سید محمد وحیدی شبستری
آیت الله سید محمد وحیدی شبستری (۱۳۳۴ - ۱۴۲۱ ق)، از فقهای مجاهد و مجتهدین معاصر شیعه و از شاگردان سید محمد حجت کوه کمری بودند. اندیشه انقلابی و جهادی معظم له، منشأ خدمات و برکات بسیاری در عرصه‌های مختلف جامعه اسلامی علی الخصوص در دو استان كردستان و آذربايجان غربی بود.
| نام کامل | سید محمد وحیدی شبستری |
| زادروز | ۱۲۹۵ شمسی |
| زادگاه | شبستر |
| وفات | ۱۳۷۹ شمسی |
| مدفن | قم، حرم حضرت معصومه سلام الله علیها |
| اساتید |
سید محمد حجت کوه کمره ای، سید محمد تقی خوانساری، سید علی یثربی کاشانی، آیت الله بروجردی، آیت الله شاه آبادی،... |
|
| |
| آثار |
ذخیرة العباد، شرح دعای سحر، تفسیر قرآن کریم، مستمسکات الاحکام، الهدایه فی مسائل الاجاره،... |
محتویات
ولادت
سید محمد وحیدی شبستری در سال ۱۳۳۴ قمری (۱۲۹۵ ش) در شهرستان شبستر آذربایجان شرقی دیده به جهان گشود. پدرش آیت‌الله حاج سید رضی‌الدین، از علمای برجسته شبستر بود.
تحصیل و اساتید
سید محمد وحیدی از هفت سالگی، تحصیلات خود را آغاز کرد و در دوازده سالگی به علوم حوزوی مشغول شد. سطوح مقدماتی را نزد والد گرامی خود و علمای شبستر گذراند. پانزده ساله بود که برای تحصیلات بالاتر به تبریز رفت و در مدرسه طالبیه سکنا گزید. او با شوق و ذوق فراوان یک لحظه از درس و بحث باز نماند و از علمای تبریز نهایت استفاده را برد.
سید محمد شبستری پس از دو سال اقامت در تبریز، رهسپار مرکز مهم علمی و تحقیقی قم شد و علوم فقه و اصول و فلسفه و کلام را از محضر آیات عظام و فقهای بنام آنجا کسب نمود.
او سپس در سال ۱۳۱۷ ه.ش در سن ۲۲ سالگی برای تکمیل تحصیلات و استفاده از محضر مشاهیر علما به سوی نجف اشرف رهسپار شد و از حوزه های درس مشاهیر بزرگ نجف، استفاده نمود.
شبستری در این دوران، تدریس سطوح عالی را نیز آغاز کرد و جمع کثیری از فاضلان و عالمان از حوزه درس ایشان بهره گرفتند.
معظم له پس از حدود دو سال اقامت در نجف و بهره گیری از مراجع بزرگ وقت، در سال ۱۳۲۰ ه.ش مجددا به قم آمد و در این شهر اقامت گزید و در ضمن اشتغال به تحصیلات عالی و حضور در جلسه های درس خارج مراجع وقت، خود نیز در بیشتر ساعات به تدریس سطوح مختلف علوم دینی مشغول شد و موفق به تربیت شاگردانی ممتازی گردید. از سال ۱۳۸۰ ه.ق، درس خارج ایشان یکی از چند درس مهم حوزه علمیه قم بود.
برخی اساتید آیت الله شبستری در قم عبارتند از:
- شیخ عبدالکریم حائری
- سید محمد حجت
- سید محمد تقی خوانساری
- میر سید علی یثربی کاشانی
- آیت الله بروجردی
- آیت الله شاه آبادی
- شیخ محمدعلی حائری
- شیخ مهدی مازندرانی
- میرزا آقا دامغانی.
فعالیتهای سیاسی
با آغاز نهضت اسلامی، همگام با دیگر مراجع تقلید، به سخنرانی و صدور اعلامیه‌ها و پیام‌های متعدد پرداخت که مجموعه آنها در کتابی گرد آمده است. در طرح انجمن‌های ایالتی و ولایتی، با ارسال تلگرافی به اسدالله علم، نخست‌وزیر وقت، اعتراض خود را نسبت به تصویب آن لوایح اعلام کرد.
وی همچنین پس از آن نیز به فعالیتهای مبارزاتی خود در قالب صدور اعلامیه‌های متعدد انقلابی در راستای نهضت اسلامی امام خمینی (ره) ادامه داد. از جمله در چهلم شهدای فاجعه ۱۹ دی قم، با صدور اعلامیه‌ای، روز ۲۵ بهمن را عزای عمومی اعلام کرد. در ۱۱/۱۲/۱۳۵۶ با صدور اعلامیه‌ای، رژیم پهلوی را به‌خاطر سرکوب قیام مردم تبریز و قم به‌شدت مورد انتقاد قرار داد. با اقدام دولت بختیار در بستن فرودگاه‌ها و ممانعت از ورود امام خمینی(ره) به کشور، با صدور اعلامیه‌ای آن را محکوم کرد.
