بنی اسرائیل در مصر (قرآن)برخی از اتفاقاتی که در مصر بر بنی اسرائیل گذشته در این نوشتار آورده شده است. ۱ - محرومیت از خانهبنی اسرائیل در مصر، از خانه و منزل محروم شدند. واوحینآ الی موسی واخیه ان تبوءا لقومکما بمصر بیوتا واجعلوا بیوتکم قبلة واقیموا الصلوة وبشر المؤمنین.(و به موسی و برادرش وحی کردیم که: «برای قوم خود، خانه‌هایی در سرزمین مصر انتخاب کنید؛ و خانه‌هایتان را مقابل یکدیگر (و متمرکز) قرار دهید! و نماز را برپا دارید! و به مؤمنان بشارت ده (که سرانجام پیروز می‌شوند!)») (از آیه استفاده می‌شود که تا زمان ظهور موسی علیه السلامـ با اینکه سالهای متمادی از زندگی بنی اسرائیل در مصر و مقر حکومت فرعون می‌گذشته ـ آنان فاقد هرگونه خانه و منزل بوده‌اند. ) ۲ - وارثان مصربنی اسرائیل، وارث سرزمین مصر پس از نابودی فرعونیان بودند. واورثنا القوم الذین کانوا یستضعفون مشـرق الارض ومغـربها التی بـرکنا فیها وتمت کلمت ربک الحسنی علی بنی اسرءیل بما صبروا ودمرنا ما کان یصنع فرعون وقومه وما کانوا یعرشون.(و مشرقها و مغربهای پر برکت زمین را به آن قومِ به ضعف کشانده شده (زیر زنجیر ظلم و ستم)، واگذار کردیم؛ و وعده نیک پروردگارت بر بنی اسرائیل، بخاطر صبر و استقامتی که به خرج دادند، تحقّق یافت؛ و آنچه فرعون و فرعونیان (از کاخهای مجلّل) می‌ساختند، و آنچه از باغهای داربست‌دار فراهم ساخته بودند، در هم کوبیدیم!) فاخرجنـهم من جنت وعیون((سرانجام فرعونیان مغلوب شدند،) و ما آنها را از باغها و چشمه‌ها بیرون راندیم،) کذلک و اورثنـها بنی اسرءیل.((آری،) اینچنین کردیم! و بنی اسرائیل را وارث آنها ساختیم!) ونرید ان نمن علی الذین استضعفوا فی الارض ونجعلهم ائمة ونجعلهم الورثین(ما می‌خواهیم بر مستضعفان زمین منت نهیم و آنان را پیشوایان و وارثان روی زمین قرار دهیم!) ونمکن لهم فی الارض ونری فرعون وهـمـن وجنودهما منهم ما کانوا یحذرون.(و حکومتشان را در زمین پابرجا سازیم؛ و به فرعون و هامان و لشکریانشان، آنچه را از آنها ( بنی اسرائیل) بیم داشتند نشان دهیم!) ولقد فتنا قبلهم قوم فرعون وجاءهم رسول کریم(ما پیش از اینها قوم فرعون را آزمودیم و رسول بزرگواری به سراغشان آمد،) واترک البحر رهوا انهم جند مغرقون((هنگامی که از دریا گذشتید) دریا را آرام و گشاده بگذار (و بگذر) که آنها لشکری غرق‌شده خواهند بود!) کم ترکوا من جنت وعیون((سرانجام همگی نابود شدند و) چه بسیار باغها و چشمه‌ها که از خود به جای گذاشتند،) کذلک واورثنـها قوما ءاخرین.(اینچنین بود ماجرای آنان! و ما (اموال و حکومت) اینها را میراث برای اقوام دیگری قرار دادیم!) ۳ - مأموریت موسی و هارونماموریت موسی و هارون علیهما السلام برای جمع آوری بنی اسرائیل در نقطه‌ای از مصر بود. واوحینآ الی موسی واخیه ان تبوءا لقومکما بمصر بیوتا واجعلوا بیوتکم قبلة واقیموا الصلوة وبشر المؤمنین. (چون بنی اسرائیل در مناطق مختلف مصر پراکنده بودند و خارج کردن آنان از آن سرزمین به طور عادی ممکن نبود، خداوند می‌خواست که در یک محل جمع شوند تا مهاجرت آنان با مشکلی مواجه نشود.) ۴ - اخراج بنی اسرائیل از مصرفرعونیان تصمیم گرفتند که موسی علیه‌السّلام و بنی اسرائیل را از سرزمین مصر اخراج کنند. ولقد ءاتینا موسی تسع ءایـت بینـت فسـل بنی اسرءیل اذ جآءهم فقال له فرعون انی لاظنک یـموسی مسحورا(ما به موسی نه معجزه روشن دادیم؛ پس از بنی اسرائیل سؤال کن آن زمان که این (معجزات نه گانه) به سراغ آنها آمد (چگونه بودند)؟! فرعون به او گفت: «ای موسی! گمان می‌کنم تو دیوانه (یا ساحری)!»)فاراد ان یستفزهم من الارض فاغرقنـه ومن معه جمیعا. ۵ - انتخاب مصر برای سکونتخداوند به بنی اسرائیل دستور داد که پس از هلاکت فرعونیان، مصر را برای سکونت انتخاب کنند. وقلنا من بعده لبنی اسرءیل اسکنوا الارض فاذا جآء وعد الاخرة جئنا بکم لفیفا. (با توجه به اینکه مقر حکومت فرعون، مصر بود و او قصد اخراج بنی اسرائیل را داشت می‌توان گفت: مقصود از «الارض»، سرزمین مصر است.) بنی اسرائیل از اراضی حاصلخیز و انواع روزیهای پاکیزه در مصر برخوردار بودند. ولقد بوانا بنی اسرءیل مبوا صدق ورزقنـهم من الطیبـت...( با توجه به سیاق آیات ـ که بحث از فرعون و هلاکت او دارد ـ منظور، سرزمین مصر است.) ۶ - ورود بنی اسرائیل به مصزدستور موسی علیه‌السّلام به بنی اسرائیل، برای ورود به مصر، پس از بهانه جویی آنها در مورد خوراکی خود در بیابان انجام شد. واذ قلتم یـموسی لن نصبر علی طعام وحد فادع لنا ربک یخرج لنا مما تنـبت الارض من بقلها وقثائها و فومها و عدسها و بصلها قال اتستبدلون الذی هو ادنی بالذی هو خیر اهبطوا مصرا فان لکم ما سالتم... (مطلب یاد شده بنا بر این است که مقصود از «مصر»، دیار مصر باشد. برداشت یاد شده را آیاتی تایید می‌کند که بنی اسرائیل حاضر به رفتن سرزمین مقدس شامات نبودند.ولی از سیاق آیه مذکور استفاده می‌شود که مایل بودند به مصر وارد شوند.) ۷ - پانویس۸ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۳۲۲، برگرفته از مقاله «بنی اسرائیل در مصر». |