آیه غیبتآیه غیبت به آیه ۱۲ سوره حجرات اطلاق می شود. ۱ - کیفیت استدلال به آیه غیبت۱.۱ - حرمت غیبت برادر مؤمنبه آیه «... وَ لا یغْتَبْ بَعْضُکمْ بَعْضاً أَ یحِبُّ أَحَدُکمْ أَنْ یأْکلَ لَحْمَ أَخِیهِ مَیتاً فَکرِهْتُمُوهُ ...» بر حرمت غیبت برادر مؤمن استناد شده است. ۱.۲ - کبیره بودن غیبت برادر مؤمنجمله «أَ یحِبُّ أَحَدُکمْ ...» که غیبت را به منزله خوردن گوشت مرده برادر مؤمن دانسته، بیانگر کبیره بودن گناه غیبت و تأکید جدّى بر اجتناب از آن است. [۳]
مصباح الفقاهة ج۱، ص۳۱۸.
به اعتقاد امام خمینی غیبت از گناهان کبیره است و می‌توان برای کبیره بودن آن به آیه (وَلَا یَغْتَب بَّعْضُکُم بَعْضًا اَیُحِبُّ اَحَدُکُمْ اَن یَاْکُلَ لَحْمَ اَخِیهِ مَیْتًا فَکَرِهْتُمُوهُ) استدلال کرد؛ زیرا آخر آیه بر تجسم عمل غیبت‌کننده در آخرت که به‌صورت خوردن گوشت برادر مرده‌اش است آگاهی می‌دهد. همچنین روایاتی که بر تجسم عمل غیبت‌کننده خبر می‌دهند نیز فراوان است؛ مانند روایتی که پیامبر (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) شب معراج گروهی را در جهنم دید که در حال خوردن مردار هستند و از جبرئیل سؤال کرد اینها چه کسانی هستند جبرئیل گفت: «هولاء یاکلون لحم الناس» که اشاره به عذاب غیبت‌کنندگان است. اگرچه می‌توان در استدلال به این آیه برای کبیره بودن غیبت، بلکه برای اصل حرام بودن آن، مناقشه کرد، با این بیان که احتمال دارد مراد آخر آیه این باشد که بیان کند، غیبت کردن و شوخی و خوشی کردن با آبروی مردم مثل خوردن گوشت برادر مرده است، در اینکه طبیعت سالم از آن تنفر دارد و بردن آبروی مردم مثل خوردن گوشت آنان است، ازاین‌رو آیه ارشاد به‌حکم عقل دارد و دلالت بر حرمت نمی‌کند، چه رسد که دلالت بر کبیره بودن آن کند. به باور امام خمینی بعضی از روایات هم بر این احتمال دلالت می‌کند، یعنی بر اینکه آیه در مقام نظیر آوردن و تشبیه کردن موضوعی برای غیبت است، مثل روایتی که در کتاب مجمع‌البیان در شان نزول دو نفر از اصحاب آمده که غیبت دو نفر دیگر می‌کردند، پیامبر به آن دو نفر گفت: من در دهان شما آثار خوردن گوشت را می‌بینم؛ زیرا شما گوشت سلمان و اسامه را خورده‌اید. امام خمینی آثار سوء اجتماعی غیبت را موجب کینه، حسد، عداوت می‌داند و وحدت و اتحاد جامعه را از میان می‌برد. [۸]
خمینی، روح‌الله، دانشنامه امام خمینی، ج۷، ص۵۱۶، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰.
۲ - پانویس
۳ - منبع• فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص۱۹۹-۲۰۰. • دانشنامه امام خمینی، تهران، موسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی، ۱۴۰۰ شمسی. رده‌های این صفحه : آیات الاحکام | اسامی آیات و سور | دیدگاه های اخلاقی امام خمینی | غیبت | فقه | قرآن شناسی
|