تغیر مسیر یافته از - ثمر
زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

ثمر (مفردات‌نهج‌البلاغه)





ثَمَر (به فتح ثاء و میم) یکی از مفردات نهج البلاغه، به معنای میوه که حضرت علی (علیه‌السلام) در خصوص نتیجه کوتاهی و ثمره دوراندیشی، جریان سقیفه و ... از این استفاده نموده است.


۱ - مفهوم‌شناسی



ثَمَر (به فتح ثاء و میم) به معنای میوه آمده و جمع آن «ثمار» است. واژه «ثمره» برای وحدت، و جمع آن ثمرات می‌باشد، که در ثمره طبیعی و معنوی به کار می‌رود.

۲ - کاربردها



امام (صلوات‌الله‌علیه) درباره نتیجه کوتاهی و ثمره دوراندیشی فرموده است: «ثمرة التفریط الندامة و ثمرة الحزم السلامة؛ میوه تقصیر ندامت و میوه احتیاط سلامت است.»
همچنین هنگامی که جریان سقیفه را به حضرت (علیه‌السلام) نقل کردند، فرمود: انصار چه گفتند؟ خبر رسان گفت: انصار گفتند: «منا امیر و منکم امیر.» امام (علیه‌السلام) در پاسخ فرمودند: چرا به آن‌ها نگفتید که رسول خدا (صلی‌الله‌علیه‌وآله‌وسلّم) وصیت فرمود: به نیکوکاران انصار نیکی شود و از خطا کارشان اغماض گردد؟ گفتند: این چه ضرری بر انصار دارد فرمود: اگر امامت در آن‌ها بود حضرت این چنین برای آن‌ها وصیت نمی‌کرد! سپس فرمود: قریش چه گفتند؟ آن شخص گفت: قریش دلیل آوردند که ما از خانواده رسول خداییم «نحن شجرة الرسول». امام (صلوات‌الله‌علیه) نیز فرمودند: «احتجوا بالشجرة و اضاعوا الثمرة؛ به درخت احتجاج کردند، و میوه آن را ضایع نمودند!»
همچنین در بیانی دیگر فرمود است: «ان الله یبتلی عباده عند الاعمال السیّئة بنقص الثمرات و حبس البرکات و اغلاق خزائن الخیرات لیتوب تائب...»
واژه «نبتها ثامرا» به معنای گیاه میوه ده (یا گیاه دارای میوه) است. چنان‌که در خطبه ۱۱۵، آمده است.
واژه «تثمیر المال» به معنای زیاد کردن مال، با سود است. چنان‌که در حکمت ۹۳، آمده است.

۳ - تعداد کاربرد



این واژه ۲۱ ‌بار در «نهج البلاغه» آمده است.

۴ - پانویس


 
۱. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۵۰۲، حکمت۱۸۱.    
۲. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۹۷، خطبه۶۷.    
۳. شریفی، عبدالهادی، تهذیب شرح نهج البلاغة لإبن أبی الحدید المعتزلی، ج۱، ص۲۱۵.    
۴. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۹۸، خطبه۶۷.    
۵. شریفی، عبدالهادی، تهذیب شرح نهج البلاغة لإبن أبی الحدید المعتزلی، ج۱، ص۲۱۵.    
۶. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۹۸، خطبه۶۷.    
۷. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۹۹، خطبه۱۴۳.    
۸. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۷۲، خطبه۱۱۵.    
۹. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۴۸۴، حکمت۹۳.    
۱۰. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۳۵، خطبه۹۱.    
۱۱. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۳۹، خطبه۹۴.    
۱۲. صبحی صالح، نهج البلاغه، ص۱۲۲، خطبه۸۹.    


۵ - منبع


قرشی بنابی، علی‌اکبر، مفردات نهج البلاغه، برگرفته از مقاله «ثمر»، ص۱۹۰-۱۸۹.    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.