آیه 2 سوره اعراف

از دانشنامه‌ی اسلامی

كِتَابٌ أُنْزِلَ إِلَيْكَ فَلَا يَكُنْ فِي صَدْرِكَ حَرَجٌ مِنْهُ لِتُنْذِرَ بِهِ وَذِكْرَىٰ لِلْمُؤْمِنِينَ

[7–2] (مشاهده آیه در سوره)


<<1 آیه 2 سوره اعراف 3>>
سوره :سوره اعراف (7)
جزء :8
نزول :مکه

ترتیل

ترجمه (مکارم شیرازی)

ترجمه های فارسی

این کتابی است که به تو نازل شد، پس تو دلتنگ و رنجه خاطر (از انکار مردم) نسبت به آن مباش، تا (مردمان را) به (آیات عذاب) آن بترسانی، و اهل ایمان را سبب یادآوری باشد.

این کتابی [با عظمت] است که به سوی تو نازل شده است؛ پس نباید در سینه ات از ناحیه [تبلیغِ] آن تنگی و فشار باشد، تا به وسیله آن مردم را بیم دهی، و برای مؤمنان [مایه] تذکّر و پند باشد.

كتابى است كه به سوى تو فرو فرستاده شده است -پس نبايد در سينه تو از ناحيه آن، تنگى باشد- تا به وسيله آن هشدار دهى و براى مؤمنان پندى باشد.

كتابى است كه بر تو نازل شده، در دل تو از آن ترديدى نباشد، تا به آن بيم دهى و مؤمنان را پندى باشد.

این کتابی است که بر تو نازل شده؛ و نباید از ناحیه آن، ناراحتی در سینه داشته باشی! تا به وسیله آن، (مردم را از عواقب سوء عقاید و اعمال نادرستشان) بیم دهی؛ و تذکّری است برای مؤمنان.

ترجمه های انگلیسی(English translations)

[This is] a Book that has been sent down to you—so let there be no disquiet in your heart on its account that you may warn thereby—and as an admonition for the faithful.

A Book revealed to you-- so let there be no straitness in your breast on account of it-- that you may warn thereby, and a reminder close to the believers.

(It is) a Scripture that is revealed unto thee (Muhammad) - so let there be no heaviness in thy heart therefrom - that thou mayst warn thereby, and (it is) a Reminder unto believers.

A Book revealed unto thee,- So let thy heart be oppressed no more by any difficulty on that account,- that with it thou mightest warn (the erring) and teach the Believers).

معانی کلمات آیه

حرج: (بر وزن شرف) تنگى. اصل آن به معنى جمع شدن شىء است و از آن تنگى به نظر آمده. لذا به گناه و تنگى حرج گفته اند.

ذكرى: تذكر و يادآورى.

تفسیر آیه

تفسیر نور (محسن قرائتی)


المص «1»

الف، لام، ميم، صاد.

كِتابٌ أُنْزِلَ إِلَيْكَ فَلا يَكُنْ فِي صَدْرِكَ حَرَجٌ مِنْهُ لِتُنْذِرَ بِهِ وَ ذِكْرى‌ لِلْمُؤْمِنِينَ «2»

(اين) كتابى است كه به سوى تو نازل شده، پس در سينه‌ات تنگى (و شك وترديدى) از آن نباشد، تا به وسيله‌ى آن (كتاب)، بيم دهى و براى مؤمنان تذكّر و پندى باشد.

نکته ها

از مجموع 29 سوره‌اى كه با حروف مقطّعه آغاز شده، بعضى با حروف «الم» و بعضى با حرف «ص» شروع شده است؛ امّا اين سوره با مجموعه‌ى «المص» آغاز شده كه شايد بيانگر آن باشد كه آنچه در تمام آن سوره‌ها مى‌باشد، در اين سوره نيز هست. «1»

پیام ها

1- قرآن، كتابى بس بزرگ است. ( «كتاب» نكره آمده است)

2- توجّه به قرآن و مفاهيم آن، سبب سعه‌ى صدر است. كتاب ... فَلا يَكُنْ فِي صَدْرِكَ حَرَجٌ مِنْهُ‌

3- شرط رسالت و تبليغ، سعه‌ى صدر است. «أُنْزِلَ إِلَيْكَ فَلا يَكُنْ فِي صَدْرِكَ حَرَجٌ مِنْهُ لِتُنْذِرَ بِهِ»

4- از لجاجت كفّار نگران نباش، وظيفه‌ى تو انذار است، نه اجبار. «لِتُنْذِرَ»


«1». تفسير الميزان.

