مفتاح السعادة في شرح نهج‌البلاغة (کتاب)

«مفتاح السعاده فى شرح نهج‌البلاغه» اثر سید محمدتقى نقوى قائنى از علماى معاصر است كه به زبان عربى، شرحى ادبى بر كتاب «نهج‌البلاغه» سيد رضى نوشته است.

مؤلف

سید محمدتقى نقوی قائنى خراسانى، متولد سال 1308 ش. در شهر قائن، مفسر قرآن کریم و شارح نهج‌البلاغه و از افاضل دانشمندان و اساتید حوزه علمیه است. مرحوم نقوی در کنار فعالیت حوزوى خود، به خدمات دینى و تبلیغ اسلام و ترویج مذهب و نشر معارف اسلامى از طریق منبر و جلسات مذهبى پرداخت و در کنار تربیت ستارگانى حوزوى و تبلیغ معارف دینی، به تألیف آثاری با موضوعات مذهبی مبادرت ورزید.

وی در نجف تصميم گرفته بود شرحى بر نهج‌البلاغه بنويسد؛ در قائن مى‌خواست عهد خود را عملى كند. شرح را به فارسى شروع كرد. سه چهار جلدى هم پيش رفت و بعد كه منتقل شد به تهران، از اينكه آن شرح فارسى را ادامه دهد، منصرف شد و شرح فعلى را شروع كرد كه به زبان عربى است. با فراز و نشيب‌هايى كه در تهران داشت، آن را ادامه داد.

ساختار كتاب

كتاب شامل 17 جلد است كه هر جلد بين 500 تا 600 صفحه است. در جلد اول، مقدمه‌اى بر كتاب نوشته و سپس به ترتيبى كه در كتاب نهج‌البلاغه سيد رضى است به شرح جملات اميرالمؤمنين تا پايان نهج‌البلاغه پرداخته است.

گزارش محتوا

در ابتداى هر خطبه يا متن نهج‌البلاغه ابتدا چند جمله از متن نهج‌البلاغه ذكر شده و سپس لغاتى كه نياز به شرح داشته باشد آمده، آن گاه به شرح آن عبارت پرداخته است. مؤلف با آوردن لفظ «و قوله»، عبارت نهج‌البلاغه را ذكر كرده و سپس به توضيح مطالب خود پرداخته است.

وى در كتاب از نظرات شارحان و نويسندگان ديگر نيز استفاده نموده است و در مواقعى اقوال شارحان و مفسران در بعضى عبارت را اشاره مى‌كند.

مجلد سيزدهم از مجموعه‌ى مفتاح‌السعاده فى شرح نهج‌البلاغه شرح عربى نهج‌البلاغه است كه در آن، شارح ضمن درج اصلى كتاب به شرح لغوى، معنايى، مفهومى و محتوايى با استناد به آيات، احاديث، و اشارات علمى پرداخته است. اين مجلد شامل شرح خطبه‌هاى 191 (قاصعه) تا 209 است.

در شمارگان چهارم از اين مجموعه كه به زبان عربى تدوين شده، خطبه‌هاى بيست و چهارم تا پايان خطبه‌ى چهلم از نهج‌البلاغه به همراه معنى خطبه با استناد به آيات و احاديث شرح داده شده است.

منبع

• بلاغت نهج‌البلاغه، نويسنده: نقوى خراسانى، جليل تجليل و احمد خاتمى. در پايگاه مجلات تخصصى نور، مجله نهج‌البلاغه، بهار 1384 شماره 13.
• ایبنا، خبرگزاری کتاب ایران.