آیه 96 سوره نساء
| <<95 | آیه 96 سوره نساء | 97>> | |||||||||||||||
| |||||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
(این) درجات و بخشایش و رحمت اوست و خدا آمرزنده و مهربان است.
به درجات و رتبه هایی، و آمرزش و رحمتی ویژه از سوی خود؛ و خدا همواره بسیار آمرزنده و مهربان است.
[پاداش بزرگى كه] به عنوان درجات و آمرزش و رحمتى از جانب او [نصيب آنان مى‌شود]، و خدا آمرزنده مهربان است.
درجاتى از جانب خدا و آمرزش و رحمتى؛ كه او آمرزنده و مهربان است.
درجات (مهمّی) از ناحیه خداوند، و آمرزش و رحمت (نصیب آنان می‌گردد)؛ و (اگر لغزشهایی داشته‌اند،) خداوند آمرزنده و مهربان است.
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
«دَرَجاتٍ»: مراتب و منازل گوناگون مجاهدان، یا مراد مرتبه و درجه عظیمی است که با توجّه به مراتب و منازل دیگر، گوئی یک مرتبه و درجه نیست، بلکه مراتب و درجات است. (دَرَجاتٍ) منصوب است و بَدَل (أَجْراً) می‌باشد.
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
دَرَجاتٍ مِنْهُ وَ مَغْفِرَةً وَ رَحْمَةً وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِيماً «96»
(آن پاداش بزرگ) درجاتِ (مهم و متعدّد) همراه با آمرزش و رحمتى از جانب اوست و خداوند همواره آمرزنده و مهربان است.
پیام ها
1- تفاوت مبارزان با قاعدان اندك نيست، بلكه فاصله بسيار است. «دَرَجاتٍ»
2- شرط دريافت و برخوردارى از رحمت الهى، پاك بودن و پاك شدن است.
ابتدا «مَغْفِرَةً» آمده، سپس «رَحْمَةً»
3- خداوند، غفور و رحيم است، امّا شرط برخوردارى از اين غفران و رحمت، جبهه رفتن و جهاد است. مَغْفِرَةً وَ رَحْمَةً ... غَفُوراً رَحِيماً
تفسير نور(10جلدى)، ج2، ص: 140
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
دَرَجاتٍ مِنْهُ وَ مَغْفِرَةً وَ رَحْمَةً وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِيماً (96)
دَرَجاتٍ مِنْهُ: مراتب رفيعه و مقامات منيعه از جانب خداوند متعال در آخرت براى ايشان مى‌باشد. گويند هفتاد درجه است كه ميان هر درجه، مقدار دويدن اسب تيزرو باشد در مدت هفتاد خريف (سال). چنانكه در حديث وارد شده كه: فضّل اللّه المجاهدين على القاعدين سبعين درجة بين كلّ درجتين مسيرة سبعين خريفا للفرس الجواد المضمر. «1» وَ مَغْفِرَةً وَ رَحْمَةً: و آمرزش و بخشايش سبحانى نيز شامل حال آنها است. وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِيماً: و هست خداى تعالى آمرزنده گناهان گذشته ايشان، مهربان بر آنها در ازدياد اجر و ثواب ايشان؛ يا غفور است در صدور تفريط از ايشان، و رحيم است مر وعده‌اى كه ايشان را فرموده.
«1» تفسير صافى، جلد اوّل، صفحه 487 (به نقل از مجمع البيان)
تفسير اثنا عشرى، ج2، ص: 547
نكته: تكرير تفضيل مجاهدين و مبالغه در آن اجمالا و تفصيلا، جهت تعظيم جهاد و ترغيب در آن است. و گويند: اول، غنيمت و ظفر و ذكر جميل؛ دوم، درجات عاليه در آخرت است. و به قولى درجه ارتفاع منزلت ايشان است نزد خدا، و درجات منازل ايشان است در جنت. و نزد بعضى قاعدون اول اضراء، و قاعدون باقى آنهايند كه مأذون شدند در تخلف به جهت اكتفا به غير خود. و نزد بعضى اول مجاهدان با كفار، و ثانى مجاهدان به انفسند، و عليه قوله عليه السّلام: رجعنا من الجهاد الاصغر الى الجهاد الاكبر. «1» تبصره: مخفى نماند كه مجاهدان مذكوره در آيه، كسانيند كه در ركاب پيغمبر يا امام به اذن ايشان مقاتله نمايند. چه بكشند يا كشته شوند، اجر عظيم را دريافته است، نه اشخاصى كه در قرون اخيره پيدا شدند و نام خود را مجاهد گذاشته، جان و مال و ناموس مسلمين را در معرض هتك و هدر قرار دادند و جز هواى نفسانى و شهوات و اجراء مقاصد طاغيان باديه غفلات همتى نداشتند.
هر آينه محاربين فى سبيل الشيطان و معاندين رسول السبحان بودند، چه در هيچ مذهب و ملتى اينگونه هتاكى و بى‌باكى را نسبت به هم كيش و آئين خود روا ندارند.
تنبيه: بدان كه در زمان غيبت، جهاد با كفار واجب نيست، لكن جهاد با نفس را عموم مكلفين مأمورند كه نفس را به لجام شريعت ملزم ساخته، به تازيانه مجاهدات و رياضات او را رام نمايند تا به سلامتى طى طريق كرده، مقصد عظمى و فوز كبرى را نائل گردند؛ چنانچه حضرت صادق عليه السّلام مى‌فرمايد: خوشا به حال بنده‌اى كه با نفس و هوى و هوس خود جهاد كند. هر كه لشگر هواى خود را بشكند به رضاى پروردگار، ظفر مى‌يابد. و هر كه عقل او بر نفس اماره‌اش غالب شود به جهد و طاعت، پس بتحقيق كه به فوز عظيم فايز گشته است.
«1» فروع كافى، جلد 5، كتاب الجهاد، صفحه 12، حديث 3، (نقل به مضمون)
تفسير اثنا عشرى، ج2، ص: 548
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
دَرَجاتٍ مِنْهُ وَ مَغْفِرَةً وَ رَحْمَةً وَ كانَ اللَّهُ غَفُوراً رَحِيماً (96)
ترجمه
مرتبه‌ها است از او و آمرزش و رحمت و باشد خدا آمرزنده مهربان.
تفسير
از آيه قبل معلوم شد فضيلت و مزيّت مجاهدين بر قاعدين بدرجه و اجر عظيم است و در اين آيه بيان فرموده كه امتياز بيك درجه نيست بلكه بدرجات عديده است كه مراتب قرب الهى است و اجر عظيم رحمت و مغفرت است كه شامل حال شهداء و مجاهدين ميشود بر حسب مراتب اعمال و نيّات آنها كه در آيه قبل اشاره بآن شد البته ضربت امير المؤمنين (ع) را در روز خندق كه افضل از عبادت جن و انس است بنص
جلد 2 صفحه 107
پيغمبر (ص) بروايت مشهوره بين عامّه و خاصّه نميتوان قياس بساير مجاهدات نمود و در مجمع روايت نموده است كه خداوند تعالى فضيلت داد مجاهدين را بر قاعدين بهفتاد درجه كه بين هر دو درجه بقدر سير اسب خوب تندرو در مدت هفتاد فصل پائيز فاصله است و خداوند آمرزنده و مهربانست اگر احيانا از مجاهدى خلل و فتورى روى دهد بكرم خود مى‌بخشد و برحمت خود او را واصل ميفرمايد.
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
دَرَجاتٍ مِنهُ وَ مَغفِرَةً وَ رَحمَةً وَ كانَ اللّهُ غَفُوراً رَحِيماً (96)
اينکه آيه شريفه بيان و توضيح آيه قبل است که توهّم نشود که تفضيل يك درجه باشد (درجات منه) در مجمع ميگويد
(و جاء في الحديث ان اللّه فضّل المجاهدين علي القاعدين سبعين درجة بين کل درجتين مسيرة سبعين خريفا لفرس الجواد المضمر)
و خريف عبارت از سه ماه است که مهر و ابان و آذر باشد و بفارسي پائيز ميگويند (و مغفرة) که مجاهد تمام گناهانش ريخته ميشود مثل برگ درختان مثل زماني که از مادر متولد شده باشد (و رحمة) که مشمول رحمت بي پايان حق ميشوند وَ كانَ اللّهُ غَفُوراً رَحِيماً بيان علّت است که سبب اينکه همه تفضلات اينست که خداوند غفور است و رحيم، اللهم ارزقنا بفضلك و كرمك و رحمتك بجاه محمّد و آله صلي اللّه عليه و آله جميع هذه الدرجات.
179
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 96)
این اجر عظیم در این آیه چنین تفسیر شده: «درجات مهمی از طرف خداوند و آمرزش و رحمت او» (دَرَجاتٍ مِنهُ وَ مَغفِرَةً وَ رَحمَةً).
و در پایان آیه می فرماید: اگر در این میان افرادی ضمن انجام وظیفه خویش مرتکب لغزشهایی شدهاند و از کرده خویش پشیمانند خدا به آنها نیز وعده آمرزش داده «زیرا خداوند آمرزنده و مهربان است» (وَ کانَ اللّهُ غَفُوراً رَحِیماً).
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم