استصحاب عقلاییاستصحاب عقلایی به حکم عقلا به بقای متیقن سابق در ظرف شک لاحق اطلاق می‌شود. ۱ - تعریفاستصحاب عقلایی استصحابی است که عقلا آن را در جایی که یقین سابق به وجود چیزی و شک لاحق در آن دارند، جاری نموده و حکم به بقای آن چیز می‌نمایند، به این دلیل که موجود بودن چیزی در سابق کاشف از وجود آن در زمان لاحق است. ۲ - اماره عقلاییدر این که این استصحاب ، اماره عقلایی است یا نه، اختلاف وجود دارد: برخی مانند « امام خمینی » (رحمه الله) اعتقاد دارند این استصحاب، از نوع امارات عقلایی است و بنای آن به وثوق و اطمینان است و با آن استصحابی که از روایات فهمیده می‌شود و بنای آن بر تعبد است تفاوت دارد، زیرا در روایات حکم به ابقا می‌شود هر چند که وثوق و اطمینان بر بقا نباشد، اما در اماره عقلایی، حکم به ابقا می‌گردد، به این دلیل که این اماره نوعاً وثوق و اطمینان می‌آورد و عقلا به احتمال مقابل آن که احتمال ضعیفی است اعتنا نمی‌کنند. [۳]
کوثرانی، محمود، الاستصحاب فی الشریعة الاسلامیة، ص۹۸.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۱۷۳، برگرفته از مقاله «استصحاب عقلایی» . رده‌های این صفحه : استصحاب
|