حجار بن ابجر بجلی
حجار بن ابجر بجلی بزرگ
قبیله بکر بن وائل و از
اشراف کوفه به شمار میآمد.
او در
کربلا در سپاه
عمر بن سعد بود.
پدرش ابجر از
مسیحیان عراق بود که در اواخر
خلافت امیرمؤمنان (علیهالسّلام) از
دنیا رفته بود؛ اما حجار به
دین اسلام گرویده بود.
در زمان امارت
زیاد بن ابیه، حجار با او همراه شد و با او حشر و نشر داشت تا جایی که راضی شد به مانند بسیاری از سران مزدور کوفه به درخواست زیاد بن ابیه تن در دهد و بر ضد
حجر بن عدی گواهی دهد گواهیای که مستمسک و بهانهای شد تا
معاویه حجر را به
شهادت برساند.
حجار بن ابجر به همراه جمعی دیگر از سران و
اشراف کوفه از جمله کسانی بودند که برای
امام حسین (علیهالسّلام) نامه نوشتند و او را به شهر کوفه دعوت کردند؛
اما با حضور
ابن زیاد در کوفه به جمع یاران عبیدالله در
دارالاماره پیوست و به دستور او به متفرق کردن مردم از اطراف
مسلم پرداخت.
روایت شده که وقتی امام حسین (علیهالسّلام) دعوت
عمر بن سعد را برای پذیرفتن
بیعت با
یزید رد کرد، عمر بن سعد نامهای به ابن زیاد نوشت و او را از رد این خواسته باخبر ساخت. عبیدالله که از این عمل امام (علیهالسّلام) به شدت برآشفته شده بود به همراه اشراف کوفه و یارانشان به
نخیله رفت و در آنجا اردو زد و سپس از آنجا حجار بن ابجر و
شبث بن ربعی و دیگر اشراف کوفه را به یاری عمر بن سعد فرستاد.
نقل شده که ابن زیاد حجار را امیر هزار سوار و پیاده گردانید و وی را روانه
کربلا کرد تا به ابن سعد بپیوندد.
در
روز عاشورا و پیش از آغاز
جنگ، امام (علیهالسّلام) در ضمن سخنانش، حجار بن ابجر و برخی دیگر از اشراف کوفه را خطاب قرار داد و به آنان فرمودند:
«مگر شما نبودید که به من نامه نوشته بودید که میوهها رسیده، باغها سرسبز شده و نهرها لبریز گردیده، اگر بیایی بر سپاهی که برایت آماده شده وارد خواهی شد.» اما حجار در پاسخ منکر این دعوت شد و آن را
تکذیب کرد.
در پی قیام مردم کوفه به رهبری
مختار، حجار به کمک دیگر اشراف کوفه برخاست و به مقابله با انقلابیون پرداخت؛ اما شکست خورد و راه به جایی نبرد.
در زمان
امارت مختار بر کوفه نیز با دیگر اشراف مخالف مختار همراه شد و در نبرد اشراف کوفه علیه مختار، موسوم به "
یوم السبیع" شرکت کرد؛ اما با قبول شکست مجبور به
فرار از کوفه شد و به
مصعب بن زبیر پیوست.
او در خدمت
مصعب بن زبیر بود و همراه او در جنگهایش شرکت جست. در یکی از این جنگها، حجار به عنوان فرمانده از سوی مصعب به جنگ
عبیدالله بن حر فرستاده شد.
در جنگ مصعب با
عبدالملک بن مروان حجار در صف سپاهیان مصعب قرار گرفت؛ اما با دریافت وعده حکمرانی
اصفهان، همانند بسیاری دیگر از اشراف از یاری مصعب دست کشید و به عبدالملک مروان پیوست.
حجار بن ابجر از
تابعین طبقه اول در کوفه به شمار میرود.
او از
امام علی (علیهالسّلام) و
معاویه حدیث روایت کرده و شخصی به نام سماک نیز از او روایت نقل کرده است.