آیه 21 سوره توبه

از دانشنامه‌ی اسلامی

يُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُمْ بِرَحْمَةٍ مِنْهُ وَرِضْوَانٍ وَجَنَّاتٍ لَهُمْ فِيهَا نَعِيمٌ مُقِيمٌ

[9–21] (مشاهده آیه در سوره)


<<20 آیه 21 سوره توبه 22>>
سوره :سوره توبه (9)
جزء :10
نزول :مدینه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

پروردگارشان آنان را به رحمت بی‌منتهای خود و به مقام رضا و خشنودی خویش و به بهشت‌هایی که در آنجا آنها را نعمت جاودانی است بشارت دهد.

پروردگارشان آنان را نزد خود به رحمت و خشنودی و بهشت هایی که برای آنان در آنها نعمت های پایدار است، مژده می دهد.

پروردگارشان آنان را از جانب خود، به رحمت و خشنودى و باغهايى [در بهشت‌] كه در آنها نعمتهايى پايدار دارند، مژده مى‌دهد.

پروردگارشان به رحمت و خشنودى خود و به بهشتى كه در آن نعمتهاى جاويد باشد، بشارتشان مى‌دهد.

پروردگارشان آنها را به رحمتی از ناحیه خود، و رضایت (خویش)، و باغهایی از بهشت بشارت می‌دهد که در آن، نعمتهای جاودانه دارند؛

ترجمه های انگلیسی(English translations)

Their Lord gives them the good news of His mercy and [His] pleasure, and for them there will be gardens with lasting bliss,

Their Lord gives them good news of mercy from Himself and (His) good pleasure and gardens, wherein lasting blessings shall be theirs;

Their Lord giveth them good tidings of mercy from Him, and acceptance, and Gardens where enduring pleasure will be theirs;

Their Lord doth give them glad tidings of a Mercy from Himself, of His good pleasure, and of gardens for them, wherein are delights that endure:

معانی کلمات آیه

رضوان: رضايت و خوشنودى. مصدر و مفرد است.

نعيم: نعمت پر وسعت و بسيار. مفرد است، جمع نيست.

نزول

شأن نزول آیات 20 و 21:

ابوالجارود از امام محمدباقر علیه‌السلام روایت نموده که این آیات درباره على بن ابى‌طالب علیه‌السلام و اوصاف آن بزرگوار نازل گردیده است.

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


يُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُمْ بِرَحْمَةٍ مِنْهُ وَ رِضْوانٍ وَ جَنَّاتٍ لَهُمْ فِيها نَعِيمٌ مُقِيمٌ «21»

پروردگارشان آنان را به رحمتى از ناحيه خود و رضايت خويش و باغهايى از بهشت، بشارت مى‌دهد كه برايشان در آن نعمت‌هاى ابدى است.

خالِدِينَ فِيها أَبَداً إِنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ «22»

آنان تا ابد در آنجا جاودانند. همانا نزد خداوند پاداشى بزرگ است.

جلد 3 - صفحه 396

نکته ها

خداوند، قليل و فانى ما را به گرانبهاترين قيمت مى‌خرد، «أَجْرٌ عَظِيمٌ» با آنكه ما هر چه داريم، از خود اوست.

پیام ها

1- خداوند، خود به مؤمنان مهاجر و مجاهد، مژده‌ى بهشت داده است. «1» «يُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُمْ»

2- نشانه‌ى جامعيّت يك مكتب آن است كه علاوه بر هماهنگى با فطرت، به پيروان خود اميد دهد. «يُبَشِّرُهُمْ»

3- بشارت و پاداش، از شئون ربوبيّت است. «يُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُمْ»

4- برخوردارى از رحمت و رضوان بهشت، نمودى از فوز و رستگارى است. الْفائِزُونَ يُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُمْ‌ ...

5- رحمت و رضاى خدا، بر نعمت‌هاى مادّى مقدّم است. «بِرَحْمَةٍ مِنْهُ وَ رِضْوانٍ وَ جَنَّاتٍ» (نام رحمت و رضوان قبل از بهشت آمده است)

6- باغهاى بهشت، پر نعمت است. «2» «نَعِيمٌ»

7- اگر به خاطر خدا از نعمت‌هاى فانى بگذريم، به نعمت‌هاى ابدى مى‌رسيم. «نَعِيمٌ مُقِيمٌ»

8- فنا و زوال، بزرگ‌ترين آفتِ نعمت‌هاى دنيوى است كه در قيامت اين آفت نيست. «مُقِيمٌ‌، خالِدِينَ‌، أَبَداً»

9- پاداش بزرگ، تنها در انحصار اوست، پاداشهاى ديگران از هر كس و هرچه كه باشد، كوچك است. «عِنْدَهُ» قبل از «أَجْرٌ عَظِيمٌ» نشانه‌ى انحصار است.

10- خداوندى كه به همه‌ى دنيا «قَلِيلٌ» مى‌گويد، به پاداش مجاهدان، «عَظِيمٌ» مى‌گويد.


«1». در آيات ديگر، بشارت‌هاى ديگرى نيز آمده است، همچون: «سقاهم ربّهم» (انسان، 21) و «صلواتٌ من ربّهم» بقره، 157.

