زمان تقریبی مطالعه: 2 دقیقه
 

استصحاب عدم محمولی





استصحاب عدم محمولی به استصحاب عدمِ متعلق به اصل ماهیت یک چیز اطلاق می‌شود.


۱ - تعریف



استصحاب عدم محمولی، مقابل استصحاب عدم نعتی است و به استصحابی گفته می‌شود که مستصحب آن عدم محمولی می‌باشد، مثل: استصحاب عدم وجود زید.

۲ - توضیح



عدم، گاهی به اصل ماهیت چیزی تعلق می‌گیرد و بر آن ماهیت حمل می‌شود، مثل: «زید معدوم» و «شریک الباری معدوم» که عدم، بر ماهیت زید و شریک الباری حمل شده است؛ به استصحابی که مستصحب آن عدمی «به این معنا» است، استصحاب عدم محمولی می‌گویند.
گاهی نیز عدم به وصفی از اوصاف ماهیت چیزی که محل عروض آن وصف است تعلق می‌گیرد، نه به اصل ماهیت آن، مثل: عدم قیام زید و یا عدم قرشی بودن زنی معین، که در این دو مورد، اصل وجود «زید» یا «زن» مسلّم است، اما صفت قیام و قرشی بودن از آن‌ها نفی شده است.

۳ - نکته اول



در جایی که عدم به اصل ماهیت تعلق می‌گیرد، از آن به تعلق عدم به ماهیت، به نحو «لیس تامه»، تعبیر می‌شود (عدم محمولی).
و در جایی که عدم به وصفی از اوصاف تعلق می‌گیرد، از آن به تعلق عدم به ماهیت، به نحو «لیس ناقصه»، تعبیر می‌شود.

۴ - نکته دوم



در این که آیا استصحاب عدم محمولی حجیت دارد یا نه، بین اصولیون اختلاف است.
[۵] کوثرانی، محمود، الاستصحاب فی الشریعة الاسلامیة، ص۵۳.


۵ - عناوین مرتبط



عدم محمولی.

۶ - پانویس


 
۱. صدر، محمد باقر، دروس فی علم الاصول، ج۲، ص۵۲۷.    
۲. ایروانی، باقر، الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی، ج۴، ص۲۴۰.    
۳. ایروانی، باقر، الحلقة الثالثة فی اسلوبها الثانی، ج۴، ص۲۳۹.    
۴. خویی، ابوالقاسم، محاضرات فی اصول الفقه، ج۵، ص۲۱۷.    
۵. کوثرانی، محمود، الاستصحاب فی الشریعة الاسلامیة، ص۵۳.


۷ - منبع


فرهنگ‌نامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۱۷۲، برگرفته از مقاله «استصحاب عدم محمولی».    


رده‌های این صفحه : استصحاب عدمی




آخرین نظرات
کلیه حقوق این تارنما متعلق به فرا دانشنامه ویکی بین است.