تفسیر ابوعلی فارسیتفسیر ابوعلی فارسی اثـر ابـوعلی فارسی حسن (ف ۲۸۸ - بغداد ۳۷۷ ق) فرزند احمد فسوی نحوی معروف به ابوعلی فارسی از نحویین و مفسرین شیعة می‌باشد. ۱ - معرفی اجمالی تفسیرشیخ طوسی در تفسیر خود التبیان از تفسیر مفسر نقل کرده است. همچنین در سایر تفسیرهای شیعی از تفسیر وی که بر مذاق ادبی و نحوی است نقل شده است. از ایـن کـتاب که تفسیر اصلی ابوعلی فارسی است نسخه‌ای وجود ندارد ولی وی سه تفسیر دیگر دارد کـه یکی الحجة فی القراآت است که در آن اساس و کیفیت قراآت هفت گانه قرآن را بحث و تـحـلـیل نموده و نسخه‌های متعددی از این کتاب در کتابخانه‌های هندوستان و عراق و ترکیه و مصر موجود است و دیگری اعراب القرآن می‌باشد که در مورد اعراب آیات و لغت و نحو و تفسیر آیـات قرآنی بحث نموده و از این کتاب (طبق فهرست کتابخانه الخدیویه مصر) یک نسخه در آن کتابخانه وجود دارد. سـومـی بـه نام الاغفال است که نام کامل آن (الاغفال فیما اغفله الزجاج من المعانی) و تفسیری است به شیوه زجاج و در ذکر کمبودها و غفلت‌های او در تفسیرش. از ایـن کتاب نسخه‌های متعددی در دست است که از جمله نسخه کتابخانه قاهره که در فهرست مخطوطات آن ذکر گردیده است. کارل بروکلمان در تاریخ الادب العربی هر سه تفسیر اخیرالذکر را مورد توجه و معرفی قرار داده است. ابـوعلی فارسی کتاب دیگری در نحو و به نام عضدالدوله دیلمی نوشته است که اسم آن الایضاح و التکمله می‌باشد. [۲]
یاقوت حموی، یاقوت بن عبدالله، الارشاد، ج۳، ص۹.
[۳]
ابوحیان توحیدی، علی بن محمد، الامتاع و المؤانسة، ج۱، ص۱۳۱.
[۵]
کارل بروکلمان، تاریخ الادب الـعـربـی، ج۲، ص۱۹۰.
[۱۲]
عامر، الحلو، معجم الدراسات القرآنیة عند الشیعة الامامیة، ص۲۴.
[۱۳]
شفیعی، محمد، مفسران شیعه، ص۸۳.
۲ - پانویس۳ - منبعسایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «تفاسیر قرن چهارم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۴/۱. |