ترجمه مناهل العرفان فی علوم القرآن (کتاب)«ترجمه مناهل العرفان فی علوم القرآن» ترجمه فارسی «مناهل العرفان» است که توسط آقای محسن آرمین تهیه شده است. فهرست مندرجات۲ - ویژگی‌ها و نقایص ۳ - ساختار کتاب ۳.۱ - مبحث اول ۳.۲ - مبحث دوم ۳.۳ - مبحث سوم ۳.۴ - مبحث چهارم ۳.۵ - مبحث پنجم ۳.۶ - مبحث ششم ۳.۷ - مبحث هفتم ۳.۸ - مبحث هشتم ۳.۹ - مبحث نهم ۳.۱۰ - مبحث دهم ۳.۱۱ - مبحث یازدهم ۳.۱۲ - مبحث دوازدهم ۳.۱۳ - مبحث سیزدهم ۳.۱۴ - مبحث چهاردهم ۳.۱۵ - مبحث پانزدهم ۳.۱۶ - مبحث شانزدهم ۳.۱۷ - مبحث هفدهم ۴ - نسخه شناسی ۵ - پانویس ۶ - منبع ۱ - معرفی کتاب«مناهل العرفان» جزو اولین و معتبرترین آثار جامع در علوم قرآنی است که در قرن گذشته به رشته تحریر درآمده است. نویسنده در این کتاب کوشیده است ضمن پایبندی به آراء و نظریات عالمان سلف، همچون زرکشی، ابن جزری و به ویژه سیوطی، نیازها و مقتضیات جدید را نیز در زمینه علوم قرآنی مدنظر قرار دهد. ازاین رو مسائل مختلف علوم قرآنی را با سبک و اسلوبی جدید و درعین حال عالمانه مطرح ساخته است و در نهایت تالیفی جامع و گسترده از آراء عالمان و نظریات نقادانه خود به دست می‌دهد. زرقانی در هرمبحث شبهات و طعن‌ها و خرده گیری‌های مخالفان را به تفصیل مطرح می‌سازد و بدان پاسخ می‌گوید. هرچند وی نامی از صاحبان آراء مخالف به میان نمی‌آورد اما به خوبی روشن است که مطالب مذکور عمدتا از سوی متشرقان و اسلام شناسان غربی در قرن اخیر مطرح شده است. هرچند مؤلف در کتاب به حفظ محدوده بحث که همان علوم قرآنی است ملتزم بوده اما ضرورت پاسخگویی به شبهات در برخی موارد وی را ناگزیر ساخته چه در تمهید بحث و چه در پاسخ به شبهات در پایان هرمبحث مسائلی از علوم مختلف اسلامی همچون علم الحدیث، علم الرجال، کلام، اصول و حتی فقه را مطرح سازد. مناهل العرفان گویای احاطه و اشراف مؤلف در حوزه‌های مختلف و نیز ابتکار وی در تنظیم و تبویب مباحث است. ۲ - ویژگی‌ها و نقایصویژگیها از جمله ویژگی‌های این کتاب می‌توان به احاطه و اشراف علمی مؤلف نسبت به حوزه‌های مختلف علوم اسلامی از جمله علم الحدیث، علم رجال، کلام و... اشاره کرد. گذشته از این مناهل العرفان نتیجه تلاش غیرتمندانه و دفاع متعصبانه عالمی مسلمان، متعهد و آگاه در برابر هجوم افکار و مکاتب الحادی و غربی است که اساس فرهنگ و اندیشه اسلامی را هدف گرفته‌اند و می‌کوشد با دفاع از کیان قرآن، حریم وحی را از طعن و تعرض محافظت کند. این کتاب علیرغم اینکه کتابی درسی است اما شیوه بحث و نحوه بیان مطالب به گونه‌ای است که برای عموم علاقمندان به مباحث علوم قرآنی سودمند و قابل استفاده است. نقایص ۱- مناهل کتابی بسیار پرماخذ است اما دقت در مطالب کتاب ثابت می‌کند که مؤلف خود مستقیما به بسیاری از آنها مراجعه نداشته است