آثار استبداد (قرآن)هر نوع خودکامگی در رای و فرمان روایی را استبداد می‌گویند. [۱]
فرهنگ فارسی معین.
در این مقاله برخی از آثار استبداد که از قرآن کریم برداشت می شود. آورده شده است.۱ - اذیتاستبداد فرعون موجب آزار و اذیت قوم موسی می شد. وقال الملا من قوم فرعون اتذر موسی وقومه لیفسدوا فی الارض ویذرک وءالهتک قال سنقتل ابنآءهم ونستحی نسآءهم وانا فوقهم قـهرون• قالوا اوذینا من قبل ان تاتینا ومن بعد ما جئتنا قال عسی ربکم ان یهلک عدوکم ویستخلفکم فی الارض فینظر کیف تعملون. ۲ - استثماراستبداد، درپی دارنده استثمار است. واذ نجینـکم من ءال فرعون یسومونکم سوء العذاب یذبحون ابناءکم ویستحیون نساءکم... (چون فرعون در مقام بیان مجازات قوم موسی بوده، هدف او از زنده نگه داشتن زنان بنی اسرائیل، استثمار آنان بوده است و در جمله بعدی که می‌فرماید: «و انا فوقهم قاهرون» قرینه بر استبداد فرعون است.) ... قال سنقتل ابنآءهم ونستحی نسآءهم وانا فوقهم قـهرون. واذ انجینـکم من ءال فرعون یسومونکم سوء العذاب یقتلون ابنآءکم ویستحیون نسآءکم... واذ قال موسی لقومه اذکروا نعمة الله علیکم اذ انجـکم من ءال فرعون یسومونکم سوء العذاب ویذبحون ابنآءکم ویستحیون نسآءکم... فلما جاءهم بالحق من عندنا قالوا اقتلوا ابناء الذین ءامنوا معه واستحیوا نساءهم وما کید الکـفرین الا فی ضلـل. ۳ - استضعافاستضعاف و به زبونی کشاندن بنی اسرائیل نمودی از حاکمیت خودکامه فرعون بود. ان فرعون علا فی الارض وجعل اهلها شیعا یستضعف طـائفة منهم یذبح ابناءهم ویستحی نساءهم انه کان من المفسدین. ۴ - ایجاد ترسخودکامگی فرعون، عامل ترس و خفقان در سرزمین مصر شده بود. فمآ ءامن لموسی الا ذریة من قومه علی خوف من فرعون وملایهم ان یفتنهم وان فرعون لعال فی الار ض وانه لمن المسرفین. فرمان خدا به مادر موسی علیه‌السّلام مبنی بر انداختن وی در رود نیل در پی ترس از استبداد حاکم بود. و اوحینا الی‌ام موسی ان ارضعیه فاذا خفت علیه فالقیه فی الیم... (جمله «و اذا خفت علیه فالقیه فی الیم...» با توجه به فضای حاکم در آن زمان ـ که پسران بنی اسرائیل را می‌کشتند ـ می‌تواند گویای نکته یاد شده باشد.) ۵ - ایجاد نظام طبقاتیتقسیم مردم به طبقات و دسته‌های مختلف، نمود سیاست خودکامه فرعون است. ان فرعون علا فی الارض وجعل اهلها شیعا یستضعف طـائفة منهم یذبح ابناءهم ویستحی نساءهم انه کان من المفسدین. (منظور از «جعل اهلها شیعا» این است که فرعون گروهی از مردم مصر، مثل قبطیها را گرامی می‌داشت و گروهی دیگر مانند بنی اسرائیل را به بیکاری و بهره کشی وادار می‌نمود و این خود نوعی نظام طبقاتی در یک دوران است که پس از استبداد و زورگویی «علا فی الارض» پدید آمد.) ۶ - تهمتاستبداد، منشا روی آوردن حاکم خودکامه به افترا و تهمت زدن به دیگران است. قال فرعون ءامنتم به قبل ان ءاذن لکم ان هـذا لمکر مکرتموه فی المدینة لتخرجوا منهآ اهلها فسوف تعلمون• لاقطعن ایدیکم وارجلکم من خلـف ثم لاصلبنکم اجمعین. قال ءامنتم له قبل ان ءاذن لکم انه لکبیرکم الذی علمکم السحر فلسوف تعلمون لاقطعن ایدیکم و ارجلکم من خلـف و لاصلبنکم اجمعین. ۷ - حبس بی گناهاناستبداد حاکمان مصر، باعث زندانی شدن یوسف علیه‌السّلام با بی گناهی و پاک دامنی شد. قالت فذلکن الذی لمتننی فیه ولقد رودته عن نفسه فاستعصم ولـئن لم یفعل مآ ءامره لیسجنن... • ثم بدا لهم من بعد ما راوا الایـت لیسجننه حتی حین. خداپرستان از سوی فرعون مستبد به حبس تهدید می شدند. قال فرعون وما رب العــلمین• قال لـئن اتخذت الـها غیری لاجعلنک من المسجونین. ۸ - ختم قلباستبداد و زورگویی، زمینه مهر خوردن و ختم قلب از سوی خداوند است. ... کذلک یطبع الله علی کل قلب متکبر جبار. ۹ - خفقانخودکامگی و سلطه مداری فرعون، عامل ایجاد خفقان در سرزمین مصر بود. فمآ ءامن لموسی الا ذریة من قومه علی خوف من فرعون وملایهم ان یفتنهم... و اوحینا الی‌ام موسی ان ارضعیه فاذا خفت علیه فالقیه فی الیم... ۱۰ - سلب آزادیجلوگیری از آزادی و انتخاب دین حق، برخاسته از روحیه استبدادی بود. قال الملا الذین استکبروا من قومه لنخرجنک یـشعیب والذین ءامنوا معک من قریتنآ او لتعودن فی ملتنا... قال فرعون ءامنتم به قبل ان ءاذن لکم... • لاقطعن ایدیکم وارجلکم من خلـف ثم لاصلبنکم اجمعین. فما ءامن لموسی الا ذریة من قومه علی خوف من فرعون و ملایهم ان یفتنهم و ان فرعون لعال فی الارض و انه لمن المسرفین. قالوا یـشعیب اصلوتک تامرک ان نترک ما یعبد ءابآؤنآ او ان نفعل فی امولنا ما نشـؤا انک لانت الحلیم الرشید• قال یـقوم ارءیتم ان کنت علی بینة من ربی ورزقنی منه رزقا حسنا ومآ ارید ان اخالفکم الی مآ انهـیکم عنه ان ارید الا الاصلـح ما استطعت وما توفیقی الا بالله علیه توکلت والیه انیب• قالوا یـشعیب ما نفقه کثیرا مما تقول وانا لنریک فینا ضعیفا ولولا رهطک لرجمنـک ومآ انت علینا بعزیز. الم یاتکم نبؤا الذین من قبلکم قوم نوح وعاد وثمود والذین من بعدهم لایعلمهم الا الله جآءتهم رسلهم بالبینـت... • وقال الذین کفروا لرسلهم لنخرجنکم من ارضنآ او لتعودن فی ملتنا فاوحی الیهم ربهم لنهلکن الظـلمین• واستفتحوا وخاب کل جبار عنید. قال ءامنتم له قبل ان ءاذن لکم انه لکبیرکم الذی علمکم السحر فلاقطعن ایدیکم وارجلکم من خلـف ولاصلبنکم فی جذوع النخل ولتعلمن اینآ اشد عذابا وابقی• قالوا لن نؤثرک علی ما جآءنا من البینـت... • انآ ءامنا بربنا لیغفر لنا خطـیـنا ومآ اکرهتنا علیه من السحر... قال ءامنتم له قبل ان ءاذن لکم انه لکبیرکم الذی علمکم السحر فلسوف تعلمون لاقطعن ایدیکم و ارجلکم من خلـف و لاصلبنکم اجمعین. ۱۱ - شکستشکست، عاقبت