آیه 69 سوره اسراء

از دانشنامه‌ی اسلامی

أَمْ أَمِنْتُمْ أَنْ يُعِيدَكُمْ فِيهِ تَارَةً أُخْرَىٰ فَيُرْسِلَ عَلَيْكُمْ قَاصِفًا مِنَ الرِّيحِ فَيُغْرِقَكُمْ بِمَا كَفَرْتُمْ ۙ ثُمَّ لَا تَجِدُوا لَكُمْ عَلَيْنَا بِهِ تَبِيعًا

[17–69] (مشاهده آیه در سوره)


<<68 آیه 69 سوره اسراء 70>>
سوره :سوره اسراء (17)
جزء :15
نزول :مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

یا مگر از آن ایمنید که بار دیگر خدا شما را به اراده خود به دریا برگرداند و تندبادی بفرستد تا همه را به کیفر کفر به دریا غرق سازد؟ آن‌گاه کسی را از (قهر) ما بدان غرقه کردن دادخواه و فریادرس خود نیابید؟!

یا ایمن هستید از اینکه بار دیگر شما را به دریا برگرداند، پس توفانی سخت که با خود ریگ و سنگ می آورد بر شما فرستد و به سبب اینکه ناسپاسی کردید غرقتان کند؟ آن گاه در برابر کار ما برای خود پی گیر و دفاع کننده ای نخواهید یافت.

يا [مگر] ايمن شديد از اينكه بار ديگر شما را در آن [دريا] باز گرداند و تندبادى شكننده بر شما بفرستد و به سزاى آنكه كفر ورزيديد غرقتان كند؛ آنگاه براى خود در برابر ما كسى را نيابيد كه آن را دنبال كند؟

يا ايمنى داريد از اينكه بار ديگر شما را به دريا باز گرداند و طوفانى سهمناك و كشتى‌شكن بفرستد و به خاطر كفرانى كه ورزيده‌ايد غرقتان سازد و كسى كه ما را از كارمان بازخواست كند نيابيد؟

یا اینکه ایمن هستید که بار دیگر شما را به دریا بازگرداند، و تندباد کوبنده‌ای بر شما بفرستد، و شما را بخاطر کفرتان غرق کند، سپس دادخواه و خونخواهی در برابر ما پیدا نکنید؟!

ترجمه های انگلیسی(English translations)

Do you feel secure that He will not send you back into it another time and unleash against you a shattering gale and drown you because of your unfaith? Then you will not find for yourselves any redresser against Us.

Or, do you feel secure that He will (not) take you back into it another time, then send on you a fierce gale and thus drown you on account of your ungratefulness? Then you shall not find any aider against Us in the matter.

Or feel ye secure that He will not return you to that (plight) a second time, and send against you a hurricane of wind and drown you for your thanklessness, and then ye will not find therein that ye have any avenger against Us?

Or do ye feel secure that He will not send you back a second time to sea and send against you a heavy gale to drown you because of your ingratitude, so that ye find no helper. Therein against Us?

معانی کلمات آیه

تارة: تاره: دفعه. نصب آن براى ظرفيت است. فقط دو بار در قرآن آمده است: اسراء/ 69- طه/ 55.

قاصفا: قصف: شكستن. «قصف الشي‏ء: كسره». قاصف: شكننده.

تبيعا: تبع و اتّباع كردن، مثل‏ «فَمَنْ تَبِعَ هُدايَ»‏ و دنبال كردن مانند «فَأَتْبَعَهُمْ فِرْعَوْنُ وَ جُنُودُهُ»‏. «تبيع»: ناصر و كمك، كه در پى يارى و كمك انسان است.

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


أَمْ أَمِنْتُمْ أَنْ يُعِيدَكُمْ فِيهِ تارَةً أُخْرى‌ فَيُرْسِلَ عَلَيْكُمْ قاصِفاً مِنَ الرِّيحِ فَيُغْرِقَكُمْ بِما كَفَرْتُمْ ثُمَّ لا تَجِدُوا لَكُمْ عَلَيْنا بِهِ تَبِيعاً «69»

يا اينكه ايمن شده‌ايد از اينكه خداوند دوباره شما را به دريا ببرد و طوفانى شكننده بر شما بفرستد، پس شما را به خاطر كفرتان غرق كند. آنگاه براى خودتان هيچ دادخواه و پيجويى در برابر قهر ما نيابيد!؟

جلد 5 - صفحه 93

نکته ها

«حاصب»، به طوفان در خشكى و «قاصف»، به طوفان دريائى گفته‌مى‌شود. «تبيع» از كلمه «تبع»، به كسى كه خونبها وانتقام را پيگيرى ودادخواهى كند، گفته مى‌شود.

پیام ها

1- به آرامش‌هاى موقّت مغرور نشويم، خطر هميشه در كمين است. «أَمِنْتُمْ أَنْ يُعِيدَكُمْ فِيهِ تارَةً أُخْرى‌» با نجات از مهلكه‌اى، خطر براى هميشه رفع نشده است.

2- كيفر برخى ناسپاسى‌ها، در همين دنياست. «فَيُغْرِقَكُمْ بِما كَفَرْتُمْ»

3- غفلت از خدا پس از نجات، نمونه‌اى از كفر و كفران است. «بِما كَفَرْتُمْ»

4- عامل هلاكت وبدبختى انسان، گرايش او به كفر وعملكرد خود اوست.

«فَيُغْرِقَكُمْ بِما كَفَرْتُمْ»

5- هيچ قدرتى نمى‌تواند در برابر خداوند، قرار گيرد و خداوند در برابر هيچ كس مسئول نيست. «لا تَجِدُوا لَكُمْ عَلَيْنا بِهِ تَبِيعاً»

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



أَمْ أَمِنْتُمْ أَنْ يُعِيدَكُمْ فِيهِ تارَةً أُخْرى‌ فَيُرْسِلَ عَلَيْكُمْ قاصِفاً مِنَ الرِّيحِ فَيُغْرِقَكُمْ بِما كَفَرْتُمْ ثُمَّ لا تَجِدُوا لَكُمْ عَلَيْنا بِهِ تَبِيعاً (69)

أَمْ أَمِنْتُمْ أَنْ يُعِيدَكُمْ فِيهِ‌: آيا ايمن شده‌ايد اينكه برگرداند شما را در دريا. تارَةً أُخْرى‌: مرتبه ديگر به اينكه قرار دهد براى شما حاجتى، يا حادث‌

«1» تفسير برهان جلد 2، صفحه 428 و تفسير قمى جلد 2، صفحه 22.

جلد 7 - صفحه 415

كند در شما رغبتى، يا ترسى پس برگرديد دو مرتبه به دريا. فَيُرْسِلَ عَلَيْكُمْ قاصِفاً مِنَ الرِّيحِ‌: پس وقتى سوار شديد، فرستد بر شما باد شديد شكننده كشتى. در تفسير برهان: ابى جارود از حضرت باقر عليه السّلام روايت نموده كه مراد ريح عاصف باشد. فَيُغْرِقَكُمْ بِما كَفَرْتُمْ‌: پس غرق كند شما را به سبب آنچه كفران نموديد نعم سبحانى را. ثُمَّ لا تَجِدُوا لَكُمْ عَلَيْنا بِهِ تَبِيعاً: پس نيابيد از براى خود بر ما به آن غرق كردن مطالبى را كه خونبهاى شما را بخواهد و بازخواست كند كه چرا چنين كردى.

تبصره: آيه شريفه بينائى است به آن كه: اعراض از حق به كفران، منجر شود به خسران؛ زيرا اگرچه كفران و ناسپاسى بندگان موجب نگردد منع رحمت رحمانيه حضرت منان را، لكن تا مادامى كه هتّاكى و بى‌باكى به حدى نرسد به هيچ گونه متنبه و هشيارى نيابد، كه در اين صورت مورد سخط الهى واقع شود، اگر عذاب و عقاب سبحانى وارد شدى، هيچكس و هيچ چيزى دفع آن ننمودى؛ زنهار از پيش آمدن چنين حالى.


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


رَبُّكُمُ الَّذِي يُزْجِي لَكُمُ الْفُلْكَ فِي الْبَحْرِ لِتَبْتَغُوا مِنْ فَضْلِهِ إِنَّهُ كانَ بِكُمْ رَحِيماً (66) وَ إِذا مَسَّكُمُ الضُّرُّ فِي الْبَحْرِ ضَلَّ مَنْ تَدْعُونَ إِلاَّ إِيَّاهُ فَلَمَّا نَجَّاكُمْ إِلَى الْبَرِّ أَعْرَضْتُمْ وَ كانَ الْإِنْسانُ كَفُوراً (67) أَ فَأَمِنْتُمْ أَنْ يَخْسِفَ بِكُمْ جانِبَ الْبَرِّ أَوْ يُرْسِلَ عَلَيْكُمْ حاصِباً ثُمَّ لا تَجِدُوا لَكُمْ وَكِيلاً (68) أَمْ أَمِنْتُمْ أَنْ يُعِيدَكُمْ فِيهِ تارَةً أُخْرى‌ فَيُرْسِلَ عَلَيْكُمْ قاصِفاً مِنَ الرِّيحِ فَيُغْرِقَكُمْ بِما كَفَرْتُمْ ثُمَّ لا تَجِدُوا لَكُمْ عَلَيْنا بِهِ تَبِيعاً (69)

ترجمه‌

پروردگار شما است آنكه ميراند براى شما كشتى را در دريا تا بجوئيد از فضلش همانا او باشد بشما مهربان‌

