آیه قتل عمدی مؤمن (تفسیر منقول)در این مقاله نمونهای از تفاسیر معتبر منقول از اهل بیت (علیهمالسّلام) به عنوان آموزش کیفیت صحیح پرداختن به تفسیر قرآن کریم و روش استنباط معانی حکیمانه آن، آورده و به بررسی آن خواهیم پرداخت. آیه ۹۳ از سوره نساء خلود جهنم را جزای قتل عمد مومن بیان میکند. و در روایات هم موجود است که قتل عمدی مومن بخاطر ایمان یعنی محاربه با خدا کردن میباشد. ۱ - مقدمه«و من یقتل مومنا متعمدا فجزاؤه جهنم خالدا فیها و غضب الله علیه و لعنه و اعد له عذابا عظیما؛ و هر کس مومنی را عمدا بکشد جزای او جهنم است که جاودانه در آن بماند و خداوند بر او خشم بگیرد و لعنتش کند و برای او عذابی عظیم آماده سازد.» ۲ - شرح آیهآیه، بیانگر این نکته است که قاتل مومن برای همیشه در دوزخ باقی خواهد ماند، در حالی که جز کافری که بر حالت کفر مرده، خلود در آتش ندارد؛ زیرا ایمان به هراندازه که باشد موجب پاداش است. در نهایت، چنانچه در گذشته شرح دادیم باید مومن پاداش ایمانش را دریافت کند. نیز در آیه تصریح شده که خداوند بر قاتل مومن خشمگین است و او را مورد لعنت و دور از رحمت خود قرار میدهد؛ در حالی که مومن هرگونه باشد -چنانکه در حدیث امام باقر (علیهالسّلام) آمده- نباید لعن و نفرین شود؛ ۳ - سواللذا اصحاب ائمه درباره این آیه سوالهای زیادی را مطرح کردهاند. کلینی از سماعة بن مهران روایت کرده است که از حضرت صادق (علیهالسّلام) درباره این آیه سوال کرد، فرمود: اگر کسی مومنی را به خاطر ایمانش بکشد این کار مصداق قتل عمدی مومن است و او مورد نفرین حق قرار میگیرد و عذاب عظیم در انتظارش است. باز پرسید: اگر میان دو نفر نزاعی رخ دهد و یکی با شمشیر بر دیگری ضربهای وارد کند و او کشته شود، چطور؟ حضرت فرمود: این فرد مصداق متعمدی که خداوند او را در این آیه یاد کرده نیست.... همین قبیل پرسشها را عبدالله بن بکیر و عبدالله بن سنان و غیره از امام نموده و پاسخهای مشابه داده شده است. ۴ - جوابامام (علیهالسّلام) بیان فرمود که هر کسی مومنی را به خاطر ایمانش بکشد، همانا به خاطر محاربه با خدا و پیامبر و فتنهجویی دست به چنین عملی زده است و این کار او با یک هدف شخصی که مربوط به خود او باشد انجام نشده است، بلکه قصد نابودی ایمان را داشته است و بدون شک چنین فردی کافر و محاربه با خدا و پیامبر است و چنانچه بر کفر خود بمیرد همیشه در آتش خواهد ماند و خداوند بر او خشم گرفته، او را نفرین خواهد کرد و عقوبتی سخت و دردناک برایش فراهم خواهد شد. مفسران شیعه در پرتو هدایت ائمه، در تفسیر آیه همینگونه مشی کردهاند. دیگر مفسران، آیه را به قتل عمد که موجب دیه است تفسیر کردهاند. [۱۶]
انصاری قرطبی، محمد بن احمد، الجامع لاحکامالقرآن، ج۵، ص۳۲۹.
[۱۸]
قلمونی حسینی، محمد رشید بن علیرضا، تفسیر المنار، ج۵، ص۳۳۹.
۵ - پانویس
۶ - منبعمحمدهادی معرفت، تفسیر و مفسران، ج۱، ص۴۸۴-۴۸۵. ردههای این صفحه : آیات الاحکام | آیات مشهور سوره نساء | آیه قتل عمدی مؤمن | قتل عمد | مقالات تفسیر و مفسران
|