تفاسیر رواییتفاسیر روایی به کتاب‌های تفسیر مبتنی بر روایات اطلاق می‌شود. ۱ - تعریفتفاسیر روایی که به آن تفاسیر ماثور یا نقلی هم می‌گویند، تفسیرهایی هستند که با استفاده از روایات نگارش یافته‌اند. ۲ - مشهورترین تفاسیر اهل سنتمشهورترین تفاسیر ماثور اهل سنت : ۱. جامع البیان فی تفسیر القرآن تالیف محمد ابن جریر طبری (م ۳۱۰)؛ ۲. بحرالعلوم (تفسیر سمرقندی) اثر ابو اللیث سمرقندی نصر بن محمد بن احمد بن ابراهیم بن خطاب (متوفای حدود ۳۷۲ تا ۳۹۳ ق)؛ ۳. الکشف و البیان عن تفسیر القرآن (تفسیر ثعلبی)، نوشته ابو اسحاق احمد بن محمد نیشابوری معروف به ثعلبی (م ۸۷۳ ق)؛ ۴. معالم التنزیل به قلم ابی محمد حسین بن مسعود بن محمد بغوی (م ۵۱۶ ق)؛ ۵. المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز تالیف ابن عطیه، ابومحمد عبدالحق ابن غالب بن عبدالرحمان بن غالب محربی (م ۵۴۱ ق)؛ ۶. الجواهر الحسان فی تفسیر القرآن (تفسیر ثعالبی)، اثر ابو زید عبدالرحمان ثعالبی (م ۸۷۳ق)؛ ۷. الدر المنثور فی التفسیر بالماثور تالیف سیوطی، جلال الدین عبدالرحمان بن ابی بکربن محمد (م ۹۱۱ق). ۳ - مهم‌ترین تفاسیر شیعهمهمترین تفاسیر ماثور شیعه امامیه : ۱. تفسیر قمی تالیف علی ابن ابراهیم قمی ؛ ۲. نورالثقلین اثر شیخ عبدالعلی بن جمعه عروسی حویزی (م ۱۱۱۲ق)؛ ۳. البرهان فی تفسیر القرآن تالیف سید هاشم بن سلیمان بن اسماعیل حسینی بحرانی (م ۱۱۰۷ق)؛ ۴. الهادی و مصباح النادی به قلم همان مؤلف؛ ۵. تفسیر الصافی ملا محسن فیض ؛ ۶. تفسیر الائمة لهدایة الامة ، اثر میرزا محمدرضا نصیر طوسی ( قرن یازدهم)؛ ۷. تفسیر عیاشی تالیف ابونصر محمد بن مسعود عیاشی (قرن سوم و چهارم)؛ ۸. التفسیر بالماثور مولی علی اصغر قائنی . [۱]
جلالیان، حبیب الله، تاریخ تفسیرقرآن کریم، ص۱۳۰-۱۴۳.
[۳]
رومی، فهد بن عبدالرحمان، اصول التفسیر و مناهجه، ص۹۰-۹۱.
[۴]
ایازی، محمد علی، المفسرون حیاتهم و منهجهم، ص۸۳۸.
۴ - عناوین مرتبطتفسیر روایی . ۵ - پانویس
۶ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «تفاسیر روایی». |