که کسی از آنان دست به خیانت گشود و این خیانت را اخبار بازرسان مخفی تایید کرد، از جنبه شهادت به آن اخبار اکتفا نموده و کیفر بدنی را برای او اجرا کن، و آن چه را که به دست آورده است از او بگیر و او را به موقعیت ذلت و خواری بکشان و با نشان خیانت او را مشخص نما و ننگ تهمت را بر گردنش بیاویز. ۶ - لغزش‌ها و علتهالکل ضلة علة، و لکل ناکث شبهة. برای هر لغزشی علت و برای هر عهدشکنی بهانه‌ای است. ۷ - وفا به پیمان الهیالوفا لاهل الغدر غدر عند الله، و الغدر باهل الغدر وفا عند الله. وفا با پیمان شکنان، پیمان شکنی است در نزد خدا و پیمان شکنی با پیمان شکنان، وفاداری است در نزد خدا. ۸ - عدم اطمینانعدم امین شمردن شخصی که به ستوه آمده: لا تامنن ملولا. شخص به ستوه آمده و رنجیده را امین مشمار. ۹ - خیانتکاری معاویهوالله ما معاویة بادهی منی، ولکنه یغدر و یفجر. و لولا کراهیة الغدر لکنت من ادهی الناس، و لکن کل غدره فجرة، و کل فجرة کفرة. و لکل غادر لوا یعرف به یوم القیامة. والله ما استغفل بالمیکدة، و لا استغمز بالشدیدة. به خدا سوگند، که معاویه از من زیرک‌تر نیست، اما او دست به پیمان شکنی و معصیت می‌آلاید و اگر نبود که خیانت و عهدشکنی زشت و نارواست، بی‌گمان من زیرک‌ترین مردمان بودم. اما هر خیانتی گناه است و هر گناهی نوعی کفر و در روز رستاخیز هر پیمان شکنی را پرچمی است که با آن شناخته می‌شود. به خدا سوگند، من غافلگیر نیرنگ (معاویه و امثال او) نمی‌شوم و در برابر ناتوان نمی‌گردم. ۱۰ - رازداریمن کتم سره، کانت الخیرة بیده. آن کسی که راز خود را پنهان دارد، اختیار به دست خود او خواهد بود (که پنهان دارد یا فاش سازد). ۱۱ - بندگی مخلصانهمن لم یختلف سره و علانیته، و فعله و مقالته، فقد ادی الامانة، و اخلص العبادة. هر کس که نهان و آشکار و گفتارش و کردارش یکی باشد، امانت خدای بزرگ را ادا کرده و بندگی او را مخلصانه به جای آورده است. ۱۲ - رسوای دنیا و آخرتمن استهان بالامانة، و رتع فی الخیانة و لم ینزه نفسه و دینه عنها، فقد احل بنفسه الذل و الخزی فی الدنیا، و هو فی الاخرة اذل و اخزی. کسی که امانت را خوار شمرد و در خیانت گام بردارد و خود و دین‌اش را از آن منزه نسازد، درهای ذلت و رسوایی را در دنیا به روی خود گشوده و در قیامت خوارتر و رسواتر خواهد بود. ۱۳ - سرزنش علی به اصحابو هو یلوم اصحابه: قد ترون عهودالله منقوضة فلا تغضبون، و انتم لنقض ذمم آبائکم تانفون. در سرزنش اصحاب خود می‌فرماید: پیمان‌های خدا را شکسته می‌بینید و به خشم نمی‌آیید، در حالی که شکسته شدن پیمان‌های پدرانتان را عار می‌دانید و ناراحت می‌شوید. ۱۴ - استحکام میخ به عهداعتصموا بالذمم فی اوتادها. میخ‌های عهد و پیمان را محکم کنید. ۱۵ - حد آزادی مسئولالمسؤول حر حتی یعد. مسئول تا وقتی وعده نداده است آزاد است. (و پس از وعده در گرو آن است.) ۱۶ - رازپوشیالظفر بالحزم، و الحزم باجالة الرای، و الرای بتحصین الاشرار. پیروزی به وسیله دوراندیشی و دوراندیشی با به کار انداختن فکر و به کار انداختن فکر با محکم نگه داشتن راز، به دست می‌آید. ۱۷ - پانویس۱۸ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «رازپوشی». رده‌های این صفحه : مقالات اندیشه قم
|