بکایین (قرآن)بکایین، گریه‌کنندگان تنگدست بازمانده از غزوه تبوک بودند. [۱]
اسدالغابه، ج۳، ص۳۴۹.
که آیه ۹۲ سوره توبه درباره آنان بحث می‌کند.۱ - عدم توفیقبرخی مفسران، نزول آیه ۹۲ توبه، را درباره آنان دانسته‌اند که به علت تنگدستی خود و وضعیت سخت اقتصادی پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم توفیق شرکت در جنگ تبوک را نیافتند و از روی تاسف گریستند.«و (نيز) ايرادى نيست بر آنها كه وقتى نزد تو آمدند كه آنان را بر مركبى (براى جهاد) سوار كنى، گفتى: «مركبى كه شما را بر آن سوار كنم، ندارم!» (از نزد تو) بازگشتند در حالى كه چشمانشان از اندوه اشكبار بود؛ زيرا چيزى نداشتند كه در راه خدا انفاق كنند (و با آن به ميدان بروند)». ۲ - شاءن نزولدر مورد آیه اول چنین نقل شده که یکی از یاران با اخلاص پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم عرض کرد: ای پیامبر خدا! من پیرمردی نابینا و ناتوانم، حتی کسی که دست مرا بگیرد و به میدان جهاد بیاورد، ندارم، آیا اگر در جهاد شرکت نکنم معذورم؟ پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم سکوت کرد، سپس آیه نخست نازل شد و به اینگونه افراد اجازه داد. ۲.۱ - احوال معذوران از جهاددر این آیات برای روشن ساختن وضع همه گروه‌ها از نظر معذور بودن یا نبودن در زمینه شرکت در جهاد تقسیم‌بندی مشخصی شده است: بر آن گروه ایراد نیست که وقتی نزد تو آمدند که مرکبی برای شرکت در میدان جهاد در اختیارشان بگذاری، گفتی مرکبی در اختیار ندارم که شما را بر آن سوار کنم، ناچار از نزد تو خارج شدند در حالی که چشم‌هایشان اشکبار بود و این اشک به خاطر اندوهی بود که از نداشتن وسیله برای انفاق در راه خدا سر‌چشمه می‌گرفت. ۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگ قرآن، مرکز فرهنگ و معارف قرآن، برگرفته از مقاله «بکایین». |