سید کمال فقیه ایمانی
آیت الله سید کمال فقیه ایمانی (1313 - 1400 ش)، از علمای مجاهد و خیّر اصفهان و از شاگردان امام خمینی است. ایشان منشاء خدمات و آثار بزرگ عمرانی، اجتماعی، فرهنگی و درمانی زیادی بوده است. آیت الله فقیه ایمانی به سفارش امام خمینی، پدید آورنده اولین تفسیر قرآن به زبان انگلیسی و روسی با عنوان «نورالقرآن فی تفسیر القرآن» می باشد.
| نام کامل | سید کمال فقیه ایمانی |
| زادروز | ۱۳۱۳ شمسی |
| زادگاه | اصفهان |
| وفات | 1400 شمسی |
| مدفن | اصفهان - کتابخانه امیرالمومنین علیه السلام |
| اساتید |
آیت‌الله بروجردى، امام خمینی، آیت‌الله گلپایگانی، سید محمد محقق داماد،... |
|
| |
| آثار |
نور القرآن فی تفسیر القرآن، دسته گلی از اخبار اهل بیت علیهم‌السلام، تقریرات دروس استادان،... |
محتویات
ولادت و خاندان
سید کمال فقیه ایمانی، در سال ۱۳۱۳ خورشیدی (برابر با ۱۳۵۳ قمری)، در خانواده ای روحانی در محله امام زاده اسماعیل اصفهان چشم به جهان گشود. پدر ایشان آیت الله حاج سید مصطفی فقیه ایمانی و پدر بزرگشان آیت الله حاج کاظم، از علمای بزرگ اصفهان بودند.
تحصیلات و اساتید
سید کمال فقیه ایمانی، پانزده ساله بود که وارد مدرسه جده بزرگ اصفهان شد؛ مدرسه ای که محل تحصیل و تدریس بسیاری از بزرگان و اعلام بود. جامع المقدمات را نزد آقای شیخ محمدحسن نجف آبادی آموخت و مطوّل را زیر نظر آیت الله ادیب خواند. در همان مدرسه، حجره نشینی را تجربه کرد و در حجره پدر و دایی اش به تحصیل و زندگی طلبگی ادامه داد.
در این میان، هم بحث هایی نیز برای خود پیدا کرد. آقای حاج احمد امامی و ابراهیم امینی، هم دوره ای و هم بحث های سید کمال بودند. سید کمال تحصیلات مغنی را در اصفهان گذراند و پس از کسب مقدمات در مدرسه جده، راه قم را در پیش گرفت. وی در همان ابتدای ورود به قم، به دارالشفا رفت و تتمه مغنی را نزد حاج شیخ مصطفی که اهل آذربایجان بود، گذراند و پس از آن شرح لمعه را نزد بزرگوارانی چون آقای خلیلی و باقری بهره برد.
سید کمال چند سال اول را با برادر بزرگ تر خود در مدرسه دارالشفا هم حجره بود و بعد به مدرسه فیضیه رفت که با بزرگانی مثل احمدی گلپایگانی و شهید باهنر هم حجره شد.
او در سال ۱۳۳۳ شمسی، لباس روحانیت را به تن کرد و به دیدار امام خمینی نیز رفت. امام او را در آغوش گرفت و این روز فرخنده و این اتفاق مبارک را به وی تبریک گفت، سپس فرمود: «از امروز تاج رسول الله بر سر شماست. مبادا در راه رفتن، خندیدن و حرکات خود کاری کنید که برای اسلام زیان بار باشد!».
سید کمال در مدت تحصیل در حوزه، از محضر استادان دیگر نیز بهره برد و به مدرسه های گوناگون چون مدرسه حجتیه، فیضیه، دارالشفا و مدرسه خان رفت. همچنین، در محضر استادان بزرگواری چون آیت الله نوری همدانی، حاج شیخ عبدالجواد اصفهانی، آیت الله مجاهدی تبریزی، آیت الله طباطبایی، آیت الله سلطانی و آیت الله مشکینی شاگردی کرد. مدارج علمی را یکی پس از دیگری پشت سر گذاشت و به مراتب بالا دست یافت. سید کمال پس از گذراندن سطح، به فراگرفتن درس خارج روآورد و توانست کتاب الزکوة را نزد آیت الله داماد و کتاب الصلوة رانزد آیت الله العظمی بروجردی به پایان برساند. وی همچنین، از درس خارج آیات عظام امام خمینی و آیت الله العظمی گلپایگانی بهره برد.