جلد 3 - صفحه 17

پيامبر اسلام صلى الله عليه و آله پس از نزول قرآن، نگران نپذيرفتن مردم و مخالفت آنان با قرآن بود كه خداوند با اين آيه پيامبر را تسلّى مى‌دهد.

5- هشدارهاى انبيا براى عموم است، ولى تنها مؤمنان از آنها بهره‌گرفته و متذكّر مى‌شوند. «لِتُنْذِرَ بِهِ وَ ذِكْرى‌ لِلْمُؤْمِنِينَ»

تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)


كِتابٌ أُنْزِلَ إِلَيْكَ فَلا يَكُنْ فِي صَدْرِكَ حَرَجٌ مِنْهُ لِتُنْذِرَ بِهِ وَ ذِكْرى‌ لِلْمُؤْمِنِينَ «2»

كِتابٌ أُنْزِلَ إِلَيْكَ‌: اين سوره يا اين قرآن كتابى است نازل شده به سوى تو، فَلا يَكُنْ فِي صَدْرِكَ حَرَجٌ مِنْهُ‌: 1- پس بايد كه نباشد در سينه تو تنگى از تبليغ رسالت آن، يعنى دلتنگ مشو از تبليغ آن، و مهموم مباش از تكذيب قوم. 2- بايد در سينه تو تنگى نباشد، زيرا حق تعالى تو را قوت دهد در قيام به حق و تو را از ضرر قوم باز دارد. 3- تنگ نشود سينه تو به جهت متشعب شدن فكر خوف آنكه قيام نكنى كاملا به تبليغ قرآن. پس بر تو بيش از انذار نيست.

اين قرآن نازل شده، لِتُنْذِرَ بِهِ وَ ذِكْرى‌ لِلْمُؤْمِنِينَ‌: براى آنكه بترسانى به اين قرآن كفار را و پند دهى پند دادنى مر مؤمنين را. يا اين قرآن موعظه و پند دهنده است مؤمنين را. تخصيص مؤمنان به ذكر، جهت انتفاع ايشان است به آن. مروى است بعد از نزول قرآن حضرت فرمود: مى‌ترسم مردم تكذيب من كنند و به آن عمل ننمايند. حق تعالى به اين آيه ازاله خوف آن حضرت نمود.


تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)


سوره الأعراف «7»: آيات 1 تا 2

بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحِيمِ‌

المص «1» كِتابٌ أُنْزِلَ إِلَيْكَ فَلا يَكُنْ فِي صَدْرِكَ حَرَجٌ مِنْهُ لِتُنْذِرَ بِهِ وَ ذِكْرى‌ لِلْمُؤْمِنِينَ «2»

ترجمه‌

كتابيست كه فرستاده شد بسوى تو پس نبايد باشد در سينه تو تنگى از آن تا بترسانى بآن و پند دادنى است از براى گروندگان.

تفسير

بيان راجع بفواتح السّور در اول سوره بقره گذشت و در معانى از حضرت صادق ع در ضمن حديثى نقل نموده كه المص يعنى انا اللّه المقتدر الصادق و در آنكتاب و عياشى ره از آنحضرت نقل نموده كه زنديقى از بنى اميّه عرض كرد كه معنى المص چيست و چه فائده از آن بمردم ميرسد حضرت غضبناك شد و فرمود واى بر تو و حروف المص را حساب فرمود كه يكصد و شصت و يك است و آنزنديق تصديق نمود پس از آن فرمود سلطنت از خانواده شما بعد از اين مدت سلب ميشود و همانشد كه فرموده بود و گفته‌اند پيغمبر (ص) از تكذيب و اعراض اقوامش خوف داشت و به اين جهت از ابلاغ رسالت در مضيقه بود و خدا ايمن فرمود او را باين آيه و امر فرمود آنحضرت را باعتناء بامر حق و بى‌اعتنائى برضاى خلق تا از نيل بغرض از بعثت كه انذار و ارشاد خلق است باز نماند ..

اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)


كِتاب‌ٌ أُنزِل‌َ إِلَيك‌َ فَلا يَكُن‌ فِي‌ صَدرِك‌َ حَرَج‌ٌ مِنه‌ُ لِتُنذِرَ بِه‌ِ وَ ذِكري‌ لِلمُؤمِنِين‌َ «2»

كتابيست‌ نازل‌ ‌شده‌ بسوي‌ تو (‌رسول‌ اكرم‌ صلّي‌ اللّه‌ ‌عليه‌ و آله‌ و سلّم‌) ‌پس‌ نبوده‌ ‌باشد‌ ‌در‌ سينه‌ تو حرج‌ و ضيقي‌ ‌از‌ ‌او‌ جهت‌ اينكه‌ انذار فرمايي‌ باين‌ كتاب‌ و يادآوري‌ شود ‌براي‌ مؤمنين‌.

كِتاب‌ٌ أُنزِل‌َ إِلَيك‌َ مراد ‌از‌ كتاب‌ مجموع‌ قرآن‌ ‌است‌ بخصوص‌ ‌اينکه‌ سوره‌ و تعبير بكتاب‌ بواسطه‌ مجموع‌ ‌بين‌ الدفتين‌ ‌است‌ و گذشت‌ اسامي‌ شريفه‌ قرآن‌ ‌در‌ اول‌ سوره‌ بقره‌ ‌که‌ يكي‌ ‌از‌ ‌آنها‌ كتاب‌ ‌است‌ و ‌اينکه‌ جمله‌ خبر مبتداء محذوف‌ ‌است‌

جلد 7 - صفحه 268

‌يعني‌ ‌هذا‌ كتاب‌ و لذا ‌آيه‌ مستقله‌ ‌است‌ نه‌ اينكه‌ خبر المص‌ ‌باشد‌ زيرا اطلاق‌ ‌بر‌ ‌اينکه‌ حروف‌ فقط مناسبت‌ ندارد و كساني‌ ‌که‌ خبر ‌اينکه‌ جمله‌ دانسته‌ مجموع‌ ‌را‌ يك‌ ‌آيه‌ گرفته‌اند أُنزِل‌َ إِلَيك‌َ فاعل‌ انزال‌ ممكن‌ ‌است‌ ‌خدا‌ ‌باشد‌ ‌که‌ نازل‌ فرموده‌ و ممكن‌ ‌است‌ جبرئيل‌ ‌ يا ‌ سائر ملائكه‌ باشند چنانچه‌ ‌در‌ آيات‌ شريفه‌ اشاره‌ دارد إِنّا نَحن‌ُ نَزَّلنَا الذِّكرَ وَ إِنّا لَه‌ُ لَحافِظُون‌َ حجر ‌آيه‌ 9 نَزَل‌َ بِه‌ِ الرُّوح‌ُ الأَمِين‌ُ عَلي‌ قَلبِك‌َ لِتَكُون‌َ مِن‌َ المُنذِرِين‌َ شعراء ‌آيه‌ 193 فِي‌ صُحُف‌ٍ مُكَرَّمَةٍ مَرفُوعَةٍ مُطَهَّرَةٍ، بِأَيدِي‌ سَفَرَةٍ، كِرام‌ٍ بَرَرَةٍ عبس‌ ‌آيه‌ 14 ‌الي‌ 17، و مراتب‌ نزول‌ ‌در‌ مقدمه‌ كتاب‌ بيان‌ ‌شده‌.

فَلا يَكُن‌ فِي‌ صَدرِك‌َ حَرَج‌ٌ مِنه‌ُ ‌فلا‌ يكن‌ لسان‌ نهي‌ ‌است‌ ‌يعني‌ البته‌ نبايد ‌پس‌ ‌از‌ نزول‌ قرآن‌ ‌در‌ سينه‌ مباركت‌ تنگي‌ و سختي‌ ‌باشد‌ و مراد ‌از‌ صدر روح‌ مقدس‌ نبوي‌ صلّي‌ اللّه‌ ‌عليه‌ و آله‌ و سلّم‌ ‌است‌ تعبير بصدر ‌شده‌ چنانچه‌ مي‌گويي‌ ‌از‌ فلان‌ كس‌ دلتنگ‌ نباش‌ و حرج‌ بمعني‌ سختي‌ و مشكلي‌ و تنگي‌ ‌است‌ چنانچه‌ ميفرمايد وَ ما جَعَل‌َ عَلَيكُم‌ فِي‌ الدِّين‌ِ مِن‌ حَرَج‌ٍ حج‌ ‌آيه‌ 77، و دل‌تنگي‌ حضرت‌ رسالت‌ (ص‌) ‌از‌ سه‌ جهت‌ بوده‌ ‌که‌ ببركت‌ قرآن‌ برطرف‌ ‌شده‌ 1‌-‌ ‌از‌ ايمان‌ نياوردن‌ قوم‌ و مخالفت‌ ‌آنها‌ قرآن‌ فرمود وَ ما عَلَي‌ الرَّسُول‌ِ إِلَّا البَلاغ‌ُ المُبِين‌ُ عنكبوت‌ ‌آيه‌ 17. 2‌-‌ ‌از‌ جهت‌ غم‌ امّت‌ خداوند وعده‌ شفاعت‌ داد عَسي‌ أَن‌ يَبعَثَك‌َ رَبُّك‌َ مَقاماً مَحمُوداً اسري‌ ‌آيه‌ 81، 3‌-‌ ‌در‌ بهترين‌ طريق‌ ‌براي‌ هدايت‌ و استقامت‌ مؤمنين‌ نازل‌ شد إِن‌َّ هذَا القُرآن‌َ يَهدِي‌ لِلَّتِي‌ هِي‌َ أَقوَم‌ُ اسري‌ ‌آيه‌ 9.

لِتُنذِرَ بِه‌ِ علت‌ نزول‌ قرآن‌ انذار قوم‌ ‌است‌ ‌از‌ شرك‌ و كفر و عصيان‌ بعذابها و بليات‌ دنيوي‌ و اخروي‌ و تخويف‌ ‌آنها‌ وَ ذِكري‌ لِلمُؤمِنِين‌َ علت‌ ديگر مؤمنين‌ متذكر شوند و ‌در‌ اطاعت‌ قيام‌ كنند ‌که‌ ‌اينکه‌ دو شأن‌ بزرگ‌ حضرت‌ رسالت‌ (ص‌) بوده‌ نذيرا و بشيرا و قرآن‌ عهده‌دار ‌اينکه‌ دو قسمت‌ ‌شده‌ چنانچه‌ ميفرمايد كِتاب‌ٌ فُصِّلَت‌

جلد 7 - صفحه 269

آياتُه‌ُ قُرآناً عَرَبِيًّا بَشِيراً وَ نَذِيراً الاية فصلت‌ ‌آيه‌ 2 و 3.

برگزیده تفسیر نمونه


(آیه 2)- در این آیه می‌فرماید: «این کتابی است که بر تو نازل شده است، و نباید از ناحیه آن هیچ گونه نگرانی و ناراحتی به خود راه دهی» (کِتابٌ أُنْزِلَ إِلَیْکَ فَلا یَکُنْ فِی صَدْرِکَ حَرَجٌ مِنْهُ).

جمله فوق به پیامبر صلّی اللّه علیه و آله دلداری می‌دهد، که چون این آیات از ناحیه خداست، نباید هیچ گونه نگرانی به خود راه دهد، نه نگرانی از جهت عکس العملی که دشمنان لجوج و سرسخت در برابر آن نشان خواهند داد، و نه نگرانی از ناحیه نتیجه و برداشتی که از تبلیغ این رسالت انتظار می‌رود.

و در جمله بعد اضافه می‌کند: «هدف از نزول این کتاب انذار و بیم دادن مردم (از عواقب شوم افکار و اعمالشان است) و همچنین تذکر و یادآوری برای مؤمنان راستین» (لِتُنْذِرَ بِهِ وَ ذِکْری لِلْمُؤْمِنِینَ).

سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:

تفسیر های فارسی

ترجمه تفسیر المیزان

تفسیر خسروی

تفسیر عاملی

تفسیر جامع

تفسیر های عربی

تفسیر المیزان

تفسیر مجمع البیان

تفسیر نور الثقلین

تفسیر الصافی

تفسیر الکاشف

پانویس

  1. تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی

منابع