و چون برسد بشما سختيى در دريا برود از خاطرها هر كس كه ميخوانيد جز او پس چون نجات داد شما را و رساند بخشكى رو گردان شديد و باشد انسان ناسپاس‌

آيا پس ايمن شديد كه فرو برد با شما جانبى از خشكى را يا فرستد بر شما باد سنگ ريزه پاشى را پس نيابيد براى خودتان نگهدارى‌

يا ايمن شديد كه باز گرداند شما را در آن بار ديگر پس فرستد بر شما درهم شكننده‌اى را از باد پس غرق كند شما را براى آنكه ناسپاسى كرديد پس نيابيد براى خودتان بر ما بسبب آن باز خواست كننده‌اى.

تفسير

باد بفرمان الهى كشتى را در دريا سير ميدهد و منافعى كه مردم و تجّار از سفر دريا ميبرند بفضل و كرم الهى است و يكى از ادلّه قويّه بر توحيد صانع عالم آنستكه تمام عقلاء دنيا اهل هر دين و مذهبى كه باشند بر حسب ظاهر باطنا و در كمون قلب اعتقاد بوجود خداوند عالم قادر حىّ خبير بصير سميع توانائى دارند لذا در موقع اضطرار بالطّبع و بالفطره پناه باو مى‌برند و غير او را فراموش ميكنند يعنى قهرا جز خدا وقتى كه انسان در گرداب بلا افتاده از نظرش محو ميشود و نجات خود را از او ميخواهد و چون خداوند از او دستگيرى كرد و بساحل مراد رساند باز دچار غفلت و وساوس ميشود و بعقائد فاسده ملتزم ميگردد و كفران نعمت خدا را شعار خود ميسازد لذا خداوند آنها را متنبه باين اقرار عملى كه كاشف از اعتقاد قلبى است فرموده و ضمنا گوشزدشان نموده كه دريا و صحرا و ساير موجودات همه در تحت قدرت و اختيار خداوند است شما همينكه بساحل رسيديد نبايد ايمن از غضب الهى شويد چون در صورت استحقاق و اصرار بر كفر و كفران ممكن است خداوند همان ساحل را كه جانبى از خشكى است خسف كند و شما بزمين فرو رويد و هلاك شويد چنانچه نسبت بامم سابقه اين معامله را فرمود و مبتلا بخسف شدند و آثارش را شما مشاهده كرديد اين در صورتى است كه مراد از جانب البرّ اراضى كناره باشد براى اشاره بحصول غفلت براى بندگان غافل بمجرد خروج از دريا و محتمل است مراد قطعه زير پاى آنها باشد كه آن لابدّ در جانبى از جوانب زمين‌

جلد 3 صفحه 376

خواهد بود در هر حال مراد از برّ مطلق زمين و خشكى است نه خصوص بيابان كه از لفظ برّ بدوا بنظر ميرسد بقرينه مقابله آن با بحر كه معلوم ميشود مراد غير دريا است و نيز ممكن است خداوند تند بادى را كه حامل سنگ ريزه باشد براى سركوبى بفرستد و شما چاره و مفرّى نداشته باشيد چون كسى قادر نيست از قضاء الهى جلوگيرى نمايد و نبايد ايمن شويد از آنكه خداوند بار ديگر در شما ايجاد شوق و حاجت بمسافرت دريا نمايد و چون بكشتى نشستيد بفرستد بر شما باد شديد مهلك شكننده اركان كشتى را پس غرق كند شما را بپاداش كفر يا كفرانتان از نعم الهى پس كسى را نيابيد كه در پى مطالبه و خون خواهى بر آيد و براى شما از ما باز خواستى كند يا نگذارد كه قضاى ما در باره شما جارى شود چون تبيع بمعناى تابع و پيرو و طلبكار و خونخواه و مددكار است ..

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


أَم‌ أَمِنتُم‌ أَن‌ يُعِيدَكُم‌ فِيه‌ِ تارَةً أُخري‌ فَيُرسِل‌َ عَلَيكُم‌ قاصِفاً مِن‌َ الرِّيح‌ِ فَيُغرِقَكُم‌ بِما كَفَرتُم‌ ثُم‌َّ لا تَجِدُوا لَكُم‌ عَلَينا بِه‌ِ تَبِيعاً (69)

آيا ايمن‌ هستيد اينكه‌ برگرداند ‌شما‌ ‌را‌ دفعه‌ ديگر ‌در‌ كشتي‌ ‌که‌ سوار شويد ‌پس‌ بفرستد ‌بر‌ ‌شما‌ تند بادي‌ ‌پس‌ غرق‌ كند ‌شما‌ ‌را‌ بسبب‌ آنچه‌ كافر شديد ‌پس‌ ‌از‌ ‌آن‌ نيابيد ‌از‌ ‌براي‌ ‌خود‌ ‌بر‌ ‌ما بسبب‌ غرق‌ ‌شما‌ كسي‌ ‌را‌ ‌که‌ مطالبه‌ خون‌ ‌شما‌ ‌را‌ بكند و ‌شما‌ ‌را‌ نصرت‌ كند.

