اسنان فرائضسنّ چارپایان پرداختی به عنوان زکات را اسنان فرائض گویند. از آن در باب زکات بحث شده است. ۱ - عناوین چهارپایان زکاتهر یک از شتر، گاو و گوسفند که به عنوان زکات پرداخت می‌شود، از نظر سنّی، تحت این عنوان‌ها مندرج است: بنت مخاض، ابن مخاض، بنت لبون، ابن لبون، حقّه، جذع و جذعه، تبیع و تبیعه و مسنّه. مثلاً در همین رابطه در تحریرالوسیله آمده است: در (زکات) گاو - که گاومیش را هم شامل می‌شود - دو نصاب است: «سی» و «چهل»، در هر «سی» تا یک تبیع یا تبیعه است. و در هر «چهل» تا، یک مسنه. و در اینجا (نیز) باید تا جایی که ممکن است مطابقت را رعایت کند؛ پس در «سی» تا، یک تبیع یا تبیعه است و در «چهل» تا یک مسنه، و تا به شصت نرسد چیزی نیست؛ و همین که به شصت رسید وقتی سی تا سی تا، و یا چهل تا چهل تا، و یا هر دو با هم حساب شود، مطابق نشدن در اعداد اصلی تصوّر نمی‌شود. پس در شصت تا، با سی حساب می‌شود و دو تبیع پرداخت می‌گردد. و در هفتاد تا، با سی و چهل حساب می‌شود، پس یک تبیع و یک مسنه پرداخت می‌گردد. و در هشتاد تا، دو چهل تا حساب می‌شود و دو مسنه پرداخت می‌گردد. و در نود تا، سه تا سی تا حساب می‌شود و سه تبیع پرداخت می‌گردد. و در صد تا، دو سی تا و یک چهل تا حساب می‌شود و دو تبیع و یک مسنه پرداخت می‌گردد. و در صد و ده تا، دو چهل تا، و یک سی تا حساب می‌شود. و در صد و بیست تا، مخیّر است که چهار سی تا و یا سه چهل تا حساب کند. [۲]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۳۳۳، کتاب الزکاة، الفصل الاول فی زکاة الانعام، القول فی النصاب، مسالة۱، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.
در همین کتاب در معنای اصطلاحات مذکور از جمله مسنه آمده است: «بنت المخاض: ما دخلت فی السنة الثانیة، و کذا التبیع و التبیعة، و بنت اللبون: ما دخلت فی الثالثة، و کذا المُسِنّة، و الحِقّة: ما دخلت فی الرابعة، و الجَذَعَة: ما دخلت فی الخامسة.» [۳]
موسوعة الامام الخمینی، ج۲۲، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۳۳۴، کتاب الزکاة، الفصل الاول فی زکاة الانعام، القول فی النصاب، مسالة۳، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۳۹۹ ه ش.
«بنت مخاض» شتر ماده‌ای است که در سال دوم داخل شده است. و همچنین است «تبیع» و «تبیعه» (که گوساله نر یا ماده‌ای است که در سال دوم داخل شده). و «بنت لبون» شتر ماده‌ای است که در سال سوم داخل شده. و همچنین است «مسنه» (گوساله ماده‌ای است که در سال سوم داخل شده).۲ - پانویس۳ - منبع• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص۵۱۹. • ساعدی، محمد، (مدرس حوزه و پژوهشگر) ، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی |