احتیاط تاماحتیاط تام به عمل هر احتمال مظنون، مشکوک و موهوم برای دست یابی به واقع اطلاق می‌شود. ۱ - تعریفاحتیاط تام، مقابل احتیاط جزئی می‌باشد و عبارت است از اهتمام مکلف برای دست یابی به واقع از طریق عمل به تمام مواردی که حتی به‌طور ضعیف ممکن است وی را به واقع برساند ( امتثال اجمالی). ۲ - توضیحمکلف با ملاحظه مشتبهات ، یقین می‌کند که در بین مشتبهات وجوبی ، تعدادی واجب واقعی و در بین مشتبهات تحریمی تعدادی حرام واقعی وجود دارد که وی نمی‌تواند آن‌ها را مشخص نماید، زیرا می‌داند وجوب و حرمت در بین روایات محدود به مقطوع الوجوب و مقطوع الحرمه نیست؛ لازمه این علم اجمالی این است که وی در تمام مشتبهات احتیاط کند؛ یعنی مظنون الوجوب، مشکوک الوجوب و موهوم الوجوب را انجام دهد و از مظنون الحرمه، مشکوک الحرمه و موهوم الحرمه اجتناب نماید. این همان احتیاط تام است، ولی چون سبب مشقت و عسر شدید است، قاعده نفی عسر و حرج بر آن حاکم است و چنین احتیاطی واجب نمی‌باشد. [۱]
فاضل لنکرانی، محمد، کفایة الاصول، ج۴، ص۳۸۲.
۳ - پانویس
۴ - منبعفرهنگنامه اصول فقه، تدوین توسط مرکز اطلاعات و مدارک اسلامی، ص۹۸، برگرفته از مقاله «احتیاط تام». رده‌های این صفحه : احتیاط
|