انحصارطلبی مسیحیان (قرآن)در آیات ۱۱۱ و ۱۱۳ سوره بقره به انحصارطلبی مسیحیان اشاره شده است. ۱ - حقانیت انحصاری آییننصارا به حقانیت انحصاری آیین خویش اعتقاد دارند. «... وقالت النصـری لیست الیهود علی شیء...»؛ یهودیان گفتند: «مسیحیان هیچ موقعیتی (نزد خدا ) ندارند»، و مسیحیان نیز گفتند: « یهودیان هیچ موقعیتی ندارند (و بر باطلند)»؛ در حالی که هر دو دسته، کتاب آسمانی را می‌خوانند (و باید از این گونه تعصبها برکنار باشند) افراد نادان (دیگر، همچون مشرکان ) نیز، سخنی همانند سخن آنها داشتند! خداوند، روز قیامت ، در باره آنچه در آن اختلاف داشتند، داوری می‌کند. ۲ - شان نزولجمعی از مفسران از ابن عباس چنین نقل کردند: هنگامی که گروهی از مسیحیان" نجران " خدمت رسول خدا صلی‌الله‌علیه‌و‌آله آمدند، عده‌ای از علمای یهود نیز در آنجا حضور یافتند، بین آنها و مسیحیان در محضر پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله نزاع و مشاجره در گرفت، " رافع بن حرمله " یکی از یهودیان رو به جمعیت مسیحیان کرد و گفت: آئین شما پایه و اساسی ندارد و نبوت عیسی و کتاب او انجیل را انکار کرد، مردی از مسیحیان نجران نیز عین این جمله را در پاسخ آن یهودی تکرار نمود و گفت آئین یهود پایه و اساسی ندارد، در این هنگام آیه فوق نازل شد و هر دو دسته را بخاطر گفتار نادرستشان ملامت نمود. ۳ - تضادهای ناشی از انحصارطلبیدر آیات گذشته گوشه‌ای از ادعاهای بی دلیل جمعی از یهود و نصاری را دیدیم آیه مورد بحث نشان می‌دهد که وقتی پای ادعای بی دلیل به میان آید نتیجه اش انحصارطلبی و سپس تضاد است. می‌گوید: " یهودیان گفتند: مسیحیان هیچ موقعیتی نزد خدا ندارند، و مسیحیان نیز گفتند: یهودیان هیچ موقعیتی ندارند و بر باطلند" (و قالت الیهود لیست النصاری علی شی ء و قالت النصاری لیست الیهود علی شی ء). جمله" لیست... علی شی ء" اشاره به این است که آنها در پیشگاه خدا مقامی ندارند، یا اینکه دین و آئین آنها چیز قابل ملاحظه‌ای نیست. سپس اضافه می‌کند: " آنها این سخنان را می‌گویند در حالی که کتاب آسمانی را می‌خوانند"! (و هم یتلون الکتاب). یعنی با در دست داشتن کتابهای الهی که می‌تواند راهگشای آنها در این مسائل باشد این گونه سخنان که سرچشمه‌ای جز تعصب و عناد و لجاج ندارد بسیار عجیب است. سپس قرآن اضافه می‌کند: " مشرکان نادان نیز همان چیزی را می‌گفتند که اینها می‌گویند" (با اینکه اینها اهل کتابند و آنها بت پرست) (کذلک قال الذین لا یعلمون مثل قولهم). این آیه سرچشمه اصلی تعصب را، جهل و نادانی معرفی کرده، چرا که افراد نادان همواره در محیط زندگی خود محصورند و غیر آن را قبول ندارند، به آئینی که از کودکی با آن آشنا شده‌اند هر چند خرافی و بی اساس باشد سخت دل می‌بندند، و غیر آن را منکر می‌شوند. در پایان آیه آمده است" خداوند داوری این اختلاف را در قیامت به عهده خواهد گرفت" (فالله یحکم بینهم یوم القیامة فیما کانوا فیه یختلفون). آنجا است که حقایق روشنتر می‌شود و اسناد و مدارک هر چیز آشکار است، کسی نمی‌تواند حق را منکر شود و به این ترتیب اختلافات بر چیده خواهد شد، آری یکی از ویژگیهای قیامت، پایان یافتن اختلافات است. ضمنا آیه فوق به مسلمانان دلگرمی می‌دهد که اگر پیروان این مذاهب به مبارزه با آنها برخاسته‌اند و آئین آنها را نفی می‌کنند، هرگز نگران نباشند، آنها خودشان را هم قبول ندارند، هر یک چوب نفی بر دیگری می‌زند، و اصولا جهل و نادانی سرچشمه تعصب و تعصب سرچشمه انحصارگری است. ۴ - انحصار بهشتنصارا به انحصار بهشت برای خود اعتقاد دارند. «وقالوا لن یدخل الجنة الا من کان هودا...»؛ آنها گفتند: «هیچ کس، جز یهود یا نصاری ، هرگز داخل بهشت نخواهد شد.» این آرزوی آنهاست! بگو: «اگر راست می‌گویید، دلیل خود را (بر این موضوع) بیاورید!» ۵ - انحصار طلبان بهشتقرآن در آیات فوق اشاره به یکی دیگر از ادعاهای پوچ و نابجای گروهی از یهودیان و مسیحیان کرده و سپس پاسخ دندانشکن به آنها می‌گوید: " آنها گفتند: هیچکس جز یهود و نصاری داخل بهشت نخواهد شد" (و قالوا لن یدخل الجنة الا من کان هودا او نصاری). در پاسخ ابتدا می‌فرماید: " این تنها آرزویی است که دارند" (و هرگز به این آرزو نخواهند رسید) (تلک امانیهم). بعد روی سخن را به پیامبر صلی‌الله‌علیه‌و‌آله کرده می‌گوید: " به آنها بگو هر ادعایی دلیلی می‌خواهد چنانچه در این ادعا صادق هستید دلیل خود را بیاورید" (قل هاتوا برهانکم ان کنتم صادقین). ۶ - پانویس
۷ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۵، ص۱۲۶، برگرفته از مقاله «انحصارطلبی مسیحیان». |