ابوالقاسم اسماعیل بن محمد قرشی طلحی تیمی اصفهانیابوالقاسم اسماعیل بن محمد قرشی طلحی تیمی اصفهانی، از مفسّرین و محدّثین عامّه در قرن پنجم و ششم هجری در اصفهان بوده است. ۱ - معرفی اجمالیحافظ ناصرالدّین ابوالقاسم اسماعیل بن محمّد بن فضل بن علیّ بن احمد بن طاهر قرشی طلحی تیمی اصفهانی، از مفسّرین و محدّثین بزرگ عامّه است. علاّمه ملاّمحمّدصالح حائری سمنانی او را شیعه دانسته است. صاحب عنوان به قوام السّنه ملقّب بوده، و به «جوزی» (چوری) شهرت داشته است که در زبان اصفهانی به معنای جوجه است. در سال ۴۵۷ق در اصفهان متولّد شد. ۲ - اساتید و راویانوی نزد بسیاری از محدّثین و دانشمندان تحصیل، و یا از آنان روایت کرد که از آن جمله‌اند: ابی‌عمرو بن منده، ابوالطیّب عبدالجبّار بن فضل کرانی، ابونصر زینبی، ابوبکر بن خلف شیرازی، عایشه ورکانیّه، مالک بانیامی. جمعی کثیر نیز از او روایت می‌کنند که از آن جمله‌اند: سمعانی مؤلّف الانساب، محمّد بن ابی‌جعفر بن حسن خونجانی اصفهانی، قاضی ابوبکر محمّد بن حسن بن محمّد بوانی اصفهانی، ابوالقاسم بن عساکر، ابوموسی مدینی و دیگران. ۳ - وفاتوی سرانجام در عید اضحی (۱۰ ذی‌حجّه) سال ۵۳۵ق در اصفهان وفات یافت. ۴ - آثار و تالیفاتکتب زیر از تالیفات او است: ۱. احادیث المسلسلات؛ ۲. اعراب القرآن؛ ۳. الایضاح، در تفسیر، چهار جلد؛ ۴. امالی، در حدیث؛ ۵. التّذکره در نحو، در سی جزء؛ ۶. التّرغیب و التّرهیب؛ ۷. التّفسیر، به زبان اصفهانی؛ ۸. الجامع الکبیر فی معالم التّفسیر؛ ۹. الحجّه فی المحجّه؛ ۱۰. دلائل النّبوّه، در شرح جامع صحیح بخاری؛ ۱۱. السنّه؛ ۱۲. سیر السّلف، در احوال صحابه و تابعین؛ ۱۳. شرح جامع صحیح مسلم؛ ۱۴. المعتمد، در تفسیر، ده جلد؛ ۱۵. الموضح، در تفسیر، سه جلد؛ ۱۶. المغازی. [۲]
مهدوی، سیدمصلح‌الدین، دانشمندان و بزرگان اصفهان، ج۱، ص۲۸۷.
[۵]
مرکز اسناد دانشگاه تهران، فهرست میکروفیلم‌های دانشگاه، ص۲۸۸.
[۶]
مرکز اسناد دانشگاه تهران، فهرست میکروفیلم‌های دانشگاه، ص۲۰۵.
[۷]
حسینی اشکوری، سید احمد، فهرست مرعشی، ج۷، ص۲۵۴.
[۱۰]
دهخدا، علی‌اکبر، لغت نامه دهخدا، ذیل «اسماعیل»، ص۲۵۲۹.
[۱۱]
فصیح‌خوافی، عبدالمجید عصاری، مجمل فصیحی، ج۲، ص۲۳۲.
۵ - پانویس
۶ - منبعمهدوی، سیدمصلح‌الدین، اعلام اصفهان، ج۱، ص۵۷۸. |