زمان تقریبی مطالعه: 6 دقیقه
 

استکبار فرعون (قرآن)





یکی از مصادیق مستکبران، فرعون است. دراین مقاله آیات مرتبط با استکبار فرعون معرفی می‌شوند.


۱ - استکبار در برابر حضرت موسی



خودبزرگ‌بینی و استكبار فرعون، در برابر دعوت موسی علیه‌السلام:
۱. ثُمَّ أَرْسَلْنا مُوسى‌ وَ أَخاهُ هارُونَ بِآياتِنا وَ سُلْطانٍ مُبِينٍ‌ إِلى‌ فِرْعَوْنَ وَ مَلَائِهِ فَاسْتَكْبَرُوا وَ كانُوا قَوْماً عالِينَ.
۲. وَ نادى‌ فِرْعَوْنُ فِي قَوْمِهِ قالَ يا قَوْمِ أَ لَيْسَ لِي مُلْكُ مِصْرَ وَ هذِهِ الْأَنْهارُ تَجْرِي مِنْ تَحْتِي أَ فَلا تُبْصِرُونَ‌ أَمْ أَنَا خَيْرٌ مِنْ هذَا الَّذِي هُوَ مَهِينٌ وَ لا يَكادُ يُبِينُ.
۳. هَلْ أَتاكَ حَدِيثُ مُوسى‌ اذْهَبْ إِلى‌ فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغى‌ فَقالَ أَنَا رَبُّكُمُ الْأَعْلى‌.

۲ - استکبار در برابر آیات خدا



استکبار و سرپيچى فرعون، در برابر آیات الهی:
۱. ثُمَّ بَعَثْنا مِنْ بَعْدِهِمْ مُوسى‌ وَ هارُونَ إِلى‌ فِرْعَوْنَ وَ مَلَائِهِ بِآياتِنا فَاسْتَكْبَرُوا وَ كانُوا قَوْماً مُجْرِمِينَ.
۲. ثُمَّ أَرْسَلْنا مُوسى‌ وَ أَخاهُ هارُونَ بِآياتِنا وَ سُلْطانٍ مُبِينٍ‌ إِلى‌ فِرْعَوْنَ وَ مَلَائِهِ فَاسْتَكْبَرُوا وَ كانُوا قَوْماً عالِينَ.
۳. هَلْ أَتاكَ حَدِيثُ مُوسى‌ اذْهَبْ إِلى‌ فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغى‌ فَأَراهُ الْآيَةَ الْكُبْرى‌ فَقالَ أَنَا رَبُّكُمُ الْأَعْلى‌.

۳ - استکبار ناحق فرعون



برتری‌طلبی و استكبار ناحق فرعون، در زمین:
۱. فَما آمَنَ لِمُوسى‌ إِلَّا ذُرِّيَّةٌ مِنْ قَوْمِهِ عَلى‌ خَوْفٍ‌ مِنْ فِرْعَوْنَ وَ مَلَائِهِمْ أَنْ يَفْتِنَهُمْ وَ إِنَّ فِرْعَوْنَ لَعالٍ فِي الْأَرْضِ وَ إِنَّهُ لَمِنَ الْمُسْرِفِينَ.
۲. إِنَّ فِرْعَوْنَ عَلا فِي الْأَرْضِ وَ جَعَلَ أَهْلَها شِيَعاً يَسْتَضْعِفُ طائِفَةً مِنْهُمْ يُذَبِّحُ أَبْناءَهُمْ وَ يَسْتَحْيِي نِساءَهُمْ إِنَّهُ كانَ مِنَ الْمُفْسِدِينَ. اعلام صريح «انَا ربّكم الأعلى‌» در برابر دعوت موسى‌ علیه‌السلام، نشان از برترى‌جويى فرعون دارد.
۳. وَ قالَ فِرْعَوْنُ يا أَيُّهَا الْمَلَأُ ما عَلِمْتُ لَكُمْ مِنْ إِلهٍ غَيْرِي فَأَوْقِدْ لِي يا هامانُ عَلَى الطِّينِ فَاجْعَلْ لِي صَرْحاً لَعَلِّي أَطَّلِعُ إِلى‌ إِلهِ مُوسى‌ وَ إِنِّي لَأَظُنُّهُ مِنَ الْكاذِبِينَ‌ وَ اسْتَكْبَرَ هُوَ وَ جُنُودُهُ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَ ظَنُّوا أَنَّهُمْ إِلَيْنا لا يُرْجَعُونَ.
۴. وَ قارُونَ وَ فِرْعَوْنَ وَ هامانَ وَ لَقَدْ جاءَهُمْ مُوسى‌ بِالْبَيِّناتِ فَاسْتَكْبَرُوا فِي الْأَرْضِ وَ ما كانُوا سابِقِينَ.