أَم‌ أَمِنتُم‌ ‌بعد‌ ‌از‌ آني‌ ‌که‌ ‌در‌ دفعه‌ اولي‌ كشتي‌ ‌شما‌ متلاتم‌ شد و خداوند ‌شما‌ ‌را‌ نجات‌ داد و بخشكي‌ رسانيد باز كافر و مشرك‌ شديد آيا ايمن‌ هستيد ‌که‌ بواسطه‌ عقوبت‌ كفر ‌شما‌ أَن‌ يُعِيدَكُم‌ فِيه‌ِ تارَةً أُخري‌ باز احتياج‌ پيدا كنيد و دفعه‌ ديگر ‌بر‌ كشتي‌ ‌در‌ دريا سوار شويد فَيُرسِل‌َ عَلَيكُم‌ خداوند بفرستد ‌بر‌ ‌شما‌ قاصِفاً مِن‌َ الرِّيح‌ِ تند بادي‌ ‌که‌ موجب‌ درهم‌ شكستن‌ كشتي‌ شود و ‌از‌ ‌هم‌ پاشيده‌ شود ‌که‌ گفتند تند باد ‌که‌ موجب‌ هلاكت‌ شود ‌اگر‌ ‌در‌ زمين‌ ‌باشد‌ حاصب‌ نامند مثل‌ بادي‌ ‌که‌ ‌بر‌ عاد آمد و ‌اگر‌ ‌در‌ دريا ‌باشد‌ قاصف‌ گويند فَيُغرِقَكُم‌ ‌پس‌ غرق‌ شويد و هلاك‌ گرديد بِما كَفَرتُم‌ بسبب‌ آنكه‌ ‌در‌ مرّه‌ اولي‌ نجات‌ پيدا كرديد باز بكفر اولي‌ برگشتيد ثُم‌َّ لا تَجِدُوا لَكُم‌ ‌پس‌ ‌از‌ غرق‌ شدن‌ كسي‌ ‌را‌ نداريد ‌که‌ ‌با‌ ‌خدا‌ طرف‌ شود عَلَينا بِه‌ِ تَبِيعاً و مطالبه‌ خون‌ ‌شما‌ ‌را‌ بكند ‌ يا ‌ تلافي‌ كند و بجنگد ‌با‌ ‌او‌ خلاصه‌ كلام‌ اينكه‌ انسان‌ ‌در‌ معرض‌ بلاهاي‌ گوناگون‌ ‌است‌.

الدنيا دار محنة و بلية

‌در‌ خدمت‌ امير المؤمنين‌ ‌عليه‌ السّلام‌ عرض‌ كردند ‌که‌ افلاطون‌ حكيم‌ چنين‌ گفته‌ ‌که‌ الافلاك‌ قسي‌ و الحوادث‌ سهام‌ و الانسان‌ هدف‌ و الرامي‌ ‌هو‌ اللّه‌ فاين‌ المفر حضرت‌ باين‌ جواب‌ دادند فَفِرُّوا إِلَي‌ اللّه‌ِ ذاريات‌ ‌آيه‌ 50 و گذشت‌ ‌که‌ بسياري‌ ‌از‌ معاصي‌ داريم‌ ‌که‌ عقوبتش‌ ‌در‌ دنيا بانسان‌ متوجه‌ ميشود بالاخص‌ شرك‌ و كفر و ضلالت‌ و عناد و عصبيت‌ و تجاهر بفواحش‌ و منكرات‌ و ظلم‌ و اذيت‌.

285

برگزیده تفسیر نمونه


]

(آیه 69)- سپس اضافه می‌کند: ای فراموشکاران آیا گمان کردید این آخرین بار بود که شما نیاز به سفر دریا پیدا کردید؟ «یا این که ایمن هستید که بار دیگر شما را به دریا بازگرداند، و تندباد کوبنده‌ای بر شما بفرستد، و شما را بخاطر کفرتان غرق کند، سپس دادخواه و خونخواهی در برابر ما پیدا نکنید» (أَمْ أَمِنْتُمْ أَنْ یُعِیدَکُمْ فِیهِ تارَةً أُخْری فَیُرْسِلَ عَلَیْکُمْ قاصِفاً مِنَ الرِّیحِ فَیُغْرِقَکُمْ بِما کَفَرْتُمْ ثُمَّ لا تَجِدُوا لَکُمْ عَلَیْنا بِهِ تَبِیعاً).

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

  1. تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی

منابع