اجازه به موجود فاقد شرایط اداءاجازه به موجود فاقد شرایط اداء، از اصطلاحات بکار رفته در علم حدیث بوده و به اذن نقل حدیث به کسی که فاقد شرائط آن است، اطلاق می‌شود. ۱ - اقسام فاقد شرایطدر کتب علوم حدیث برای «اجازه به موجود فاقد شرایط اداء» اقسامی ذکر شده است: ۱.۱ - اجازه به طفلدر صحت اجازه به طفل در صورتی که ممیز باشد خلافی نیست ولی در مورد طفل غیر ممیز برخی تصریح به جواز کرده‌اند. مشهور در بین فقها و محدثان، عدم اشتراط صلاحیت فهم روایت در اجازه است. روی این جهت گفته‌اند اجازه به طفل جایز است - ممیز باشد و یا غیر ممیز - ولی عده‌ای صلاحیت فهم روایت را در اجازه شرط دانسته‌اند. ۱.۲ - اجازه به مجنوناجازه به مجنون صحیح است. ۱.۳ - اجازه به کافربعضی از دانشمندان به دلیل اصل جواز، اجازه به کافر را صحیح دانسته‌اند. ولی این سخن مورد نقد قرار گرفته است: ا- اجازه به کافر صحیح نیست چون صحت آن موجب اغراء به جهل است برای این که کسانی که وضعیت کافر را ندانند روایت وی را قبول می‌کنند؛ ب - کافر ظالم است و قرآن ما را از گرایش به ظالم نهی کرده است. بنا بر این اجازه به کافر صحیح نیست. ۱.۴ - اجازه به حملدر مورد اجازه به حمل دو قول است: ا - اجازه به حمل جایز است زیرا حمل موجود است و اجازه به موجود صحیح است. و نیز اگر اجازه به معدوم صحیح باشد اجازه به حمل به طریق اولی صحیح است چه در آن روح دمیده شده باشد یا دمیده نشده باشد؛ ب - اجازه به حمل به این دلیل که ممیز نیست جایز نیست. ولی عده‌ای این سخن را نقد کرده و گفته‌اند: ممیزنبودن مانع جواز اجازه نیست. [۳]
علامه نجفی، سیدضیاءالدین، ضیاء الدرایه، ص۵۹.
۲ - مستندات مقالهدر تنظیم این مقاله از منابع زیر استفاده شده است: • عاملی، علی بن احمد، الرعایة فی علم الدرایه. • سیوطی، عبدالرحمن، تدریب الراوی فی شرح تقریب النواوی. • علامه نجفی، سیدضیاءالدین، ضیاء الدرایه. • سخاوی، محمد بن عبدالرحمن، فتح المغیث. • قاسمی، محمد جمال‌الدین، قواعد التحدیث. • مامقانی، عبدالله، مستدرکات، مقباس الهدایه. • صدر، سیدحسن، نهایة الدرایه. • عاملی، حسین بن عبدالصمد، وصول الاخیار الی اصول الاخبار. ۳ - پانویس۴ - منبعپایگاه مدیریت اطلاعات علوم اسلامی، برگرفته از مقاله «اجازه به موجود فاقد شرایط اداء»، تاریخ بازیابی ۱۳۹۶/۴/۱۳. رده‌های این صفحه : اصطلاحات حدیثی
|