۴ - مصداق استکبار فرعون



سحر قلمداد كردن آيات ارائه شده از سوى موسی علیه‌السلام به وسيله فرعون، از روى استكبار و خودخواهی:
۱. ثُمَّ بَعَثْنا مِنْ بَعْدِهِمْ مُوسى‌ وَ هارُونَ إِلى‌ فِرْعَوْنَ وَ مَلَائِهِ بِآياتِنا فَاسْتَكْبَرُوا وَ كانُوا قَوْماً مُجْرِمِينَ‌ فَلَمَّا جاءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِنْدِنا قالُوا إِنَّ هذا لَسِحْرٌ مُبِينٌ.
۲. اذْهَبْ أَنْتَ وَ أَخُوكَ بِآياتِي وَ لا تَنِيا فِي ذِكْرِي‌ اذْهَبا إِلى‌ فِرْعَوْنَ إِنَّهُ طَغى‌ وَ لَقَدْ أَرَيْناهُ آياتِنا كُلَّها فَكَذَّبَ وَ أَبى‌ قالَ أَ جِئْتَنا لِتُخْرِجَنا مِنْ أَرْضِنا بِسِحْرِكَ يا مُوسى‌.
۳. وَ لَقَدْ آتَيْنا مُوسى‌ تِسْعَ آياتٍ بَيِّناتٍ فَسْئَلْ بَنِي إِسْرائِيلَ إِذْ جاءَهُمْ فَقالَ لَهُ فِرْعَوْنُ إِنِّي لَأَظُنُّكَ يا مُوسى‌ مَسْحُوراً.
۴. وَ أَدْخِلْ يَدَكَ فِي جَيْبِكَ تَخْرُجْ بَيْضاءَ مِنْ غَيْرِ سُوءٍ فِي تِسْعِ آياتٍ إِلى‌ فِرْعَوْنَ وَ قَوْمِهِ إِنَّهُمْ كانُوا قَوْماً فاسِقِينَ‌ فَلَمَّا جاءَتْهُمْ آياتُنا مُبْصِرَةً قالُوا هذا سِحْرٌ مُبِينٌ.
۵. اسْلُكْ يَدَكَ فِي جَيْبِكَ تَخْرُجْ بَيْضاءَ مِنْ غَيْرِ سُوءٍ وَ اضْمُمْ إِلَيْكَ جَناحَكَ مِنَ الرَّهْبِ فَذانِكَ بُرْهانانِ مِنْ رَبِّكَ إِلى‌ فِرْعَوْنَ وَ مَلَائِهِ إِنَّهُمْ كانُوا قَوْماً فاسِقِينَ‌ قالَ سَنَشُدُّ عَضُدَكَ بِأَخِيكَ وَ نَجْعَلُ لَكُما سُلْطاناً فَلا يَصِلُونَ إِلَيْكُما بِآياتِنا أَنْتُما وَ مَنِ اتَّبَعَكُمَا الْغالِبُونَ‌ فَلَمَّا جاءَهُمْ مُوسى‌ بِآياتِنا بَيِّناتٍ قالُوا ما هذا إِلَّا سِحْرٌ مُفْتَرىً وَ ما سَمِعْنا بِهذا فِي آبائِنَا الْأَوَّلِينَ.
۶. وَ لَقَدْ أَرْسَلْنا مُوسى‌ بِآياتِنا وَ سُلْطانٍ مُبِينٍ‌ إِلى‌ فِرْعَوْنَ وَ هامانَ وَ قارُونَ فَقالُوا ساحِرٌ كَذَّابٌ.

