آیه 64 سوره احزاب

إِنَّ اللَّهَ لَعَنَ الْكافِرِينَ وَ أَعَدَّ لَهُمْ سَعِيراً (64)

إِنَّ اللَّهَ لَعَنَ الْكافِرِينَ‌: بدرستى كه خداى تعالى لعن فرموده و دور گردانيده از رحمت واسعه خود ناگرويدگان را، يعنى منكران خدا و پيغمبر و حشر و نشر را، وَ أَعَدَّ لَهُمْ سَعِيراً: و مهيا نموده براى عذاب ايشان آتشى به غايت افروخته كه طبقه‌اى از طبقات جهنم است.

يَسْئَلُكَ النَّاسُ عَنِ السَّاعَةِ قُلْ إِنَّما عِلْمُها عِنْدَ اللَّهِ وَ ما يُدْرِيكَ لَعَلَّ السَّاعَةَ تَكُونُ قَرِيباً (63) إِنَّ اللَّهَ لَعَنَ الْكافِرِينَ وَ أَعَدَّ لَهُمْ سَعِيراً (64) خالِدِينَ فِيها أَبَداً لا يَجِدُونَ وَلِيًّا وَ لا نَصِيراً (65) يَوْمَ تُقَلَّبُ وُجُوهُهُمْ فِي النَّارِ يَقُولُونَ يا لَيْتَنا أَطَعْنَا اللَّهَ وَ أَطَعْنَا الرَّسُولا (66) وَ قالُوا رَبَّنا إِنَّا أَطَعْنا سادَتَنا وَ كُبَراءَنا فَأَضَلُّونَا السَّبِيلا (67)

رَبَّنا آتِهِمْ ضِعْفَيْنِ مِنَ الْعَذابِ وَ الْعَنْهُمْ لَعْناً كَبِيراً (68) يا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا لا تَكُونُوا كَالَّذِينَ آذَوْا مُوسى‌ فَبَرَّأَهُ اللَّهُ مِمَّا قالُوا وَ كانَ عِنْدَ اللَّهِ وَجِيهاً (69)

ترجمه‌

ميپرسند از تو مردمان از قيامت بگو جز اين نيست كه علمش نزد خدا است و چه چيز آگاه ميكند تو را شايد قيامت نزديك باشد

همانا خداوند دور كرده از رحمتش كافران را و آماده كرده برايشان آتش سوزان را

جاودانيانند در آن هميشه نمى‌يابند دوستى و نه ياورى‌

روز كه زير و رو شود روى‌هاشان در آتش ميگويند اى كاش ما اطاعت كرده بوديم خدا و اطاعت كرده بوديم پيغمبر را

و گويند پروردگارا همانا ما اطاعت كرديم رئيسهامان و بزرگانمان را پس گم كردند ما را از راه‌

پروردگارا بده بآنها دو چندان از عذاب و دور كن از رحمت آنها را دور كردنى بزرگ‌اى‌

كسانيكه ايمان آورديد مباشيد مانند آنها كه آزار كردند موسى را پس مبرّى نمود او را خدا از آنچه گفتند و بود نزد خدا گرامى.

تفسير

علم بوقت رسيدن قيامت مخصوص بخدا است و نبايد كسى از آن مطّلع شود و كفّاريكه ميخواستند پيغمبر صلى اللّه عليه و اله را بهر قسم ميتوانند آزار كنند مكرّر از وقت رسيدن قيامت سؤال مينمودند لذا خداوند دستور فرموده در جواب آنها بفرمايد خدا ميداند قيامت كى برپا ميشود و تو از كجا ميدانى شايد نزديك باشد آمدن آن و از ما يدريك ببعد ممكن است جزء جوابى باشد كه پيغمبر صلّى اللّه عليه و اله و سلم بايد بآنها بدهد و ممكن است خطاب به پيغمبر باشد تا آنها بدانند كه پيغمبر نميشود بداند چه رسد بآنها و براى تسليت خاطر حضرت و تهديد آنها فرموده خداوند كافران را از رحمت خود دور و آماده فرموده براى آنها آتش مشتعل جهنّم را كه هميشه در آن مخلّد خواهند بود و آنجا دوستى ندارند كه به دردشان برسد و ياورى نيابند كه با آنها كمكى نمايد در آنروز صورتهاشان مانند گوشتى كه بسيخ ميكشند براى كباب و زير و رو ميكنند تا عمل آيد در آتش جهنم از جانبى بجانبى منتقل و زرد و سرخ و سياه ميگردد و آرزو ميكنند

