اعراض بنی‌اسرائیل (قرآن)وقتی حضرت موسی علیه السلام آیات و نشانه های خداوند را به قوم خود عرضه کرد آنها از آیات الهی رویگردان شدند. ۱ - نمونه های اعراض۱.۱ - اعراض از آیات الهییکی از جاهایی که بنی اسرائیل اعراض و رویگردانی کردند از آیات الهی بوده است که در قرآن هم به این موضوع اشاره شده است: ... وقال المسیح یـبنی اسرءیل اعبدوا الله ربی وربکم... • ... انظر کیف نبین لهم الایـت ثم انظر انی یؤفکون.و داستان دو فرزند آدم را بحق بر آنها بخوان: هنگامی که هر کدام، کاری برای تقرب (به پروردگار) انجام دادند؛ اما از یکی پذیرفته شد، و از دیگری پذیرفته نشد؛ (برادری که عملش مردود شده بود، به برادر دیگر) گفت: «به خدا سوگند تو را خواهم کشت! » (برادر دیگر) گفت: «(من چه گناهی دارم؟ زیرا) خدا، تنها از پرهیزگاران می‌پذیرد! • مسیح فرزند مریم ، فقط فرستاده (خدا) بود؛ پیش از وی نیز، فرستادگان دیگری بودند، مادرش، زن بسیار راستگویی بود؛ هر دو، غذا می‌خوردند؛ (با این حال، چگونه دعوی الوهیت مسیح و پرستش مریم را دارید؟! ) بنگر چگونه نشانه را برای آنها آشکار می‌سازیم! سپس بنگر چگونه از حق بازگردانده می‌شوند! ۱.۲ - اعراض از بندگی خدااز دیگر جاهای دیگری که بسیاری از بنی اسرائیل اعراض و رویگردانی کردند، از بندگی و پرستش خدای یگانه بوده است که در قرآن هم می فرماید: واذ اخذنا میثـق بنی اسرءیل لاتعبدون الا الله... ثم تولیتم الا قلیلا منکم وانتم معرضون.و (به یاد آورید) زمانی را که از بنی اسرائیل پیمان گرفتیم که جز خداوند یگانه را پرستش نکنید؛ و به پدر و مادر و نزدیکان و یتیمان و بینوایان نیکی کنید؛ و به مردم نیک بگویید؛ نماز را برپا دارید؛ و زکات بدهید. سپس (با اینکه پیمان بسته بودید) همه شما -جز عده کمی- سرپیچی کردید؛ و (از وفای به پیمان خود) روی گردان شدید. .و اذ اخذنا میثاق بنى اسرائیل ... این آیه شریفه با نظم بدیعى که دارد، در آغاز با سیاق غیبت آغاز شده ، و در آخر با سیاق خطاب ختم میشود، در اول بنى اسرائیل را غایب بحساب آورده ، مى فرماید: (و چون از بنى اسرائیل میثاق گرفتیم )، و در آخر حاضر بحساب آورده ، روى سخن بایشان کرده ، مى فرماید: (ثم تولیتم ، پس از آن همگى اعراض کردید، مگر اندکى از شما). ۱.۳ - اعراض از ادای زکاتاز دیگر موارد اعراض،اعراض بسیاری از بنی اسرائیل،از ادای زکات ذکر شده است که در قرآن هم به این موضوع اشاره شده است در آنجا که می فرماید: واذ اخذنا میثـق بنی اسرءیل... وءاتوا الزکوة ثم تولیتم الا قلیلا منکم وانتم معرضون.و (به یاد آورید) زمانی را که از بنی اسرائیل پیمان گرفتیم که جز خداوند یگانه را پرستش نکنید؛ و به پدر و مادر و نزدیکان و یتیمان و بینوایان نیکی کنید؛ و به مردم نیک بگویید؛ نماز را برپا دارید؛ و زکات بدهید. سپس (با اینکه پیمان بسته بودید) همه شما -جز عده کمی- سرپیچی کردید؛ و (از وفای به پیمان خود) روی گردان شدید. .در آیات مورد بحث ، خداوند موادى از این پیمان را یادآور شده است ، بیشتر این مواد یا همه آنها از امورى است که مى بایست آن را جزء اصول و قوانین ثابت ادیان الهى دانست ، چرا که در همه ادیان آسمانی این پیمانها و دستورات به نحوى وجود دارد. در این آیات ، قرآن مجید یهود را شدیدا مورد سرزنش قرار مى دهد که چرا این پیمانها را شکستند؟ و آنها را در برابر این نقض پیمان به رسوائى در این جهان و کیفر شدید در آن جهان تهدید مى کند. در این پیمان که بنى اسرائیل خود شاهد آن بودند و به آن اقرار کردند این مطالب آمده است : ((در اداى زکات و حق محرومان ، کوتاهى روا مدارید)) (و آتوا الزکاة ). ۱.