«2». به گفته‌ى مفردات «نعيم» به معناى نعمت فراوان است.

جلد 3 - صفحه 397

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)



يُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُمْ بِرَحْمَةٍ مِنْهُ وَ رِضْوانٍ وَ جَنَّاتٍ لَهُمْ فِيها نَعِيمٌ مُقِيمٌ «21»

«1» منهج ج 4 ص 242.

ج5، ص 44

يُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُمْ‌: مژده مى‌دهد پروردگارشان در دنيا به السنه رسل. بِرَحْمَةٍ مِنْهُ‌: به رحمت فايضه از جانب الهى بر ايشان. وَ رِضْوانٍ‌: و خشنودى كامل سبحانى نسبت به ايشان. وَ جَنَّاتٍ لَهُمْ فِيها نَعِيمٌ مُقِيمٌ‌: و بهشتها كه براى ايشان است در آنها نعمت دائم كه زوال و انقطاع براى آن نيست.


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


أَ جَعَلْتُمْ سِقايَةَ الْحاجِّ وَ عِمارَةَ الْمَسْجِدِ الْحَرامِ كَمَنْ آمَنَ بِاللَّهِ وَ الْيَوْمِ الْآخِرِ وَ جاهَدَ فِي سَبِيلِ اللَّهِ لا يَسْتَوُونَ عِنْدَ اللَّهِ وَ اللَّهُ لا يَهْدِي الْقَوْمَ الظَّالِمِينَ «19» الَّذِينَ آمَنُوا وَ هاجَرُوا وَ جاهَدُوا فِي سَبِيلِ اللَّهِ بِأَمْوالِهِمْ وَ أَنْفُسِهِمْ أَعْظَمُ دَرَجَةً عِنْدَ اللَّهِ وَ أُولئِكَ هُمُ الْفائِزُونَ «20» يُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُمْ بِرَحْمَةٍ مِنْهُ وَ رِضْوانٍ وَ جَنَّاتٍ لَهُمْ فِيها نَعِيمٌ مُقِيمٌ «21» خالِدِينَ فِيها أَبَداً إِنَّ اللَّهَ عِنْدَهُ أَجْرٌ عَظِيمٌ «22»

جلد 2 صفحه 565

ترجمه‌

آيا قرار داديد مباشر آب دادن حاجيان و آباد نمودن مسجد الحرام را مانند آنكه گرويد بخدا و روز بازپسين و جهاد نمود در راه خدا يكسان نيستند نزد خدا و خدا هدايت نميكند گروه ستمكاران را

آنانكه ايمان آوردند و هجرت نمودند و جهاد كردند در راه خدا بمالها و جانهاشان بزرگ مرتبه‌ترند نزد خدا و آنگروه ايشانند برخورداران‌

مژده ميدهد ايشانرا پروردگارشان برحمتى از خود و خوشنودى و بهشتهائى كه مر ايشانرا است در آن نعمتى برقرار

جاويدانند در آن هميشه همانا خدا نزد او مزدى است بزرگ.

تفسير

استفهام براى انكار است يعنى آيا قرار داديد با آنكه نبايد بدهيد اهل و متصدّى سقايت حاجّ و عمارت مسجد الحرام را مانند مؤمن بمبدء و معاد و مجاهد در راه خدا صاحبان آن دو عنوان مساوى نيستند با صاحب اين دو عنوان نزد خدا و خدا هدايت نمى‌كند كسانيرا كه ظلم بخود نمودند بسبب آنكه مشرك شدند و ظلم بغير نمودند براى آنكه مفاخره كردند باين دو عمل غير مقبول بر صاحب ايمان كامل و عمل مقبول و در مجمع از امام باقر (ع) نقل نموده كه آنحضرت قرائت فرمود أ جعلتم سقاة الحاج و عمرة المسجد الحرام و بنابر اين احتياج بتقدير اهل نيست و قمى ره از آنحضرت نقل نموده كه نازل شد اين آيه در باره على بن ابى طالب (ع) و مراد از من آمن باللّه آنحضرت است و نيز از آنحضرت روايت شده است كه نازل شد در باره على (ع) و عباس و شيبه زمانى كه عباس گفت من افضلم چون سقاية حاج بدست من است و شيبه گفت من افضلم براى آنكه عمارت بيت با من است و على (ع) گفت من افضلم براى آنكه من ايمان آوردم پيش از شما و هجرت نمودم و جهاد كردم و تراضى نمودند آن سه نفر بحكم پيغمبر (ص) پس اين آيه نازل شد و در مجمع قريب باين مضمون را نقل نموده و بر احتجاج امير المؤمنين (ع) اضافه نموده كه و شما دو نفر بضرب شمشير من مسلمان شديد و عياشى ره از امام صادق (ع) اين معنى را نقل نموده و بجاى شيبه عثمان بن ابى شيبه ذكر كرده است و در كافى و عياشى از يكى از صادقين عليهما السلام نقل نموده كه نازل شد در باره حمزه و على و جعفر عليهم السّلام و عباس و شيبه كه آندو مفاخره نمودند بسقايت و حجابت و على (ع) و حمزه و جعفر كسانى بودند