آثار و تألیفات
تألیفات ارزشمند و آثار علمی آیت الله سید محمد وحیدی، فصل درخشانی از زندگی علمی و معنوی ایشان را رقم می زند که از آن میان می توان به کتب زیر اشاره نمود:
۱ - مستمسکات الاحکام.
۲ ـ الهدایه فی مسائل الاجاره.
۳ ـ اللئالی المنتظمه فی مسائل المستحدثه.
۴ ـ حاشیه عروة الوثقی.
۵ ـ الفلاح فی مسائل النکاح.
۶ ـ مجمع الفواید فی شرح غرر الفراید.
۷ ـ حاشیه منهاج الصالحین.
۸ ـ وجیزه النافعه.
۹ ـ تحفة الولاة فی أحکام القصاص و الدیات.
۱۰ ـ النقد و التفریعات.
۱۱ ـ توضیح المسایل
۱۲ ـ ذخیرة العباد.
۱۳ ـ شرح دعای سحر.
۱۴ ـ تفسیر قرآن کریم.
۱۵ ـ مناسک حج
۱۶ ـ شرح و ترجمه احادیث «خصال» شیخ صدوق.
۱۷ ـ پرتو ولایت (شرح زیارت جامعه کبیره).
۱۸ ـ کتابی مخطوط شامل پنجاه منبر فارسی.
خصوصیات اخلاقی
- آیت الله شبستری شناخت دین و عمل به دستورها و احکام آن را سرلوحه کار خویش قرار داده بودند به طوری که هیچ چیز به اندازه دین برای ایشان با اهمیت نبود.
- ایشان بر این باور بودند که اگر انسان امور خود را به خدا واگذار نماید، خداوند سبحان به خوبی کفایت امور وی را خواهد کرد. و تکیه گاه ایشان به خداوند و کارسازی او بود و حضرت حق را مسب الاسباب می دانست و از اسباب ظاهری چشم می پوشید.
- نظر ایشان در باره اهمیت دادن به نماز این بود که شاخصه ای که انسان می تواند ایمان خود و دیگران را بسنجد نماز و تهجد است.
- معظم له، که تمام زندگانی خود را در عشق به اهل بیت (علیه السلام) سپری ساخته بود، به شفاعت و عنایت آن بزرگواران بسیار امیدوار بود و می فرمود: همه ما در قیامت نیازمند شفاعت حضرت محمد (صلی الله وعلیه آله) و وصی بلافصل او امیرمؤمنان علی (علیه السلام) و دخت والاگهر ایشان حضرت فاطمه الزهراء (سلام الله علیها) و فرزندان معصوم ایشان (علیه السلام) هستیم.
- زهد ورزی در تمامی جنبه های زندگی ایشان کاملا مشهود بود. در غذا، پوشاک، مسکن و مرکب سعی می کرد در حد گذران زندگی و بقا و با قناعت باشد. در این جنبه ها شدیدا به خدا توکل داشت و هیچ گاه نگران رزق و روزی خویش نبود و با اطمینان کامل می فرمود: همیشه در پی کسب روزی حلال باشید.
- مردم‌‌داری و رفق و مدارا با آنان از دیگر ویژگی های روحی و اخلاقی معظم له بود. ایشان به مردم بسیار علاقه داشت و به هدایت و ارشاد آنان عشق می ورزید. هیچ گاه از رفع مشکلات مردم، گوش دادن به سخنان و مطالب آنان و یا تبلیغ احکام دینی برایشان، خسته نمی شد.
وفات
مرحوم سید محمد وحیدی شبستری پس از سالیان طولانی تلاش علمی، دینی اجتماعی و سیاسی برای تبلیغ احکام الهی و سامان‌یابی امور مردم و خدمت رسانی به آنان، سر انجام در شب چهارشنبه دهم ماه ربیع الثانی ۱۴۲۱ ه.ق (۱۳۷۹ ش)، دیده از جهان فرو بست و پیکر پاکش را در جوار کریمه اهل بیت حضرت معصومه (سلام الله علیها) به خاک سپردند.
منابع
- اندیشه قم
- ویکی نور
آرشیو عکس و تصویر
از راست: محمد محمدی دعوی سرایی (محمدی گیلانی)، سید شهاب الدین مرعشی نجفی، سید محمد وحیدی شبستری و ناشناس
از راست: سید محمد وحیدی شبستری و سید محمدحسین طباطبایی
از راست: سید محمد وحیدی شبستری و سید روح الله موسوی مصطفوی خمینی
از راست: سیدعبدالله موسوی شیرازی و سید محمد وحیدی شبستری
از راست: سید محمدصادق حسینی روحانی و سید محمد وحیدی شبستری