جلد 4 صفحه 343

اى كاش ما اطاعت خدا و پيغمبر را مينموديم و براى عذرخواهى ميگويند پروردگارا ما بصرافت طبع خودمان كافر نشديم و انبياء و اولياء را آزار ننموديم ما در دنيا زير دست رؤساء و بزرگتران خودمان بوديم آنها ما را وادار بكفر و ضلالت و گمراهى نمودند و بالقاء شبهات و انواع وساوس ما را از راه راست باز داشتند پروردگارا آنها را دو برابر ما عذاب فرما يكى براى كارهاى بد خودشان يكى براى كارهاى بد ما كه بدستور آنها بوده و دور فرما آنانرا از رحمت خود دو برابر دورى ما يا دورى بى‌نهايتى و اخيرا خطاب باهل ايمان فرموده كه شما مانند بنى اسرائيل كه بانواع مختلفه حضرت موسى را آزار مينمودند نباشيد و نسبت‌هاى ناروا باو ميدادند از قبيل نداشتن آلت رجوليّت يا عنّين بودن يا مبتلا بودن بامراض جسمى چون در انظار مردم غسل نميفرمود يا آنكه او هارون را كشته يا با زنى زنا نموده كه در روايات مختلفه ذكر شده و خداوند او را از همه آن عيوب و افعال زشت منزّه و مبرّى فرمود بظاهر نمودن بدن آنحضرت براى آنها و زنده شدن هارون و اقرار بموت طبيعى و رسوا شدن تهمت زنندگان در ساير تهمتها چنانچه مبرّى فرمود ساحت مقدّس حبيبش را در موضوع زينب و شوهرش زيد بن حارثه و نسبت جنون و سحر و امثال اينها كه گذشت و بود موسى على نبيّنا و آله و عليه السلام نزد خدا موجّه و مقرّب و مستجاب الدّعوه كه هر چه ميخواست باو عطا ميفرمود و ساداتنا بالف بجاى سادتنا و كثيرا با ثاء مثلّثه بجاى كبيرا نيز قرائت شده است.

إِن‌َّ اللّه‌َ لَعَن‌َ الكافِرِين‌َ وَ أَعَدَّ لَهُم‌ سَعِيراً (64)

محققا خداوند لعن‌ فرموده‌ كافرين‌ ‌را‌ و مهيا فرموده‌ ‌از‌ ‌براي‌ ‌آنها‌ آتش‌ افروخته‌ ‌را‌.

لعن‌ ‌بعد‌ ‌از‌ رحمت‌ ‌است‌ و طرد ‌از‌ مقام‌ ‌است‌ و سعير شعله‌ ‌از‌ آتش‌ ‌است‌ آتش‌ افروخته‌.

إِن‌َّ اللّه‌َ لَعَن‌َ الكافِرِين‌َ كفار ‌را‌ ‌از‌ رحمت‌ ‌خود‌ دور كرده‌ و ‌از‌ مقام‌ قرب‌ طرد فرموده‌ و كافر منكر توحيد ‌ يا ‌ نبوت‌ ‌ يا ‌ معاد و بمعني‌ عام‌ كفر بمعني‌ ستر ‌است‌ و كافر كسي‌ ‌است‌ ‌که‌ حق‌ ‌براي‌ ‌او‌ مستور ‌باشد‌ و باين‌ معني‌ شامل‌ تمام‌ اهل‌ ضلالت‌ و منكرين‌ ضروري‌ دين‌ و مذهب‌ ميشود.

وَ أَعَدَّ لَهُم‌ سَعِيراً سعير آتش‌ افروخته‌ ‌را‌ گويند آتش‌ بسا خمود ميشود و بسا شعله‌ ميزند و افروخته‌ ميگردد و آتش‌ جهنم‌ خمودي‌ ندارد و هميشه‌ افروخته‌ و شعله‌ور ‌است‌ ‌به‌ اندازه‌اي‌ ‌که‌ زفير و نعره‌ دارد ‌که‌ زيد خدمت‌ حضرت‌ رسالت‌ عرض‌ كرد ‌که‌ صداي‌ زفير جهنم‌ ‌را‌ ميشنوم‌ و كلمه‌ اعد فعل‌ ماضي‌ دلالت‌ دارد ‌که‌ الان‌ ‌هم‌ بلكه‌ ‌از‌ زمان‌ خلقت‌ جهنم‌ شعله‌ور بوده‌ و مهيا ‌شده‌ ‌براي‌ كفار.

]

(آیه 64)- سپس به تهدید کافران و گوشه‌ای از مجازات دردناک آنها پرداخته، می‌فرماید: «خداوند کافران را از رحمت خود دور ساخته و برای آنان آتش سوزاننده‌ای فراهم کرده است» (إِنَّ اللَّهَ لَعَنَ الْکافِرِینَ وَ أَعَدَّ لَهُمْ سَعِیراً).