۵ - زمینه استکبار فرعون



موارد زمینه‌ساز استکبار فرعون عبارتند از:

۵.۱ - تحقیر و فریب


فریب و تحقیر مردم، زمينه استكبار فرعون:
وَ نادى‌ فِرْعَوْنُ فِي قَوْمِهِ قالَ يا قَوْمِ أَ لَيْسَ لِي مُلْكُ مِصْرَ وَ هذِهِ الْأَنْهارُ تَجْرِي مِنْ تَحْتِي أَ فَلا تُبْصِرُونَ‌ أَمْ أَنَا خَيْرٌ مِنْ هذَا الَّذِي هُوَ مَهِينٌ وَ لا يَكادُ يُبِينُ‌ فَاسْتَخَفَّ قَوْمَهُ فَأَطاعُوهُ إِنَّهُمْ كانُوا قَوْماً فاسِقِينَ.

۵.۲ - تقلید کورکورانه


پیروی کورکورانه فرعون، از پيشينيان خود، زمينه استكبار وى:
فَلَمَّا جاءَهُمْ مُوسى‌ بِآياتِنا بَيِّناتٍ قالُوا ما هذا إِلَّا سِحْرٌ مُفْتَرىً وَ ما سَمِعْنا بِهذا فِي آبائِنَا الْأَوَّلِينَ‌ وَ اسْتَكْبَرَ هُوَ وَ جُنُودُهُ فِي الْأَرْضِ بِغَيْرِ الْحَقِّ وَ ظَنُّوا أَنَّهُمْ إِلَيْنا لا يُرْجَعُونَ.

۵.۳ - قدرت و سلطنت


قدرت و سلطنت فرعون، عامل استكبار وى در برابر موسى عليه‌السلام:
وَ نادى‌ فِرْعَوْنُ فِي قَوْمِهِ قالَ يا قَوْمِ أَ لَيْسَ لِي مُلْكُ مِصْرَ وَ هذِهِ الْأَنْهارُ تَجْرِي مِنْ تَحْتِي أَ فَلا تُبْصِرُونَ‌ أَمْ أَنَا خَيْرٌ مِنْ هذَا الَّذِي هُوَ مَهِينٌ وَ لا يَكادُ يُبِينُ.

۶ - آثار استکبار فرعون



آثار استکبار فرعون عبارتند از:

۶.۱ - عدم قبول دعوت حضرت موسی


استكبار فرعون و قوم وى، مانعى در جهت تأثيرپذيرى آنها از رسالت تبلیغی موسی علیه‌السلام:
۱. ثُمَّ بَعَثْنا مِنْ بَعْدِهِمْ مُوسى‌ وَ هارُونَ إِلى‌ فِرْعَوْنَ وَ مَلَائِهِ بِآياتِنا فَاسْتَكْبَرُوا وَ كانُوا قَوْماً مُجْرِمِينَ‌ فَلَمَّا جاءَهُمُ الْحَقُّ مِنْ عِنْدِنا قالُوا إِنَّ هذا لَسِحْرٌ مُبِينٌ.
۲. ثُمَّ أَرْسَلْنا مُوسى‌ وَ أَخاهُ هارُونَ بِآياتِنا وَ سُلْطانٍ مُبِينٍ‌ إِلى‌ فِرْعَوْنَ وَ مَلَائِهِ فَاسْتَكْبَرُوا وَ كانُوا قَوْماً عالِينَ.