تدریس و تبلیغ
آیت الله فقیه ایمانی به علت فوت پدرش به اصفهان بازگشت و خدمات گسترده تبلیغی و علمی خود را آغاز نمود. ایشان در اصفهان، به تدریس و تربیت طالبان علوم دینی پرداخت و برای شروع تدریس، شرح لمعه را برگزید. پس از آن جلسه درس رسائل را برپا کرد و توانست مشتاقان زیادی را جذب کند.
مبارزات سیاسی
در روزهای حکومت ستمشاهی، آیت الله سید کمال فقیه ایمانی به شدت زیرنظر بود. ایشان وجوه شرعی را با اسم مستعار برای امام خمینی می فرستاد. مأموران ساواک که این مطلب را دریافته بودند، ادعا داشتند که ایشان در ظاهر نمایند آیت الله خویی است، ولی در عمل به سود امام کار می کند. امام نیز با واسطه آیت الله فقیه ایمانی برای آیت الله خادمی پیام ارسال می کردند. در یکی از این پیام ها، آیت الله فقیه ایمانی با منزل آیت الله خادمی تماس می گیرد و می گوید: «آقا از نجف تلفن کردند که اجازه بدهید نماز و منبر آزاد شود. الان دولت از خدا می خواهد منبر و نماز تعطیل باشد.»
وی دعوت ساواک برای استقبال از شاه را به علت کسالت نپذیزفت و مورد غضب آن ها واقع شد. همچنین روزی که روزنامه اطلاعات مقاله توهین آمیزی درباره امام چاپ کرد، آیت الله فقیه ایمانی روحانیون اصفهان را فراخواند و آنها را از این رفتار زشت آگاه ساخت. سپس با محکوم کردن روزنامه تأکید کرد که باید حرمت مراجع حفظ شود و مسئولان باید به این امر رسیدگی گنند.
آیت الله فقیه ایمانی درباره نحوه دستگیریشان توسط ساواک می گویند: «شب اول حکومت نظامی اصفهان که ماه رمضان هم بود وارد منزل بنده شدند، منزل حقیر مرکز فعالیت علماء اعلام و انقلابیون واقع شد و به دلیل همکاری با نهضت امام خمینی و رساندن پیام ایشان به مردم پس از مزاحمت زیاد نیروهای طاغوت مرا به مرکز نیروهای ارتش و نظامی بردند. دو روز بازداشت بودم سپس به زندان منتقل شدم تا بالاخره دادستان نظامی برای من حکم صادر کرد و اعلام نمود با توجه به اینکه منزل وی مرکز توطیه علیه شاه و نظام شاهنشاهی بوده و با آیت الله خمینی ارتباط دارد برای من تقاضای اعدام نمود». اما پس از چندی، با اعلام آزادی زندانیان سیاسی ایشان نیز از زندان آزاد شدند.
فعالیتهای فرهنگی و عمرانی
آیت الله حاج سید کمالی فقیه ایمانی منشا خدمات و اثرات بزرگ عمرانی، اجتماعی، فرهنگی و درمانی زیادی بوده اند. از جمله می توان به عناوین ذیل اشاره کرد:
- تهیه و تدوین «نورالقرآن فی تفسیر القرآن»: آیت الله فقیه ایمانی درباره سفارش امام خمینی جهت تفسیر انگلیسی قرآن می گوید: «... یک بار رفتم خدمت حضرت امام. فرمودند: «آقای فقیه علمای بزرگوار گذشته شاید غفلت کردند یا توجه خاصی نبوده که تفسیر قرآن به زبان انگلیسی و روسی نداریم. ترجمه داریم اما تفسیر نداریم. خواهش می کنم شما همه کارهای آخوندی را بگذار کنار و وارد این مرحله شو که این کار زنده شود.» من هم گفتم: چشم اطاعت می کنم.» گفتند: «هر کاری هم داری من در خدمتم.» گفتم: نه من فقط دعا می خواهم. دعا کنید که بتوانم. گفتند: «چند نفر هم به میدان آمدند اما عقب زدند. سفت و محکم برو جلو بلکه به حول و قوه خدا این کار انجام گرفت.» آمدم اصفهان و چند نفر از رفقا را جمع کردم. بنا شد فارسی این کار را خودم انتخاب کنم. از چند تفسیر سنی و شیعه گلچین می کردم. مواردی که رویش حساسیت بود را نمی آوردم. اخبار اهل بیت علیهم السلام از فریقین را هم چاشنی آن می کردم. آن گروه این را از من می گرفت و ترجمه می کرد. در زمان حیات امام سه جلدش بیرون آمد. باقی اش هم بیست جلد شد. آقا خیلی از این کار خوشحال بودند...؛ تفسیر در بیست جلد به انگلیسی منتشر شد و نسخه روسی هم چون حروف و صفحه اش را ریزتر گرفتند، هجده جلد شد...». تفسیر «نورالقرآن فی تفسیر القرآن» گلچینی از تفسیرهای گوناگون است که با چشم پوشی از اختلاف های لغوی و موارد اختلاف شیعه و سنی، مجموعه ای روان و قابل اعتماد را به مخاطبان عرضه کرده است. روزانه ۶۰ تا ۷۰ جلد تفسیر برای درخواست کنندگان فرستاده می شد، حتی برخی از کشورها نیز خود تصمیم به چاپ این کتاب گرفتند. همچنین، این کتاب در اینترنت نیز موجود و در اختیار علاقه مندان است.
- ایجاد کتابخانه بزرگ و با حجم زیادی از کتاب های ارزنده به نام کتابخانه امیرالمومنین علیه السلام و مرکز تحقیقات و پژوهشهای علمی
- ایجاد و تاسیسن حوزه علمیه اصفهان به نام دارالحکمه باقر العلوم علیه السلام با گنجایش بیش از ۱۰۰۰ طلبه و پرداخت هزینه تحصیلی به طلاب علوم دینی
- پژوهش، چاپ و نشر کتابهای ارزشمند در این مرکز شیعه و فرستادن آنها به سراسر جهان
- تاسیس بیمارستان امام حسین علیه السلام و مرکز تخصصی بیماری های عفونی
- بیمارستان سوانح سوختگی امام موسی کاظم علیه السلام
- بیمارستان زنان و زایمان حضرت زهرا (سلام الله علیها)
- درمانگاه شهدا
- مدرسه حجتیه مشهد
- تاسیس صندوق جهیزیه
- سفرهای تبلیغی به خارج از کشور از جمله هلند، بلژیک، کویت، عراق، لبنان، بوسنی، پاکستان و…
- صندوق قرض الحسنه
- ساخت واحد های مسکونی برای طلاب
وفات
سرانجام مؤسس برجسته خیریه های درمانی و فرهنگی اصفهان، بعد بستری در بیمارستان عسگریه اصفهان به دلیل بیماری های زمینه ای ریوی و کلیوی، در غروب روز جمعه 29 مرداد 1400 دارفانی را وداع گفت.
پانویس
منابع
- مرکز بررسی اسناد تاریخی وزارت اطلاعات، انقلاب اسلامی به روایت اسناد ساواک ویژه اصفهان.
- علی باباجانی، حیات نیکان: آیت الله سیدکمال فقیه ایمانی، مرکز پژوهش های اسلامی صدا و سیما. اداره کل خدمات رسانه ای، قم، ۱۳۸۸.
- آستان مقدس امام خمینی (ره)، هفته نامه حریم امام.
آرشیو عکس و تصویر
سید کمال فقیه ایمانی و سید روح الله موسوی مصطفوی خمینی
ردیف جلو از راست: ابوالفضل معزي (معزالدين)، سید محمدعلی موحد ابطحی موسوی، عباسعلی ادیب و سید حسین موسوی خادمی - ردیف عقب: 1. سید عبدالحسین روضاتیان، 2. سید محمدعلی روضاتیان، 3. مهدی مظاهری و سید کمال فقیه ایمانی
سید حسین موسوی خادمی، شهید سید محمد حسینی بهشتی، سید کمال فقیه ایمانی و مهدی مظاهری در میان رزمندگان اسلام
از راست: ناشناس، سید کمال فقیه ایمانی و حسین مظاهری
از راست: محمدعلی ناصری دولت آبادی، مجتبی بهشتی، سید علی حسینی خامنه ای و سید کمال فقیه ایمانی
همایش نکوداشت از سید کمال فقیه ایمانی در موسسه اهل البیت علیهم السلام اصفهان