آیه 40 سوره مائده
| <<39 | آیه 40 سوره مائده | 41>> | |||||||||||||||
| |||||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
آیا ندانستی که ملک آسمان و زمین خدا راست؟ هر که را خواهد عذاب کند و از هر که خواهد درگذرد، و خدا بر همه چیز تواناست.
آیا ندانسته ای که فرمانروایی آسمان ها و زمین در سیطره خداست، هر کس را بخواهد عذاب می کند، و هر کس را بخواهد می آمرزد؛ و خدا بر هر کاری تواناست؟
مگر ندانسته‌اى كه فرمانروايى آسمانها و زمين از آنِ خداست. هر كه را بخواهد عذاب مى‌كند و هر كه را بخواهد مى‌بخشد، و خدا بر هر چيزى تواناست؟
آيا ندانسته‌اى كه فرمانروايى آسمانها و زمين از آن خداست، هر كه را بخواهد عذاب مى‌كند و هر كه را بخواهد مى‌آمرزد و بر هر كارى تواناست؟
آیا نمی‌دانی که حکومت و فرمانروائی آسمانها و زمین از آن خداست؟ هر کس را بخواهد (و مستحق بداند)، کیفر می‌کند؛ و هر کس را بخواهد و شایسته بداند، می‌بخشد؛ و خداوند بر هر چیزی قادر است.
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
«أَلَمْ تَعْلَمْ»: مگر ای مخاطب مکلّف ندانسته‌ای و اطّلاع کامل نداری؟. «مُلْکُ»: فرمانروائی. مملکت.
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ لَهُ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ يُعَذِّبُ مَنْ يَشاءُ وَ يَغْفِرُ لِمَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ «40»
آيا ندانستى كه حكومت و فرمانروايى آسمانها و زمين تنها از آن خداست، هركه را (طبق حكمت و عدالت خود) بخواهد عذاب مى‌كند و هركه را بخواهد مى‌آمرزد و خداوند بر هر چيزى تواناست. (محارب و مفسد و سارق را عذاب مى‌دهد، و تائب پشيمان را مى‌پذيرد و مى‌بخشايد).
«1». كافى، ج 7، ص 250.
«2». تفسير الميزان.
جلد 2 - صفحه 293
پیام ها
1- كسى كه بر هستى حاكم است، حقّ دارد قوانين هستى را وضع كند. السَّارِقُ وَ السَّارِقَةُ ... لَهُ مُلْكُ السَّماواتِ ...
2- مجرمان بدانند كه راه فرارى ندارند و بايد به سوى خدا بازگردند. «أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ لَهُ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ»
3- خداوند نيازى به توبه‌ى بندگان ندارد، چون همه‌ى هستى از آن اوست. «لَهُ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ»
4- انسان بايد در حالتى ميان بيم و اميد باشد. «يُعَذِّبُ مَنْ يَشاءُ وَ يَغْفِرُ لِمَنْ يَشاءُ»
5- عفو يا عذاب، هردو نمونه‌اى از قدرت اوست. يُعَذِّبُ ... يَغْفِرُ ... عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ لَهُ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ يُعَذِّبُ مَنْ يَشاءُ وَ يَغْفِرُ لِمَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (40)
أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ لَهُ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ: (خطاب به حضرت رسالت صلى اللّه عليه و آله و استفهام براى تقرير است) يعنى البته دانسته‌اى، يا مراد هر يك از امت باشند، يعنى ندانسته‌ايد آنكه خداى تعالى مر او راست خاصه
تفسير اثنا عشرى ج3 86
تفسير اثنا عشرى، ج3، ص: 86
پادشاهى آسمانها و زمينها. يُعَذِّبُ مَنْ يَشاءُ: عذاب مى‌فرمايد هر كه را كه مى‌خواهد. چنانكه سارق را به قطع دست حكم فرموده است. وَ يَغْفِرُ لِمَنْ يَشاءُ:
و مى‌آمرزد هر كه را كه مى‌خواهد، يعنى سارق را بعد از توبه.
نكته- تقديم تعذيب بر مغفرت: يا به جهت ترتيب ما سبق او است، يا آنكه مراد قطع باشد، و آن در دنياست مقدم بر آخرت. وَ اللَّهُ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ: و خداى متعال بر همه اشياء از مغفرت و تعذيب تواناست.
شأن نزول- در منهج «1»- از امام محمّد باقر عليه السّلام مروى است كه زن و مردى از اشراف يهود خيبر زنا كردند و هر دو محصن بودند و حد آنها به حكم تورات رجم بود. يهود به ملاحظه بزرگى ايشان نخواستند حد را جارى كنند. با هم گفتند در كتاب اين مرد كه در مدينه نزول يافته حد نيست، كسى را به بنو قريضه و بنو نضير كه حليف او هستند فرستيم تا آنها حد زنا را از او بپرسند؛ اگر او جلد فرمايد قبول كنيد، و اگر رجم گويد رد نمائيد. پس جمعى با زانى و زانيه به مدينه آمده، واقعه به يهود خيبر گفتند. اشراف يهود حضور حضرت رسالت صلى اللّه عليه و آله و از حد زانيين سؤال كردند. حضرت فرمود: به حكم من راضى مى‌شويد؟ گفتند: بلى. فورا جبرئيل عليه السّلام به حكم رجم نازل شد. حضرت فرمود: رجم مى‌بايد كرد. ايشان ابا نمودند. حق تعالى آيات رجم و قصاص را نازل فرمود.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
أَ لَمْ تَعْلَمْ أَنَّ اللَّهَ لَهُ مُلْكُ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ يُعَذِّبُ مَنْ يَشاءُ وَ يَغْفِرُ لِمَنْ يَشاءُ وَ اللَّهُ عَلى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ (40)
ترجمه
آيا ندانستى آنكه خدا مر او را است پادشاهى آسمانها و زمين عذاب ميكند كسى را كه ميخواهد و ميامرزد مر كسيرا كه ميخواهد و خدا بر هر چيز توانا است.
