ابوالعباس ابن‌ثوابه احمد بن محمد کاتبابوالعباس احمد بن محمد بن ثوابه کاتب (م ۲۷۷ هـ)، از خاندان آل ثوابه، ادیب، شاعر و از دبیران دولت عباسیان بود. ۱ - معرفی اجمالیابوالعباس احمد بن محمد بن ثوابه کاتب، از خاندان آل ثوابه یا بنی‌ثوابه بود که نیای بزرگشان یونس، حجّامی نصرانی بود و لبابه لقب داشت. ابوالعباس ادیب، شاعر و از دبیران دولت عباسی بود که در نثرنویسی ماهر و استاد بود. نامه‌هایش خواندنی و اشعارش نیکو بود. کسانی چون احمد بن ابی‌طاهر، ابوعبدالله بن عوف و مبرد از او حدیث نقل کرده‌اند و این سه نفر همیشه در محافل ادیبانه ابن‌ثوابه شرکت می‌کردند. ۲ - توطئه علیه خلیفهوی شیعه بود و در عصر فرمانروایی مهتدی عباسی (خلافت ۲۵۵-۲۵۶ هـ) از جمله همکاران وزیر خلیفه یعنی سلیمان بن وهب به شمار می‌آمد. وی در توطئه‌ای علیه مهتدی به همراه این وزیر همکاری کرد، لذا به فرمان مهتدی خانه‌اش غارت شد. گویا در همین زمان به زندان هم افتاده و ابوعبدالله به زودی در زندان او را ملاقات کرده و دو بیت شعر روایت کرده است. [۴]
تنوخی، محسن بن علی، الفرج بعد الشده، ج۱، ص۶۵.
۳ - حکومتداریابوالعباس فردی خودخواه بود که بر همه خرده می‌گرفت. در مجلسی به شخصیت بزرگی چون ابوصقر بی‌حرمتی کرد، بدین لحاظ مورد نفرت او واقع شد، لکن زمانی که ابوصقر به وزارت معتمد عباسی (خلافت ۲۵۶-۲۷۹ هـ) انتخاب شد، ابوالعباس از او پوزش خواست و ابوصقر حکومت بابل، سورا و بربسما را به او واگذار کرد، وی تا زمان فوتش که حدود ۲۷۷ هـ بود، این منصب را به دست داشت. ۴ - آثارآثار او عبارت‌اند از: رسائل مجموعة و رسالة فی الکتابة و الخط. ۵ - مطالعه بیشتربرای مطالعه بیشتر به منابع زیر مراجعه شود. [۸]
حسن انوشه و دیگران، فرهنگ زندگی نامه‌ها، ج۱، ص۳۲۹.
[۹]
جمعی از نویسندگان، دانشنامه ایران و اسلام، ج۳، ص۴۷۰.
[۱۱]
دهخدا، علی‌اکبر، لغت‌نامه دهخدا، ج۱، ص۵۰۰.
۶ - پانویس
۷ - منبعپژوهشگاه فرهنگ و معارف اسلامی، دائرة المعارف مؤلفان اسلامی، ج۱، ص۱۰۹، برگرفته از مقاله «ابوالعباس احمد بن محمد بن ثوابه کاتب». |