۶.۲ - ترس از فرعون


برترى‌جويى و استكبار فرعون، باعث وحشت و ترس قوم موسی، از شکنجه و آزار كارگزاران او:
فَما آمَنَ لِمُوسى‌ إِلَّا ذُرِّيَّةٌ مِنْ قَوْمِهِ عَلى‌ خَوْفٍ مِنْ فِرْعَوْنَ وَ مَلَائِهِمْ أَنْ يَفْتِنَهُمْ وَ إِنَّ فِرْعَوْنَ لَعالٍ فِي الْأَرْضِ وَ إِنَّهُ لَمِنَ الْمُسْرِفِينَ.

۷ - پانویس


 
۱. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۴۵.    
۲. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۴۶.    
۳. زخرف/سوره۴۳، آیه۵۱.    
۴. زخرف/سوره۴۳، آیه۵۲.    
۵. نازعات/سوره۷۹، آیه۱۵.    
۶. نازعات/سوره۷۹، آیه۱۷.    
۷. نازعات/سوره۷۹، آیه۲۴.    
۸. یونس/سوره۱۰، آیه۷۵.    
۹. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۴۵.    
۱۰. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۴۶.    
۱۱. نازعات/سوره۷۹، آیه۱۵.    
۱۲. نازعات/سوره۷۹، آیه۱۷.    
۱۳. نازعات/سوره۷۹، آیه۲۰.    
۱۴. نازعات/سوره۷۹، آیه۲۴.    
۱۵. یونس/سوره۱۰، آیه۸۳.    
۱۶. قصص/سوره۲۸، آیه۴.    
۱۷. قصص/سوره۲۸، آیه۳۸.    
۱۸. قصص/سوره۲۸، آیه۳۹.    
۱۹. عنکبوت/سوره۲۹، آیه۳۹.    
۲۰. یونس/سوره۱۰، آیه۷۵.    
۲۱. یونس/سوره۱۰، آیه۷۶.    
۲۲. طه/سوره۲۰، آیه۴۲.    
۲۳. طه/سوره۲۰، آیه۴۳.    
۲۴. طه/سوره۲۰، آیه۵۶.    
۲۵. طه/سوره۲۰، آیه۵۷.    
۲۶. اسراء/سوره۱۷، آیه۱۰۱.    
۲۷. نمل/سوره۲۷، آیه۱۲.    
۲۸. نمل/سوره۲۷، آیه۱۳.    
۲۹. قصص/سوره۲۸، آیه۳۲.    
۳۰. قصص/سوره۲۸، آیه۳۵.    
۳۱. قصص/سوره۲۸، آیه۳۶.    
۳۲. غافر/سوره۴۰، آیه۲۳.    
۳۳. غافر/سوره۴۰، آیه۲۴.    
۳۴. زخرف/سوره۴۳، آیه۵۱.    
۳۵. زخرف/سوره۴۳، آیه۵۲.    
۳۶. زخرف/سوره۴۳، آیه۵۴.    
۳۷. قصص/سوره۲۸، آیه۳۶.    
۳۸. قصص/سوره۲۸، آیه۳۹.    
۳۹. زخرف/سوره۴۳، آیه۵۱.    
۴۰. زخرف/سوره۴۳، آیه۵۲.    
۴۱. یونس/سوره۱۰، آیه۷۵.    
۴۲. یونس/سوره۱۰، آیه۷۶.    
۴۳. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۴۵.    
۴۴. مؤمنون/سوره۲۳، آیه۴۶.    
۴۵. یونس/سوره۱۰، آیه۸۳.    


۸ - منبع



مرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۲۲، ص۱۵۱، برگرفته از مقاله «رذایل فرعون (استکبار)».    


رده‌های این صفحه : استکبار | فرعون | موضوعات قرآنی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.