خاندان آموزگارسرسلسله این خاندان حبیب‌الله آموزگار بود که چهار فرزند به نام‌های کوروش، هوشنگ، جمشید و جهانگیر داشت سه تای آن‌ها برای ادامه تحصیل به آمریکا رفتند و یکی از آن‌ها در لندن درس خواند. سه تن از آن‌ها شغل‌های نخست وزیر و وزارت گرفتند و هوشنگ راه پدر را ادامه داد و به تدوین فرهنگ پرداخت. ۱ - آموزگار حبیب‌الله"حبیب‌الله آموزگار" فرزند"محمدحسین" در سال ۱۲۶۹ در اصطهبانات به دنیا آمد. [۱]
مصدق، محمد، دولت‌مردان عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک، ص۳۴، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، ۱۳۸۵.
در ۱۲ سالگی برای تحصیل علوم دینی به شیراز رفت و مقدمات فقه، اصول منطق و فلسفه را در آن‌جا فرا گرفت. در سال ۱۲۹۰ به تهران آمد، حبیب‌الله آموزگار از معلمی مدارس شروع کرد و در عرصه علم به استادی دانشگاه در رشته معقول و منقول رسید. او از نویسندگان و روزنامه نویسان معاصر بود که دارای تالیفات و ترجمه‌های زیادی می‌باشد. [۲]
آموزگار، جمشید، رجال عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک، ص۷، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، ۱۳۸۲.
برخی از آثار وی عبارتند از: فرهنگ فارسی، عمده النحو، ملکه اسلام، عالم ازدواج، تاریخ اسلام، جهان و روح آرامش، راهنمای تربیت یا اصول تعلیم و ترجمه، زن در جامعه، فلسفه رومی، منطق آموزگار اصلاحات اجتماعی، نحو عربی می‌باشد. [۳]
رکن زاده، محمد حسین، دانشمدان و سخنسرایان فارس، ص۴۳- ۴۴، تهران، اسلامیه، ۱۳۳۷.
"نصرالله شیفته" یکی از دوستان حبیب‌الله آموزگار می‌نویسد: عده‌ای در حقیقت او را رئیس و بانی روزنامه اطلاعات می‌دانند، زیرا در اوایل مشروطیت بود که حبیب‌الله آموزگار وزیر اسبق فرهنگ جوان پانزده ساله‌ای بود که مجلس می‌رفت و اخبار مجلس را می‌گرفت و آن روز به صورت اطلاعات چاپ می‌کرد. [۴]
شیفته، نصرالله، رجال بدون ماسک، ص۱۷، تهران،، تابان، ۱۳۳۱.
[۵]
شیفته، نصرالله، رجال بدون ماسک، ص۴۶، تهران،، تابان، ۱۳۳۱.
حبیب‌الله آموزگار به سردبیری روزنامه آفتاب، روزنامه صدای ایران و مدیریت مجله رهنما و علم و اخلاق رسید. [۶]
سالنامه دینا، شماره‌های ۱۳- ۲۶.
پس از آن وارد وزارت فرهنگ شد. ابتدا به ریاست «مدرسه ادب» برگزیده شد و در سال (۱۳۰۲ ش) به سمت ریاست فرهنگ رسید و به آن شهر رفت و تا ۱۳۰۴ این سمت را داشت بعد از آن به تهران آمد در زمان وزارت "داور" به وزارت دادگستری منتقل شد و عهده‌دار مشاغل مختلفی شد. وی از ۱۳۱۵ تا ۱۳۲۹ش در وزارت دادگستری مستشاری دیوان عالی کشور را عهده‌دار مسولیت بود. او مدتی نیز صاحب امتیازی "آینده" را به عهده داشت و در سال ۱۳۳۰ش به کابینه "حسین علا" به وزارت فرهنگ منصوب شد. [۷]
نجمی، ناصر، بازیگران عصر رضاشاهی و محمدرضاشاهی، ص۱۸، تهران، انیشتین، ۱۳۷۳.