جلد 2 صفحه 211
بيان
استفهام براى تقرير است و خطاب ظاهرا متوجه به پيغمبر (ص) است ولى واقعا متوجه بهمه خلق ميباشد چنانچه معمول كلام الهى است و تعذيب عاصى و مغفرت تائب هيچيك بر خداوند واجب نيست بلكه اول بمقتضاى حكمت و عدل و دوم بر حسب رحمت و فضل است و همه موجودات ملك حقيقى حق ميباشند و تصرفات مالك در ملك خود چون و چرا ندارد و باين جهت سلطنت حقّه حقيقيه از آن حق است و معارض و مزاحمى براى او نيست دزد اگر توبه نكند چون خدا خواسته است دست او را ببرند مى‌برند و در قيامت معذب ميشود و اگر توبه كند از عذاب دنيا و آخرت چون خدا خواسته مأمون ميشود با شرائطى كه بيان شد در آيات قبل و اينها آثار عموم ملكيّت و اطلاق مشيّت و شمول قدرت است و اللّه اعلم ..
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
أَ لَم تَعلَم أَنَّ اللّهَ لَهُ مُلك‌ُ السَّماواتِ وَ الأَرضِ يُعَذِّبُ مَن يَشاءُ وَ يَغفِرُ لِمَن يَشاءُ وَ اللّهُ عَلي كُلِّ شَي‌ءٍ قَدِيرٌ (40)
آيا نميداني اينكه از براي خداوند مالكيت آسمانها و زمين است هر که را بخواهد عذاب مينمايد و هر که را بخواهد ميآمرزد و خدا بر هر چيزي توانا است اينکه آيه شريفه جواب از سؤال مقدر است که اگر كسي بگويد اگر سارق قدرت بر تدارك ظلمهايي که كرده ندارد و همچنين هر ظالمي و مظلوم هم ترضيه
جلد 6 - صفحه 365
خاطر او نشد ولي حقيقة نادم شد خداوند نسبت بحق النّاس با او چه ميكند.
جواب- أَ لَم تَعلَم مگر نميداني استفهام تقريري است البته ميداني که جواب آنها را بفرمايي أَنَّ اللّهَ لَهُ مُلك‌ُ السَّماواتِ وَ الأَرضِ ملكية حقه حقيقيه جميع آسمانها و زمين اختصاص بخداوند عالم دارد و ساير ملكيتها اعتباري است قائم بيد معتبر است و معتبر خداوند است فقط وجود اعتباري دارد و در خارج ابدا وجود ندارد خداوند اگر بخواهد اينکه سارق و غاصب را عفو كند از حق خود گذشت فرموده مالك را نميرسد که بگويد ملك من بوده و من رضايت ندارم، و اينکه قوانيني که جعل فرموده براي حفظ نظام مملكت است که بفرمايد اينکه ملك زيد است و عمرو را نميرسد که بدون اذن و اجازه زيد تصرف كند و الا حقيقة زيد و عمرو هر دو مملوك و مخلوق خدا هستند انتقام و گذشت هر دو بدست او است.
يُعَذِّبُ مَن يَشاءُ وَ يَغفِرُ لِمَن يَشاءُ و تعذيب و غفران هم بجا و بموقع است البته در موردي که سارق و غاصب قدرت بر اداء ندارد اگر ايجاب فرمايد تكليف بما لا يطاق و بغير مقدور است و قبيح و محال است و بعد از ندامت سارق و غاصب البته توبه قبول است
التائب من الذنب كمن لا ذنب له
و توانايي خدا بر تعذيب و غفران ثابت است.
وَ اللّهُ عَلي كُلِّ شَي‌ءٍ قَدِيرٌ فضولي در كار او مثل اعتراضات شيطان ميشود که بخدا كرد و خدا بفرمايد که اگر مرا حكيم ميداني و از روي حكمت كارهاي مرا ميداني فضولي موقوف.
366
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 40)
به دنبال حکم توبه سارقان روی سخن را به پیامبر بزرگ اسلام صلّی اللّه علیه و آله کرده، می فرماید: «آیا نمی دانی که خداوند مالک آسمان و زمین است (و هر گونه صلاح بداند در آنها تصرف می کند) هر کس را که شایسته مجازات بداند، مجازات و هر کس را که شایسته بخشش ببیند، می بخشد و او بر هر چیز تواناست» (أَ لَم تَعلَم أَنَّ اللّهَ لَهُ مُلکُ السَّماواتِ وَ الأَرضِ یعَذِّبُ مَن یشاءُ وَ یغفِرُ لِمَن یشاءُ وَ اللّهُ عَلی کلِّ شَیءٍ قَدِیرٌ).
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم