زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
 

تفسیر بحر مواج





‌بحر موّاج، تفسیر فارسی قرآن، نوشته قاضی شهاب الدین دولت آبادی (متوفی ۸۴۹) است.


۱ - قاضی بودن درهند



وی از شاگردان محمد بن احمد خواجگی و در زمان حکومت ابراهیم شاه شرقی (۸۰۳ ـ ۸۴۴)، قاضی القضات جونپورِ هند بود.
[۱] غلام سرور لاهوری، خزینة الاصفیاء، ج۱، ص۳۹۰ ـ ۳۹۱، لکهنو ۱۸۷۳.
[۲] محمدقاسم بن غلامعلی فرشته، تاریخ فرشته، ج۲، ص۳۰۶، لکهنو (بی تا).


۲ - تألیفات قاضی شهاب الدین



به گفته برخی، فتاوی ابراهیم شاهی هم از تألیفات اوست.
بحر مواج مشتمل بر سه جلد و دارای زبان و بیان خاصی است. دولت آبادی در این تفسیر وارد بحثهای لغوی و نحوی شده و به مسائل فقهی نیز توجه کرده است.

۳ - استفاده از تفاسیر مختلف



در این تفسیر از تفسیر زاهدی، مدارک التنزیل، کشّاف، تفسیر کبیر و تفسیر ابولیث سمرقندی استفاده شده است.
بحر مواج در ۱۲۹۷ در لکهنو چاپ و منتشر شده، ولی اکنون نایاب است.

۴ - موجود بودن تفسیر بحر مواج در کتابخانه‌ها



نسخه‌های خطی آن در کتابخانه‌های مولانا آزاد علیگره، ایندیا آفیس (دیوان هند)، انجمن آسیایی بنگال، آصفیه حیدرآباد و کتابخانه خدابخش در پتنه موجود است.

۵ - فهرست منابع



(۱) میرغلامعلی بن نوح آزاد بلگرامی، مآثرالکرام، آگره ۱۳۲۸/ ۱۹۱۰، ج ۱، ص ۱۸۸ - ۱۸۹.
(۲) فقیر محمد جیلمی، حدایق الحنفیه، لکهنو ۱۳۲۴/۱۹۰۶، ص ۳۱۹.
(۳) غلام سرور لاهوری، خزینة الاصفیاء، لکهنو ۱۸۷۳.
(۴) سیداشرف جهانگیر سمنانی، لطایف اشرفی، دهلی (بی تا)، ج ۲، ص ۱۰۶.
(۵) عبدالحق بن سیف الدین عبدالحق دهلوی، اخبارالاخیار، دهلی ۱۳۳۲/۱۹۱۴، ص ۱۸۰ - ۱۸۱.
(۶) محمدقاسم بن غلامعلی فرشته، تاریخ فرشته، لکهنو (بی تا).
(۷) محمد صدیق بن حسن قنوجی، ابجد العلوم، بهوپال ۱۲۹۵، ص ۸۹۳.
(۸) اطهر مبارک پوری، دیارِ پورب مین علم اورعلما، دهلی ۱۹۷۹، ص ۱۲۱ ـ ۲۱۰.

۶ - پانویس


 
۱. غلام سرور لاهوری، خزینة الاصفیاء، ج۱، ص۳۹۰ ـ ۳۹۱، لکهنو ۱۸۷۳.
۲. محمدقاسم بن غلامعلی فرشته، تاریخ فرشته، ج۲، ص۳۰۶، لکهنو (بی تا).


۷ - منبع


دانشنامه جهان اسلام، بنیاد دائرة المعارف اسلامی، برگرفته از مقاله «بحر مواج»، شماره۵۸۵.    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.