استبداد و زورگویی است. وقال الذین کفروا لرسلهم لنخرجنکم من ارضنآ او لتعودن فی ملتنا فاوحی الیهم ربهم لنهلکن الظـلمین• واستفتحوا وخاب کل جبار عنید. ۱۲ - شکنجهاستبداد فرعون، عامل تهدید به شکنجه دیگران است. قال فرعون ءامنتم به قبل ان ءاذن لکم ان هـذا لمکر مکرتموه فی المدینة لتخرجوا منهآ اهلها فسوف تعلمون• لاقطعن ایدیکم وارجلکم من خلـف ثم لاصلبنکم اجمعین. فمآ ءامن لموسی الا ذریة من قومه علی خوف من فرعون وملایهم ان یفتنهم وان فرعون لعال فی الار ض وانه لمن المسرفین. قال ءامنتم له قبل ان ءاذن لکم... فلاقطعن ایدیکم و ارجلکم من خلـف و لاصلبنکم فی جذوع النخل و لتعلمن اینا اشد عذابا و ابقی. قال ءامنتم له قبل ان ءاذن لکم... فلسوف تعلمون لاقطعن ایدیکم وارجلکم من خلـف ولاصلبنکم اجمعین. استبداد حاکم در زمان اصحاب اخدود، درپی دارنده شکنجه مؤمنان شد. قتل اصحـب الاخدود• النار ذات الوقود• اذ هم علیها قعود• وهم علی ما یفعلون بالمؤمنین شهود• وما نقموا منهم الا ان یؤمنوا بالله العزیز الحمید• ان الذین فتنوا المؤمنین و المؤمنـت ثم لم یتوبوا فلهم عذاب الحریق. ۱۳ - ظلماستبداد، درپی دارنده ستمگری است. وقال الذین کفروا لرسلهم لنخرجنکم من ارضنآ او لتعودن فی ملتنا فاوحی الیهم ربهم لنهلکن الظـلمین• واستفتحوا وخاب کل جبار عنید. ۱۴ - قتلاستبداد فرعون عامل تهدید وی به قتل مؤمنان ساحر بود. قال فرعون ءامنتم به قبل ان ءاذن لکم ان هـذا لمکر مکرتموه فی المدینة لتخرجوا منهآ اهلها فسوف تعلمون• لاقطعن ایدیکم وارجلکم من خلـف ثم لاصلبنکم اجمعین• وقال الملا من قوم فرعون اتذر موسی وقومه لیفسدوا فی الارض ویذرک وءالهتک قال سنقتل ابنآءهم ونستحی نسآءهم وانا فوقهم قـهرون. قال ءامنتم له قبل ان ءاذن لکم... فلاقطعن ایدیکم و ارجلکم من خلـف و لاصلبنکم فی جذوع النخل و لتعلمن اینا اشد عذابا و ابقی. قال ءامنتم له قبل ان ءاذن لکم... فلسوف تعلمون لاقطعن ایدیکم وارجلکم من خلـف ولاصلبنکم اجمعین. زورگویی فرعون، سبب قتل بی رحمانه پسران بنی اسرائیل شد. ان فرعون علا فی الارض وجعل اهلها شیعا یستضعف طـائفة منهم یذبح ابناءهم ویستحی نساءهم انه کان من المفسدین. استبداد حاکم در دوران اصحاب اخدود، باعث قتل مؤمنان اخدود شد. قتل اصحـب الاخدود• النار ذات الوقود• اذ هم علیها قعود• وهم علی ما یفعلون بالمؤمنین شهود• وما نقموا منهم الا ان یؤمنوا بالله العزیز الحمید. ۱۵ - مانع ایماناستبداد و خودکامگی فرعون، مانع ایمان آوردن مردم شد. فمآ ءامن لموسی الا ذریة من قومه علی خوف من فرعون وملایهم ان یفتنهم وان فرعون لعال فی الار ض وانه لمن المسرفین. ۱۶ - پانویس۱۷ - منبعمرکز فرهنگ و معارف قرآن، فرهنگ قرآن، ج۳، ص۹۷، برگرفته از مقاله «آثار استبداد». رده‌های این صفحه : استبداد | موضوعات قرآنی
|