۴ - اعراض از پیمانهای الهیاعراض بسیاری از بنی اسرائیل، از پیمانهای الهی (احسان به والدین، خویشان، یتیمان، مساکین و گفتار نیک با مردم)بوده است که در قرآن هم می فرماید: واذ اخذنا میثـق بنی اسرءیل لاتعبدون الا الله وبالولدین احسانا وذی القربی والیتـمی‌والمسـکین وقولوا للناس حسنا... ثم تولیتم الا قلیلا منکم وانتم معرضون. و (به یاد آورید) زمانی را که از بنی اسرائیل پیمان گرفتیم که جز خداوند یگانه را پرستش نکنید؛ و به پدر و مادر و نزدیکان و یتیمان و بینوایان نیکی کنید؛ و به مردم نیک بگویید؛ نماز را برپا دارید؛ و زکات بدهید. سپس (با اینکه پیمان بسته بودید) همه شما -جز عده کمی- سرپیچی کردید؛ و (از وفای به پیمان خود) روی گردان شدید. ۱.۵ - اعراض از احکام و معارف توراتاز دیگر مواردی که بنی اسرائیل از آیات الهی اعراض کردند،اعراض از احکام و معارف تورات بوده است همانطور که در قرآن می فرماید: واذ استسقی موسی لقومه... • واذ اخذنا میثـقکم ورفعنا فوقکم الطور خذوا ما ءاتینـکم بقوة واذکروا ما فیه لعلکم تتقون• ثم تولیتم من بعد ذلک..و (به یاد آورید) زمانی را که موسی برای قوم خویش، آب طلبید، به او دستور دادیم: «عصای خود را بر آن سنگ مخصوص بزن! » ناگاه دوازده چشمه آب از آن جوشید؛ آن گونه که هر یک (از طوایف دوازده گانه بنی اسرائیل)، چشمه مخصوص خود را می‌شناختند! (و گفتیم: ) «از روزیهای الهی بخورید و بیاشامید! و در زمین فساد نکنید! » • و (به یاد آورید) زمانی را که از شما پیمان گرفتیم؛ و کوه طور را بالای سر شما قرار دادیم؛ (و به شما گفتیم: ) «آنچه را (از آیات و دستورهای خداوند) به شما داده‌ایم، با قدرت بگیرید؛ و آنچه را در آن است به یاد داشته باشید (و به آن عمل کنید)؛ شاید پرهیزکار شوید! »• سپس شما پس از این، روگردان شدید؛ و اگر فضل و رحمت خداوند بر شما نبود، از زیانکاران بودید. (منظور از «خذوا ما آتیناکم» فراگیری تورات است. ). ۱.۶ - اعراض از فرمان اقامه نمازاعراض بسیاری از بنی اسرائیل، از فرمان اقامه نماز از مواردی بوده است که در قرآن هم به آن اشاره شده است: واذ اخذنا میثـق بنی اسرءیل... واقیموا الصلوة وءاتوا الزکوة ثم تولیتم الا قلیلا منکم وانتم معرضون.و (به یاد آورید) زمانی را که از بنی اسرائیل پیمان گرفتیم که جز خداوند یگانه را پرستش نکنید؛ و به پدر و مادر و نزدیکان و یتیمان و بینوایان نیکی کنید؛ و به مردم نیک بگویید؛ نماز را برپا دارید؛ و زکات بدهید. سپس (با اینکه پیمان بسته بودید) همه شما -جز عده کمی- سرپیچی کردید؛ و (از وفای به پیمان خود) روی گردان شدید. .در آیات مورد بحث ، خداوند موادى از این پیمان را یادآور شده است ، بیشتر این مواد یا همه آنها از امورى است که مى بایست آن را جزء اصول و قوانین ثابت ادیان الهى دانست ، چرا که در همه ادیان آسمانى این پیمانها و دستورات به نحوى وجود دارد. در این آیات ، قرآن مجید یهود را شدیدا مورد سرزنش قرار مى دهد که چرا این پیمانها را شکستند؟ و آنها را در برابر این نقض پیمان به رسوائى در این جهان و کیفر شدید در آن جهان تهدید مى کند. در این پیمان که بنی اسرائیل خود شاهد آن بودند و به آن اقرار کردند این مطالب آمده است : ((نماز را بر پا دارید)) (و در همه حال به خدا توجه داشته باشید) (و اقیموا الصلوة ). ۲ - پانویس۳ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۶، ص۳۰۷، برگرفته از مقاله «اعراض بنی‌اسرائیل». |