و تا حد زیادی در این زمینه به منابع واسطه متکی بوده است. همین امر از اعتبار کتاب به عنوان تحقیقی علمی می‌کاهد. ۲- اعتماد به منابع واسطه موجب نقص دیگری در مناهل شده است و آن تکرار اشتباهات دیگران است. گاه در ضبط اسامی اشخاص اشتباه شده و از طرف دیگر احادیث در این کتاب غالبا نقل به مضمون و یا گاهی با تغییر در لفظ و عبارت نقل شده‌اند. ۳ - ساختار کتابکتاب مشتمل بر پیشگفتاری از مترجم فارسی اثر. پیشگفتار نویسنده و مباحث هفده گانه ذیل و نیز فهرست آیات، روایات و احادیث، کتاب‌ها، اعلام و کتابنامه می‌باشد: ۳.۱ - مبحث اول«در معنای علوم قرآن» که به بررسی موضوعاتی چون: علم در عرف تدوین عام، مفهوم اصطلاحی قرآن، قرآن از دیدگاه اصولیان، فقها و عالمان زبان، اعجاز علمی قرآن، مفهوم، موضوع و فایده علوم قرآن به عنوان دانشی مدون اختصاص یافته است. [۱]
ترجمه مناهل العرفان فی علوم القرآن، محمد عبد العظيم الزرقانى، ترجمه محسن آرمين، ص۵.
۳.۲ - مبحث دوم«تاریخ علوم قرآن و پیدایش اصطلاح آن» ۳.۳ - مبحث سوم«درباره نزول قرآن». [۲]
ترجمه مناهل العرفان فی علوم القرآن، محمد عبد العظيم الزرقانى، ترجمه محسن آرمين، ص۴۵.
۳.۴ - مبحث چهارم«درباره نخستین و واپسین آیات نازل شده». ۳.۵ - مبحث پنجم«اسباب نزول». ۳.۶ - مبحث ششم«درباره نزول قرآن به هفت حرف». [۳]
ترجمه مناهل العرفان فی علوم القرآن، محمد عبد العظيم الزرقانى، ترجمه محسن آرمين، ص۱۶۳.
۳.۷ - مبحث هفتم«سوره‌های مکی و مدنی». ۳.۸ - مبحث هشتم«تاریخ جمع قرآن». ۳.۹ - مبحث نهم«درباره نظم آیات و سور قرآن». ۳.۱۰ - مبحث دهم«درباره کتابت، رسم الخط و مصاحف قرآن و مباحث متعلق به آن». [۴]
ترجمه مناهل العرفان فی علوم القرآن، محمد عبد العظيم الزرقانى، ترجمه محسن آرمين، ص۴۱۱.
۳.۱۱ - مبحث یازدهم«درباره قرائات، قاریان و شبهه‌هایی که در این زمینه طرح شده است.» ۳.۱۲ - مبحث دوازدهم«تفسیر و مفسران». ۳.۱۳ - مبحث سیزدهم«درباره ترجمه قرآن و تفصیل حکم آن». ۳.۱۴ - مبحث چهاردهم«درباره نسخ». ۳.۱۵ - مبحث پانزدهم«محکم و متشابه قرآن». [۵]
ترجمه مناهل العرفان فی علوم القرآن، محمد عبد العظيم الزرقانى، ترجمه محسن آرمين، ص۸۷۱.
۳.۱۶ - مبحث شانزدهم«درباره اسلوب قرآن کریم». ۳.۱۷ - مبحث هفدهم«درباره اعجاز قرآن و مسائل مربوط به آن». ۴ - نسخه شناسیکتاب حاضر ترجمه فارسی مناهل العرفان فی علوم القرآن است که توسط آقای محسن آرمین تهیه شده و در قطع وزیری با جلد گالینگور در ۱۱۹۲ صفحه نخستین بار در سال ۱۳۸۵ ش از سوی «پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی» تهران منتشر شده است. منبع: مقدمه مترجم کتاب ۵ - پانویس
۶ - منبعنرم افزار مشکات الانوار، مرکز تحقیقات کامپیوتری علوم اسلامی. رده‌های این صفحه : کتاب شناسی | کتب علوم قرآن
|