زمان تقریبی مطالعه: 3 دقیقه
 

تفسیر ابن عقده





ابن عقده ابوالعباس‌ احمد بن‌ محمد بن‌ سعید همدانی‌ (۱۵ محرم‌ ۲۴۹-۷ ذیقعده ۳۳۲ق‌/ ۱۰ فوریه ۸۶۳ - اول‌ ژوئیه ۹۴۴م‌)، محدث‌ بزرگ‌ شیعی‌ و از مفسران شیعه زیدیه جارودیه ثقه است.


۱ - معرفی مؤلف



تفسیر ابن عقدة اثـر ابوالعباس احمد (۲۴۹ - ۳۳۳ ق) فرزند محمد کوفی سبیعی همدانی معروف به ابن عقدة از مفسران شیعه زیدیه جارودیه ثقه عدل (ابن عقده).

۲ - معرفی تفسیر



تفسیر مورد بحث در یک جلد به زبان عربی و به شیوه روائی است. مفسر پس از ذکر آیات قرآن کریم با بهره گیری از روایات و احادیث ائمه معصومین (علیهم‌السّلام) به تفسیر و شرح آنها می‌پردازد.
نجاشی می‌نویسد: نسخه‌ای از تفسیر قرآن ابن عقدة را مشاهده نمودم. تفسیری است خوب و کسانی که کتب او را از برایم روایت کرده‌اند از این تفسیر نام نبرده‌اند. ولی طی کتب حدیث و کتب اربعه امامیه و تفسیرهای شیعی از آن نقل گردیده است.
از جمله سید رضی الدین علی بن طاووس (م ۶۶۴ ق) نسخه‌ای از آن را در اختیار داشته است و از آن در کـتاب خود محاسبة النفس نقل می‌کند و این موضوع می‌رساند که تفسیر ابن عقده تا عصر وی و قرن هـفـتـم هـجـری محفوظ مانده است و گویا امروزه نسخه‌هایی از این تفسیر در یمن مشاهده شده است.
تفسیر دیگری به نام: تفسیر آیه (انما انت منذر و لکل قوم‌هاد) را به ابن عقدة نسبت می‌دهند که بعضی از آن روایت کرده‌اند.
[۱] زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۱، ص۲۰۷.
[۱۷] یافعی، عبدالله بن اسعد، مراة الجنان، ج۲، ص۳۱۱.
[۱۹] کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۲، ص۱۰۶.
[۲۰] حسینی اشکوری، سیداحمد، مؤلفات الزیدیه، ۱، ص۳۰۷.


۳ - پانویس


 
۱. زرکلی، خیرالدین، الاعلام، ج۱، ص۲۰۷.
۲. بغدادی، اسماعیل، ایضاح المکنون، ج۱، ص۳۰۳.    
۳. خطیب بغدادی، احمدبن علی، تاریخ بغداد، ج۵، ص۱۲۲.    
۴. ذهبی، محمد بن احمد، تذکرة الحفاظ، ج۳، ص۴۰.    
۵. مامقانی، عبدالله، تنقیح المقال، ج۷، ص۳۲۶.    
۶. شیخ طوسی، محمدبن حسن، تهذیب الاحکام، ج۱، ص۱۱۹.    
۷. ابن کثیر، اسماعیل بن عمر، البدایة و النهایة، ج۱۱، ص۲۰۹.    
۸. اردبیلی، محمدبن علی، جامع الرواة، ج۱، ص۶۵.    
۹. آقابزرگ تهرانی، محمدمحسن، الذریعة الی تصانیف الشیعه، ج۴، ص۲۴۵.    
۱۰. ابن داوود، حسن بن علی، رجال، ص۲۲۹.    
۱۱. شیخ طوسی، محمدبن حسن، رجال، ص۴۰۹.    
۱۲. نجاشی، احمد بن علی، رجال، ج۱، ص۹۴.    
۱۳. ذهبی، محمدبن احمد، سیر اعلام النبلاء، ج۱۵، ص۳۴۰.    
۱۴. ابن عماد، عبدالحی بن احمد، شذرات الذهب، ج۴، ص۱۷۹.    
۱۵. شیخ طوسی، محمدبن حسن، الفهرست، ص۷۳.    
۱۶. ابن حجرعسقلانی، احمدبن علی، لسان المیزان، ج۱، ص۲۶۳.    
۱۷. یافعی، عبدالله بن اسعد، مراة الجنان، ج۲، ص۳۱۱.
۱۸. خویی، سیدابوالقاسم، معجم رجال الحدیث، ج۳، ص۶۴.    
۱۹. کحاله، عمررضا، معجم المؤلفین، ج۲، ص۱۰۶.
۲۰. حسینی اشکوری، سیداحمد، مؤلفات الزیدیه، ۱، ص۳۰۷.
۲۱. ذهبی، محمدبن احمد، میزان الاعتدال، ج۱، ص۱۳۶.    
۲۲. ابن تغری بردی، یوسف بن تغری بردی، النجوم الزاهرة، ج۳، ص۲۸۱.    


۴ - منبع


سایت اندیشه قم، برگرفته از مقاله «تفاسیر قرن چهارم»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۵/۴/۱.    






آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.