پس از آن رییس بانک عمران شد و طرح تقسیم املاک شاه در دوره ریاست وی در بانک پی‌ریزی شد. [۸]
عاقلی، باقر، شرح حال رجال سیاسی و نظامی، ج۱، ص۲۹، تهران، گفتار، ۱۳۸۰.
در دوره دوم وارد مجلس سنا گردید. او همچنین از اعضای «حزب رادیکال» و عضو «کمیته مرکزی حزب ملیون» محسوب می‌شد. [۹]
آموزگار، جمشید، رجال عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک، ص۷، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، ۱۳۸۲.
وی در اوایل فروردین ۱۳۵۹ ش در تهران درگذشت. [۱۰]
عاقلی، باقر، شرح حال رجال سیاسی و نظامی، ج۱، ص۲۹، تهران، گفتار، ۱۳۸۰.
۲ - فرزندان حبیباللهحبیبالله چهار فرزند داشت. ۲.۱ - آموزگار جهانگیر"جهانگیر آموزگار" فرزند "حبیب‌الله" در سال ۱۲۹۸ش به دنیا آمد. پس از طی تحصیلات ابتدایی و متوسطه وارد دانشگاه تهران شد و لیسانس خود را در رشته حقوق گرفت و برای ادامه تحصیل به آمریکا رفت و دکترای خود را در رشته اقتصاد گرفت و از سال ۱۳۲۰ در شهرداری تهران استخدام و مشاغل زیادی را به عهده گرفت که هر کدام از آن‌ها به نحوی حساس و مهم بودند و این مشاغل؛ از جمله: بازرس شهرداری، سفیر ایران در واشنگتن، نماینده مجلس شورای ملی، وزیر بازرگانی بودند. از نظر سیاسی او طرفدار آمریکا و وابسته به حزب ملیون بود. [۱۱]
مصدق، محمد، دولت‌مردان عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک، ص۳۶، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، ۱۳۸۵.
۲.۲ - آموزگار هوشنگ"هوشنگ آموزگار" فرزند "حبیب‌الله آموزگار" در سال ۱۳۰۰ در تهران به دنیا آمد. پس از تمام شدن تحصیلات ابتدایی و متوسطه وارد دانشگاه حقوق تهران شد و پس از طی دوره تحصیلش در رشته اقتصاد لیسانس گرفت و در بانک ملی استخدام شد و پس از چند سال کار کردن در بانک ملی به انگلستان اعزام شد و در آن جا به کارآموزی و تمرین بانک‌داری پرداخت، پس از بازگشت دوباره در بانک به کار مشغول شد و بعد به ریاست کتابخانه منصوب شد. در ۱۳۳۴ برای طی دوره فوق لیسانس به «موسسه علوم اداری» معرفی شد و بعد از آن در «دبیرخانه سنتو» در آن‌کار مشغول خدمت شد. بعد به روابط عمومی«سازمان اوپک» در اطریش انتقال یافت و مدتی هم از مدیران «جلب سیاحان» بود. او همچنین راه پدر را رفت و به تدوین فرهنگ پرداخت و تدریس زبان انگلیسی را به دیپلمات‌ها و سایر افراد بر عهده داشت. [۱۲]
موتی، مصطفی، ایران در عصر پهلوی، ص۳.
۲.۳ - آموزگار جمشید"جمشید آموزگار" فرزند "حبیب‌الله" در سال ۱۳۰۲ در تهران به دنیا آمد. [۱۳]
نجمی، ناصر، بازیگران عصر رضاشاهی و محمدرضاشاهی، ص۱۸، تهران، انیشتین، ۱۳۷۳.
