آیات قصصآیات قصص، آیات مربوط به سرگذشت‌ها را می‌گویند. ۱ - تعریفآیات دربرگیرنده داستان و اخبار گذشتگان و نیز حوادث زمان پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم را "آیات قصص" گویند. "قصص" (به فتح قاف و صاد) جمع " قصه " به معنای خبر ، حال، شان و سرگذشت است. همچنین داستان و اخبار گذشتگان که بعضی به دنبال بعضی دیگر بیان می‌گردد "قصه" نامیده می‌شود. ۲ - اقسام قصص قرآن"قصص قرآن" که از شاخه‌های علوم قرآنی و از جذاب‌ترین و زیباترین آن‌ها است به سه دسته تقسیم می‌شود: ۱. قصص انبیا : شامل دعوت اقوام توسط انبیا، معجزات انبیا ، قصه‌های پیامبرانی چون نوح ، ابراهیم ، موسی ، هارون ، یوسف ، عیسی ، محمد صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و انبیای دیگر. ۲. قصص اقوام و ملل: قصه طالوت ، جالوت ، فرزندان آدم ، اصحاب کهف ، اصحاب اخدود ، اصحاب فیل و…. ۳. قصص و حوادث زمان پیامبر اکرم صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم : داستان جنگ بدر ، احد، حنین ، تبوک ، احزاب ، داستان هجرت و…. ۳ - نکتهنکته بسیار مهم در باره قصه‌های قرآن این است که این قصه‌ها برای سرگرمی و تفریح بازگو نشده است؛ بلکه دارای اهداف و فواید متعالی است. آن چه از داستان‌های قرآن سطحی و تکراری به نظر می‌آید، در حقیقت تکرار بیهوده و حتی برای تاکید هم نیست؛ بلکه نوعی تجدید معنا برای پی گیری هدف دیگری است، که در سایه آن، مقصود و معنا کامل می‌شود و هرگز کلام از آن بی نیاز نیست. ۴ - برخی از فواید قصه‌های قرآن۱. بیان بنیان‌های دعوت و اصول شریعت‌های پیشین؛ ۲. تقویت قلب پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم و امت اسلام ؛ ۳. تصدیق نبوت پیامبران گذشته و زنده کردن نام و یاد آن‌ها؛ ۴. تصدیق ادعای نبوت پیامبر اسلام صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم ؛ ۵. تحت تاثیر قرار دادن اهل کتاب و بیان تحریف و تبدیل آن‌ها در کتاب‌های آسمانی شان و محاجه با آن‌ها. ۵ - مهم‌ترین ویژگی‌های قصص قرآناز مهم‌ترین ویژگی‌های قصص قرآن ، صادق بودن و مطابقت آن‌ها با واقعیت است. [۱]
سبحانی، جعفر، منشور جاوید قرآن، ج۱، ص۲۸۳-۲۹۴.
[۲]
سبحانی، جعفر، منشور جاوید قرآن، ج۱۱، ص۵-۱۴.
[۴]
ابو زهره، محمد، معجزه بزرگ، پژوهشی در علوم قرآن، ص۲۳۴-۲۷۱.
۶ - پانویس
۷ - منبعفرهنگنامه علوم قرآنی، برگرفته از مقاله «آیات قصص». |