معقل

از دانشنامه‌ی اسلامی

معقل از غلامان ابن زياد بود كه به دستور او، منافقانه در كوفه خود را شيعه و طرفدار حسين بن على‌ علیه السلام و مسلم بن عقیل جلوه داد و در مسجد جامع كوفه از طريق مسلم بن‌ عوسجه، از مكان اختفاى مسلم آگاه شد.

چگونگی راه یافتن معقل به خانه هانی

ابن زیاد سه هزار درهم به مَعْقَل داد و گفت: با این پول در پی مسلم بن عقیل برو. اگر یاران وی را یافتی این پول را به آنها بده و بگو که این پول را در جنگ با دشمن خرج کنند. تو چنان وانمود کن که گویا یکی از آنها هستی و چون این پول را به آنها دادی مورد اعتماد آنها قرار می‌ گیری و چیزی را از تو مخفی نمی‌ کنند و هر روز صبح و عصر نزد آنها برو.

او به مسجد اعظم کوفه آمد و توانست با مسلم بن عوسجه ارتباط برقرار کند و خود را به عنوان یکی از دوست داران اهل بیت قلمداد نماید. عاقبت مسلم بن عوسجه او را نزد مسلم در خانه هانی برد، معقل پول را پرداخت نمود و با مسلم بیعت کرد.

جاسوسی معقل برای ابن زیاد

او پس از آن همچون یکی از یاران مسلم به محل استقرار او رفت و آمد مى‌كرد و مخفيانه اخبار و گزارش هاى نهضت را به ابن زياد مى‌رساند. جاسوسى او ضربه سختى به‌ نهضت مسلم در كوفه زد و به دستگيرى و شهادت ‌«هانى‌» و سپس مسلم بن عقيل ‌انجاميد.

وقتی هانی را پیش ابن زیاد بردند و هانی که از دوستان پدر عبیدالله بود با خیالی آسوده تمام ارتباطش با مسلم و اطلاعش از او را انکار کرد، عبیدالله معقل را صدا زد و او خود را معرفی کرد.

پس از این واقعه دیگر رد و اثری از این معقل بی‌کنیه و بی‌لقب و پدرناشناس نیست. آن قدر که این احتمال نامعقول به نظر نمی‌رسد که شاید اصلا نام معقل نیز یک نام پوششی بوده و نام اصلی این مرد نیز مانند تبارش و دیگر اطلاعاتش برای همیشه در سینه‌ی تاریخ مکتوم مانده است.

پانویس

  1. جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف.
  2. تاریخ طبری، ج4، ص 270 در دسترس در کتابخانه فقاهت
  3. جواد محدثی، فرهنگ عاشورا، نشر معروف، به نقل از مقتل الحسين، مقرم، ص 177.
  4. معقل، سایت تاریخ جهان
واقعه عاشورا
قبل از واقعه
شرح واقعه
پس از واقعه
بازتاب واقعه
وابسته ها