جلد 2 صفحه 566

كه ايمان آوردند بخدا و روز جزا و جهاد نمودند در راه خدا و محتمل است اين شأن نزول راجع بآيه دوم باشد كه در آن از ارباب فضيلت بلفظ جمع تعبير شده است اگر چه در ذيل آيه اول نقل نموده‌اند و شأن نزول اول راجع بآيه اول باشد كه در آن تعبير بمفرد شده است گويا اوّلا مفاخره با امير المؤمنين (ع) شده ثانيا با آنحضرت و حمزه و جعفر و آيه اول ناظر بمفاخره اولى و آيه دوم ناظر بمفاخره ثانيه است و در آيه اولى فقط نفى تساوى و اشاره بوجود افضل شده و در آيه ثانيه تصريح بموجب فضل و شرف و صاحبان آن شده است و آنكه مرتبه و مقام و منزلت ايشان رفيع‌تر است نزد خدا از كسانيكه داراى اين اوصاف نيستند و آنها هر مقام و منصب و عنوانى كه داشته باشند باين درجه نميرسند و نيز فوز عظيم و نيل بسعادت دو سراى مخصوص بايشان است و بشارت داده خداوند بايشان رحمت بى‌پايان خود را كه قابل توصيف نيست و خوشنودى و مقام رضوان و نعيم جاودان و اقامت جاويد و اجر مزيد را كه مخصوص بمقرّبين و سابقين درگاه احديّت است.

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


يُبَشِّرُهُم‌ رَبُّهُم‌ بِرَحمَةٍ مِنه‌ُ وَ رِضوان‌ٍ وَ جَنّات‌ٍ لَهُم‌ فِيها نَعِيم‌ٌ مُقِيم‌ٌ «21»

پروردگار ‌آنها‌ بشارت‌ ميدهد ‌آنها‌ ‌را‌ برحمت‌ ‌غير‌ متناهيه‌ ‌خود‌ و اينكه‌ ‌از‌ ‌آنها‌ راضي‌ و خشنود ‌است‌ و بهشتهايي‌ ‌از‌ ‌براي‌ ‌آنها‌ ‌است‌ ‌که‌ ‌در‌ ‌آنها‌ نعمتهاي‌ پابرجا ‌است‌ دائميه‌.

يُبَشِّرُهُم‌ بشارت‌ مقابل‌ انذار ‌است‌ بشارت‌ ‌از‌ ‌براي‌ مؤمنين‌ صالح‌ متقيست‌ و انذار ‌از‌ ‌براي‌ كافر و فاسق‌ و مخالف‌ ‌است‌ رَبُّهُم‌ بِرَحمَةٍ مِنه‌ُ تنكير رحمت‌ دلالت‌ ‌بر‌ عظمت‌ و بزرگي‌ ‌او‌ دارد مي‌گويي‌ رحمت‌ و چه‌ رحمتي‌ و رضوان‌ ‌که‌ بالاترين‌ مقامات‌ ‌است‌ چنانچه‌ صريحا ‌در‌ قرآن‌ ميفرمايد وَ رِضوان‌ٌ مِن‌َ اللّه‌ِ أَكبَرُ ذلِك‌َ هُوَ الفَوزُ العَظِيم‌ُ برائة ‌آيه‌ 73، و ‌در‌ حديث‌ ‌است‌ ‌که‌

(اذا اشتغل‌ اهل‌ الجنة

جلد 8 - صفحه 197

بالجنة يقول‌ اللّه‌ ‌ما تريدون‌ يقولون‌ ربّنا رضاك‌).

و جنات‌ يك‌ جنة و دو جنة نيست‌ ‌از‌ هشت‌ جنة نصيب‌ دارند لَهُم‌ فِيها نَعِيم‌ٌ مُقِيم‌ٌ ‌که‌ نعمتهاي‌ بهشت‌ دائميست‌ تمام‌ شدن‌ ندارد هميشه‌ هست‌ پابرجا و ثابت‌

برگزیده تفسیر نمونه


]

(آیه 21)- در این آیه می‌گوید خداوند سه موهبت بزرگ در برابر این سه کار مهم (ایمان، هجرت و جهاد) به آنها می‌بخشد:

1- «پروردگارشان آنها را به رحمت گسترده خود بشارت می‌دهد» و از آن بهره‌مند می‌سازد (یُبَشِّرُهُمْ رَبُّهُمْ بِرَحْمَةٍ مِنْهُ).

2- «آنها را از رضایت و خشنودی خویش بهره‌مند می‌کند» (وَ رِضْوانٍ).

3- «و باغهایی از بهشت در اختیار آنها می‌گذارد که نعمتهایش دائمی و همیشگی است» (وَ جَنَّاتٍ لَهُمْ فِیها نَعِیمٌ مُقِیمٌ).

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

  1. تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی
  2. تفاسیر على بن ابراهیم و برهان.
  3. محمدباقر محقق،‌ نمونه بينات در شأن نزول آيات از نظر شیخ طوسی و ساير مفسرين خاصه و عامه، ص406.

منابع