سید محمدکاظم خلخالی

آیت الله سید محمدکاظم خلخالی (۱۳۳۶-۱۲۷۰ ق)، از اعلام بزرگ شیعه در قرن چهاردهم هجری و از شاگردان آخوند خراسانی است. وی سالها در ایران و عراق از مروجین بزرگ مذهب تشیع بود.

تحصیل و استادان

سید محمدکاظم خلخالی فرزند سید زین العابدین در سال ۱۲۷۰ قمری در خلخال (اردبیل) متولد شد. او مقدمات علوم و سطوح فقه و اصول را در شهرستان رشت و قزوین به پایان برد و سپس عازم حوزه نجف اشرف گردید. چند سالی از محضر آیت الله میرزا حبیب‌‏اللَّه رشتی و آخوند خراسانی استفاده نمود و خود در جمله مجتهدین و مدرسین قرار گرفت.

فعالیتهای اجتماعی و علمی

مرحوم کاظم خلخالی سالها در استان گیلان و آذربایجان از مروجین بزرگ مذهب بود، و بعد از زیارت خانه خدا بنا به دعوت اهالی تبریز و اصرار حاج میرزا جواد تبریزی ساکن در این شهر گردید و چند سالی به خدمات مذهبی و ارشاد شیعیان اشتغال داشت.

ایشان در ابتدای مشروطه و انقلاب داخلى ایران در تبریز بودند و براى اصلاح امور مسلمین به تهران و شهر رى آمده و با مرحوم آیت‌‏اللَّه شیخ فضل‌اللَّه نورى ملاقات نمود. سپس به نجف اشرف براى مذاکره با مراجع عالیقدر شیعه بالأخص مرحوم آیت‏‌اللَّه طباطبائى یزدى و آیت‌‏اللَّه آخوند خراسانى مسافرت نموده، آنگاه به تبریز مراجعت و در سال ۱۳۳۲ ق مجددا با عائله خود از تبریز به نجف اشرف هجرت نمود.

او در نجف به تدریس و مباحثات علمى پرداخته و منزلش مجمع فضلاء گردید. از کثرت علاقه‌‏اش به مذاکرات علمى در هر مجلسى که شرکت مى‏‌کردند، مباحثه علمى در میان آورده و فروعى را مطرح و به تحقیق آن مى‌‏پرداختند.

تألیفات

«فقه الإمامیة، قسم الخیارات» از آثار مهم علمی ایشان ذکر شده است. این کتاب تقریرات درس خارج فقه میرزا حبیب‌الله رشتى مى‌باشد که توسط شاگردش سید محمدکاظم خلخالى به رشته تحریر درآمده است.

وفات

مرحوم سید محمدکاظم خلخالی به واسطه علاقه به عتبات و صمیمیتی که با علامه یزدی داشت، اواخر عمر را تا سال ۱۳۳۶ قمری ساکن نجف اشرف بود و سرانجام در سال مذکور، همانجا وفات نمود و در صحن مقدس علوى مدفون گردید.

منابع

• سايت شعائر
• ویکی نور