فارغ‌التحصیل دانشگاه تهران در رشته ادبیات فارسی بود و از آمریکا مهندسی راه و ساختمان داشت و از دانشگاه واشنگتن مهندسی بهداشت آب گرفت و دانشنامه دکترا و مهندسی او بهداشت هیدرولیک بود. در سال ۱۳۳۷ کارمند اداره کمک‌های فنی آمریکا بود (اصل چهارترومن) و به ترتیب معاون و سپس ریس اداره مهندسی بهداشت وزارت بهداری، معاون اداره مهندسی هیئت عملیاتی اقتصادی آمریکا در ایران و عضو هیئت ۵ نفری انسیتو بهداشت، معاون فنی و پارلمانی وزارت بهداری، وزیر کار، ورزیر بهداری، وزیر کشاورزی، وزیر دارائی و نخست وزیری را به عهده داشت و در این مدت ماموریت‌های مهمی‌به به عهده داشت که از جمله عضو هیئت نمایندگی ایران در کمیته کارشناسان اقتصادی پیمان مرکزی بود. او همچنین مفتخر به دریافت یک قطعه نشان درجه اول تاج گردید آموزگار می‌خواست در سال ۱۳۳۹ «حزب جوانان» را تاسیس کند؛ اما عملی نشد. او عضو «حزب ملیون» بود و سپس به عضویت «حزب ایران نوین» در آمد. چون با "دکتر منوچهر اقبال"، "دکتر علی امینی"، و "دکتر هوشنگ نهاوندی" ارتباط داشت و از سوی آن‌ها حمایت می‌شد در ابتدا شایع شده بود که به نخست وزیری انتخاب خواهد شد ولی این اتفاق در سال ۱۳۵۷ افتاد در اولین ترقی پیشرفت آموزگار مخصوصا پس از انتصاب به وزارت اقتصاد و دارایی شایعات زیادی در محافل سیاسی و حزبی مبنی بر آن بود که وی با سازمان سیا ارتباط دارد و به همین علت بدون طی مراحل اداری به معاونت وزارت بهداری و سپس وزارت بهداری منصوب شده است. [۱۴]
مصدق، محمد، دولت‌مردان عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک، ص۳۵، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، ۱۳۸۵.
۲.۴ - آموزگار کوروش"کوروش آموزگار" فرزند "حبیب‌الله آموزگار" در ۲۵ خرداد ۱۳۰۶ در تهران به دنیا آمد، تحصیلات ابتدایی خود را در دبستان تمدن و دوره متوسطه را در دبیرستان ایرانشهر تمام کرد و بعد از آن وارد دانشگاه تهران شد. [۱۵]
آموزگار، جمشید، رجال عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک، ص۲۸، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، ۱۳۸۲.
در دانشگاه واشنگتن رشته راه و ساختمان را ادامه داد و در سال ۱۳۲۸ش در رشته راه و ساختمان فوق لیسانس گرفت. او در سال ۱۳۴۰ش سمت مشاور فنی سازمان برنامه شد و در اواخر سال ۱۳۴۰ به آمریکا رفت و در امور ساختمان سازی و شهر دکترا گرفت و پس از بازگشت به ایران به سمت معاونت فنی و اجرایی وزارت آبادانی و مسکن منصوب شد [۱۶]
موتی، مصطفی، ایران در عصر پهلوی، ج۱۳، ص۳، لندن، چاپ پکا، ۱۳۷۱.
و در ۱۳۴۷ش به عنوان معاون وزیر کار و امور اجتماعی منصوب و مدتی مدیر عامل سازمان بیمه اجتماعی بود او در ۲۷ خرداد ۱۳۴۹ش در کابینه "هویدا" وزیر آبادانی و مسکن شد و از ۱۳۵۳ تا ۵۷ به کارهای غیر دولتی پرداخت دکتر آموزگار همچنین عضو جامعه «مهندسی راه و ساختمان آمریکا» بود و تالیفاتی نیز در این زمینه داشت که می‌توان از "تصفیه آب"، "طرق مختلف تصفیه آب"، "مسئله مسکن شهری" در ایران را نام برد. [۱۷]
آموزگار، جمشید، رجال عصر پهلوی به روایت اسناد ساواک، ص۱۴۹، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، ۱۳۸۲
۳ - پانویس
۴ - منبعسایت پژوهه، برگرفته از مقاله «خاندان آموزگار» تاریخ بازیابی ۹۵/۰۳/۲۲. |