ابن‌زیله ابومنصور حسین بن محمد اصفهانیابنزیله ابومنصور حسین بن محمد اصفهانی، از دانشمندان اصفهان در قرن پنجم هجری و در فنون حکمت و موسیقی و ریاضی توانا بوده است. ۱ - معرفی اجمالیابومنصور حسین بن محمّد بن عمر بن زیله یا حسین بن طاهر بن زیله در فنون حکمت و موسیقی و ریاضی توانا بوده، و از شاگردان و مصاحبان شیخ الرّییس ابوعلی سینا در اصفهان به شمار می‌رفته، و در سال ۴۴۰ (و یا ۴۴۳ق) در سال‌های جوانی در اصفهان وفات نموده است. گویند او مجوسی بوده، حال آن که نام پدر و جدّش خلاف آن را ثابت می‌کند، ۲ - آثار و تالیفاتکتب زیر را از تالیفات وی ذکر می‌کنند: ۱. الاختصار من طبیعیّات الشّفا. ۲. تفسیر حیّ بن یقظان تالیف ابن سینا، که قدیمی‌ترین نسخه آن در کتابخانه احمد ثالث استانبول موجود است، و نسخه‌ای از آن هم در کتاب‌های اهدایی آقای مشکاه به دانشگاه تهران، و نسخه‌ای دیگر در کتابخانه مجلس موجود است، و یک بار هم در سال ۱۹۵۵م در مجلّه المجمع اسلامی العربی بدمشق به چاپ رسیده است. ۳. الکافی فی الموسیقی، که قدیمی‌ترین نسخه آن در کتابخانه رضا رامپور هند موجود است، و نسخه‌ای کهن از آن در کتابخانه موزه بریتانیا نگهداری می‌شود. این کتاب در سال ۱۹۶۴ در قاهره به چاپ رسیده است. ۴. المجموع فی الالهیّات که نسخه‌ای از آن در دارالکتب قاهره موجود است. ۵. کتاب فی النّفس. [۱]
حاج‌سیدجوادی، کمال، کتاب اثرآفرینان یا نام آوران فرهنگ ایران، ص۵۰.
[۲]
دانش‌پژوه، محمدتقی، فهرست کتب اهدایی مشکاه به دانشگاه تهران، ج۳، ص۱۰۵.
[۳]
دانش‌پژوه، محمدتقی، فهرست کتب اهدایی مشکاه به دانشگاه تهران، ج۳، ص۲۰۹.
[۴]
فهرست کتابخانه مجلس شورای اسلامی، ج۱۲، ص۲۲۶.
[۵]
فهرست کتابخانه مجلس شورای اسلامی، ج۳، ص۳۷۹.
[۶]
فهرست کتابخانه مجلس شورای اسلامی، ج۳، ص۲۵۷.
[۷]
ابوالحسن بیهقی، علی بن زید، درّه الاخبار، ص۵۹.
[۸]
خالقی، روح‌الله، تاریخ موسیقی نظامی ایران، ص۸۰.
[۹]
حاج‌سیدجوادی، کمال، کتاب اثرآفرینان یا نام آوران فرهنگ ایران، ج۱، ص۱۱۴.
[۱۰]
یارشاطر، احسان، دانشنامه ایران و اسلام، ج۴، ص۶۱۸-۶۱۹.
[۱۲]
سرآمدان فرهنگ و تاریخ ایران، ج۱، ص۱۶۴.
[۱۳]
معین، محمد، فرهنگ معین، ج۵، ص۱۵۲.
[۱۵]
شمس‌الدین شهرزوری، محمد، نزهه الارواح، ص۳۸۶.
[۱۶]
تجلی‌پور، مهدی، دائره المعارف دانش بشر، ص۱۵۸۶.
[۱۷]
زرکلی، خیر الدین، الاعلام، ج۲، ص۲۷۸.
۳ - پانویس
۴ - منبعمهدوی، سید مصلح‌الدین، اعلام اصفهان، ج۱، ص۱۷۰. |