ابن‌قاضی شهبه جمال‌الدین ابوالمحاسن یوسف بن محمدابوالمحاسن یوسف بن محمد بن عمر، فقیه و قاضی، یکی از شخصیت‌های خاندان اِبْن‌ِ‌قاضی‌ِ شُهْبه، می‌باشد. ابن‌قاضی شهبه عنوان خاندانی شافعی‌مذهب که در سده‌های ۷-۹ق/۱۳- ۱۵م در دمشق می‌زیسته‌اند. ۱ - معرفی اجمالیابوالمحاسن یوسف بن محمد بن عمر، ملقب به جمال‌الدین (۷۲۰-۷۸۹ق/۱۳۲۰-۱۳۸۷م)، قاضی و فقیه بود. او نخست نزد پدر خویش حدیث و فقه آموخت و اجازه فتوا یافت. [۱]
ابوبکر ابن‌قاضی شهبه، تاریخ، ج۳، ص۲۳۷، به کوشش عدنان درویش، دمشق، ۱۹۷۷م.
وی نخست به قضای الزبدانی و سپس به قضای کرک نوح منصوب گردید، ولی دیری نپایید که قضا را ترک کرد و به دمشق بازگشت و به جای پدر خود رئیس جامع دمشق و معیدِ مدارس ظاهریه، امینیه و عذراویه گردید و در مدرسه مجاهدّیه نیابت تدریس را به عهده گرفت و آنگاه در مدرسه عصرونیه به تدریس پرداخت و سپس تدریس را ترک کرد. وی را مردی خیر و متدین شمرده‌اند. در اواخر زندگی در اثر بیماری، سخن گفتن برایش دشوار شد و سرانجام ۵ سال پس از مرگ پدرش درگذشت و در مقبره باب‌الصغیر به خاک سپرده شد. [۲]
ابوبکر ابن‌قاضی شهبه، تاریخ، ج۳، ص۸۳، به کوشش عدنان درویش، دمشق، ۱۹۷۷م.
[۳]
ابوبکر ابن‌قاضی شهبه، تاریخ، ج۳، ص۸۸، به کوشش عدنان درویش، دمشق، ۱۹۷۷م.
[۴]
ابوبکر ابن‌قاضی شهبه، تاریخ، ج۳، ص۲۳۷، به کوشش عدنان درویش، دمشق، ۱۹۷۷م.
۲ - آثارتنها اثری که از او برجای مانده، جزء الاحادیث المنتقاه من مغازی موسی بن عقبه است که نسخه‌ای از آن در برلین (آلوارت) موجود است. ۳ - پانویس
۴ - منبعدانشنامه بزرگ اسلامی، مرکز دائرة‌المعارف بزرگ اسلامی، برگرفته از مقاله «ابن‌قاضی شهبه»، ج۴، ص۱۶۲۷. |