ابوالقاسم بشریاسینابوالقاسم بشریاسین، عارف و محدث خراسانی سده ۴ق /۱۰م و نخستین پیر ابوسعید ابوالخیر است. ۱ - معرفی ابوالقاسم بشریاسیندرباره تاریخ تولد و جزئیات زندگی او اطلاع چندانی دردست نیست. از منابع چنین برمی‌آید که اهل میهنه بوده و در آن‌جا خانقاهی داشته است. [۱]
محمد بن منور، اسرار التوحید فی مقامات الشیخ ابی سعید، ج۱، ص۷-۱۸، به کوشش محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران ۱۳۶۶ش.
[۲]
عبدالرحمن جامی، نفحات الانس، ج۱، ص۲۹۵، به کوشش مهدی توحیدی‌پور، تهران ۱۳۶۶ش.
ابوسعید نخستین تعالیم صوفیانه را از ابوالقاسم بشر فرا گرفت [۳]
ابوروح لطف اللـه حالات و سخنان شیخ ابوسعید ابوالخیر به کوشش ایرج افشار تهران ۱۳۴۱ش، ج۱، ص۱۳-۱۴.
[۴]
ابوروح لطف اللـه حالات و سخنان شیخ ابوسعید ابوالخیر به کوشش ایرج افشار تهران ۱۳۴۱ش، ج۱، ص۸۶.
[۵]
محمد بن منور، اسرار التوحید فی مقامات الشیخ ابی سعید، ج۱، ص۷-۱۸، به کوشش محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران ۱۳۶۶ش.
و آنچه از وی دیده و آموخته بود، بعدها در دیدگاههای عرفانی و صوفیانه‌اش تأثیر فراوان گذاشت. روایتی نیز از نخستین دیدار ابوسعید در دوران کودکی با ابوالقاسم بشریاسین نقل شده که درآن بشر رسیدن ابوسعید را به مقام ولایت پیش‌بینی کرده است. [۶]
محمد بن منور، اسرار التوحید فی مقامات الشیخ ابی سعید، ج۱، ص۷-۱۸، به کوشش محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران ۱۳۶۶ش.
[۷]
عبدالرحمن جامی، نفحات الانس، ج۱، ص۲۹۵، به کوشش مهدی توحیدی‌پور، تهران ۱۳۶۶ش.
ارادت ابوسعید به ابوالقاسم بشر یاسین چندان بود که حتی پس از درگذشت وی نیز هرگاه که به گورستان می‌رفت، نخست مزار او را زیارت می‌کرد. [۸]
محمد بن منور، اسرار التوحید فی مقامات الشیخ ابی سعید، ج۱، ص۱۹، به کوشش محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران ۱۳۶۶ش.
۱.۱ - تأثیر در تعلیمات صوفیه و ادبیات عرفانینظریات ابوالقاسم بشر یاسین در تعلیمات صوفیه و ادبیات عرفانی تأثیری بسزا داشته است. او از نخستین کسانی است که رباعیات عرفانی سروده و ابیات و اشعار را به جای اذکار رایج در بین صوفیه، به پیروان خود تعلیم و تلقین می‌کرده است. [۹]
ابوروح لطف اللـه حالات و سخنان شیخ ابوسعید ابوالخیر به کوشش ایرج افشار تهران ۱۳۴۱ش، ج۱، ص۸۶.
[۱۰]
محمد بن منور، اسرار التوحید فی مقامات الشیخ ابی سعید، ج۱، ص۱۹، به کوشش محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران ۱۳۶۶ش.
[۱۱]
محمد بن منور، اسرار التوحید فی مقامات الشیخ ابی سعید، ج۱، ص۳۱۱-۳۱۲، به کوشش محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران ۱۳۶۶ش.
[۱۲]
عبدالرحمن جامی، نفحات الانس، ج۱، ص۲۹۵-۲۹۶، به کوشش مهدی توحیدی‌پور، تهران ۱۳۶۶ش.
ابوسعید خود گوید بسیاری از اشعاری را که در مواعظ خویش بر زبان می‌آورده، از بشر می‌دانست و می‌گفت که علم حقیقی علمی است که بر سرایر کشف شود. [۱۳]
حمداللـه مستوفی، تاریخ گزیده، ج۱، ص۶۵۸، به کوشش عبدالحسین نوایی تهران ۱۳۶۲ش.
[۱۴]
فصیح خوافی، مجمل فصیحی، ج۲، ص۹۵، به کوشش محمود فرخ مشهد ۱۳۴۰ش.
به وی کراماتی نیز نسبت داده‌اند [۱۵]
محمد بن منور، اسرار التوحید فی مقامات الشیخ ابی سعید، ج۱، ص۱۷-۱۸، به کوشش محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران ۱۳۶۶ش.
[۱۶]
عبدالرحمن جامی، نفحات الانس، ج۱، ص۲۹۵، به کوشش مهدی توحیدی‌پور، تهران ۱۳۶۶ش.
و کسانی چون حسین بن محمد زولهی از وی روایت نقل کرده‌اند. [۱۷]
ابراهیم صریفینی، تاریخ نیشابور، ج۱، ص۲۹۳.
۱.۲ - وفاتبیشتر منابع وفات وی را در ۳۸۰ق در میهنه گفته‌اند. ۲ - فهرست منابع(۱) ابوروح لطف اللـه حالات و سخنان شیخ ابوسعید ابوالخیر به کوشش ایرج افشار تهران ۱۳۴۱ش. (۲) عبدالرحمن جامی، نفحات الانس، به کوشش مهدی توحیدی‌پور، تهران ۱۳۶۶ش. (۳) حمداللـه مستوفی، تاریخ گزیده، به کوشش عبدالحسین نوایی تهران ۱۳۶۲ش. (۴) ابراهیم صریفینی، تاریخ نیشابور. (۵) عبدالغافر فارسی، منتخب السیاق، به کوشش محمد کاظم محمودی قم ۱۳۶۲ش. (۶) فصیح خوافی، مجمل فصیحی، به کوشش محمود فرخ مشهد ۱۳۴۰ش. (۷) محمد بن منور، اسرار التوحید فی مقامات الشیخ ابی سعید، به کوشش محمدرضا شفیعی کدکنی، تهران ۱۳۶۶ش. ۳ - پانویس
۴ - منبعدانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «ابوالقاسم بشریاسین»، ج۶، ص۲۴۷۴. |