تفسیر ابوالسعود (کتاب)تفسیر ابو السعود با نام ارشاد العقل السلیم الی مزایا الکتاب الکریم اثر ابوالسعود محمد بن محمد بن مصطفی عمادی (متوفای ۹۸۲) از علمای ترکنژاد و از ملازمان سلطان سلیمان قانونی (خلیفه عثمانی) است. این کتاب از بهترین تفاسیر در زمینه نکات ادبی و بلاغی و در نهایت زیبایی سبک و حسن بیان است و به همین علت در بین اهل علم شهرت زیادی یافت و بسیاری از علما آن را از بهترین تفاسیر دانستند. ۱ - معرفی اجمالی مؤلفابوالسعود محمد بن محمد بن مصطفی عمادی (متوفای ۹۸۲) از علمای ترکنژاد و از ملازمان سلطان سلیمان قانونی (خلیفه عثمانی) است. او منصب قضاوت را به دست گرفت و در سال ۹۵۲ مفتی دیار خود گشت. ابوالسعود فردی تیزهوش، پرحافظه، سریع الانتقال و مسلط بر نوشتن به زبانهای عربی، فارسی و ترکی بود و همین تسلط وی به زبانهای مختلف به وی امکان داد تا نسبت به بسیاری از آثار و کتب اطلاع حاصل نماید. وی ابتدا تفاسیر کشاف و بیضاوی را تدریس مینمود و به آنها علاقه وافر داشت و بر همین اساس تفسیر خود را به همان سبک و روش با مختصر تغییری نگاشت. به هر حال، تفسیر وی از بهترین تفاسیر در زمینه نکات ادبی و بلاغی و در نهایت زیبایی سبک و حسن بیان است و به همین علت در بین اهل علم شهرت زیادی یافت و بسیاری از علما آن را از بهترین تفاسیر دانستند. ۲ - معرفی اجمالی کتابکسی که به مطالعه این تفسیر میپردازد در آن، لطایف و نکات و دقایق و اشارات زیادی مییابد. میانهرو، و از اطناب مملّ و ایجاز مخل اجتناب جسته است. از ویژگیهای این تفسیر این است که از ذکر اسرائیلیات پرهیز نموده است؛ اگر هم از آنها یادی میکند به ضعف و سستی آنها اشاره مینماید و منشا بطلان آن را بیان میکند؛ همانطور که در داستان هاروت و ماروت اینگونه عمل کرده و افسانههای اسرائیلی را در این داستان، تکذیب کرده است و از اینرو، در این خصوص رساله مخصوصی نگاشته و جهات ضعف آن را برشمرده است؛ و در عینحال نتوانسته کاملا خود را از چنگال اسرائیلیات برهاند؛ مثلا در داستان داود و اوریا، خرافاتی را که در این مورد حکایت شده است نقل مینماید. او گمان میکند که در شریعت داوود آنکار جایز بود. و بدینترتیب بدون هیچ دلیلی آن را توجیه میکند. وی اشعری مسلک بود و آیات را در سایه همان مکتب تفسیر میکرد. ۳ - پانویس
۴ - منبعمعرفت، محمدهادی، تفسیر و مفسران، ج۲، ص۳۰۰. ردههای این صفحه : تفاسیر ادبی | تفاسیر قرن دهم | تفسیرهای قرآن (عربی) | کتاب شناسی تفسیر | کتب تفسیر اهلسنت
|