آیه 142 سوره انعام
| <<141 | آیه 142 سوره انعام | 143>> | |||||||||||||||
| |||||||||||||||||
محتویات
ترجمه های فارسی
و از بعضی چهارپایان استفاده باربری و سواری کنید. از آنچه روزی شما کرده بخورید و از پی اغوای شیطان نروید، که او شما را دشمنی آشکار است.
و از دام ها، حیوانات باربر و حیوانات کُرک دار و پشم دهنده را [آفرید]؛ از آنچه خدا روزی شما کرده بخورید، و از گام های شیطان پیروی نکنید، که بی تردید او برای شما دشمنی آشکار است.
و [نيز] از دامها، حيوانات باركش و حيوانات كرك و پشم‌دهنده را [پديد آورد]. از آنچه خدا روزيتان كرده است بخوريد، و از پى گامهاى شيطان مرويد كه او براى شما دشمنى آشكار است.
و نيز، چارپايانى كه بار مى‌برند يا در خور بار برداشتن نيستند. از آنچه خدا به شما روزى داده است بخوريد و از شيطان پيروى مكنيد كه او دشمن آشكار شماست.
(او کسی است که) از چهارپایان، برای شما حیوانات باربر، و حیوانات کوچک (برای منافع دیگر) آفرید؛ از آنچه به شما روزی داده است، بخورید! و از گامهای شیطان پیروی ننمایید، که او دشمن آشکار شماست!
ترجمه های انگلیسی(English translations)
معانی کلمات آیه
حمولة: حمل: برداشتن بار و بار. حموله: شتر بار بردار. اسم جمع است. از لفظ خود مفرد ندارد (مجمع البيان). احتمال دارد مراد حيوانات بزرگ باشد كه قدرت حمل بار دارد. مثل شتر و گاو.
فرشا: (بر وزن عرش) در اصل به معنى گستردن و در اينجا ظاهرا به معنى چهارپايان كوچك است. مثل گوسفند و بز و گويا در زمين گسترده مى شوند.
خطوات: خطوه (به ضم خاء). فاصله ميان دو پا در راه رفتن و به فتح اول، يك دفعه گام برداشتن است. جمع آن خطوات، مراد از آن وساوس شيطان است.
تفسیر آیه
تفسیر نور (محسن قرائتی)
وَ مِنَ الْأَنْعامِ حَمُولَةً وَ فَرْشاً كُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّيْطانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ «142»
و بعضى از چهارپايان باركش و بعضى غير باركش و مثل فرش (به زمين نزديك) اند (و يا از كرك و پشم آنها براى فرش استفاده مى‌شود) از آنچه خداوند روزى شما ساخته بخوريد و از گامهاى (وسوسه‌انگيز) شيطان پيروى نكنيد، چرا كه او دشمن آشكار شماست.
نکته ها
در آيه‌ى قبل به نعمت‌هاى خداوند در محصولات كشاورزى اشاره شده و در اينجا به دامدارى و انواع بهره‌هايى كه انسان از حيوانات مى‌برد.
مراد از كلمه «فرش»، چهارپايانى مثل گوسفند است كه به خاطر نزديكى بدنشان به زمين، به منزله فرش هستند، يا اينكه از پشم و كرك و موى آنها فرش مى‌بافند.
بيشتر مفسّران، كلمه‌ى «حَمُولَةً» را به معناى حيوانات باربر دانسته‌اند، و «فرش» را حيوانات غير باربر معنا كرده‌اند.
پیام ها
1- هستى و آفريده‌هايش، مسخّر انسان است. «حَمُولَةً وَ فَرْشاً»
2- قانون كلى در حيوانات، حلال بودن مصرف آنهاست، مگر آنكه دليلى بر
جلد 2 - صفحه 569
حرمت باشد. «كُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ»
3- تحريم حلال‌ها، از گامهاى شيطانى است. كُلُوا ... وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّيْطانِ
4- تنها توصيه به خام‌خوارى كه امروز در ميان گروه كثيرى رواج دارد و نهى از مصرف گوشت، ممنوع است. وَ مِنَ الْأَنْعامِ ... كُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ
5- نسبت به خوردنى‌ها بايد مواظب باشيم. «كُلُوا ... وَ لا تَتَّبِعُوا» چنانكه اوّلين اهرم شيطان براى گمراه كردن حضرت آدم، غذا بود.
6- سر سفره‌ى خداوند، از دشمن او پيروى نكنيم. «كُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّيْطانِ»
7- سياست شيطان، انحراف تدريجى است، نه دفعى. «خُطُواتِ الشَّيْطانِ»
تفسیر اثنی عشری (حسینی شاه عبدالعظیمی)
وَ مِنَ الْأَنْعامِ حَمُولَةً وَ فَرْشاً كُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّيْطانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ (142)
وَ مِنَ الْأَنْعامِ حَمُولَةً وَ فَرْشاً: و ذات اقدس الهى است كه بيافريد از چهارپايان آنچه حامل اثقال است مثل شتر و اسب و قاطر، و آنچه مفروش شود براى ذبح مانند گوسفند و گاو، و يا آنچه از مو و پشم و كرك انعام يافته مى‌شود براى فرش كُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ: بخوريد از آنچه روزى فرموده خداى تعالى شما را، و حلال ساخته براى شما وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّيْطانِ: و متابعت نكنيد گامهاى شيطان را، يعنى به راه او مرويد و به وسوسه او حلال را حرام و حرام را حلال منمائيد إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ: بدرستى كه شيطان مر شما را
«1» تفسير عياشى، جلد اوّل، صفحه 379، حديث 106.
«2» تفسير نور الثقلين، جلد اوّل، صفحه 638، حديث 306 (روايت از امام صادق (ع) است)
تفسير اثنا عشرى، ج3، ص: 391
دشمنى است آشكارا.
تبصره- علماى اخلاق فرموده‌اند: دشمنهاى حقيقى انسان چهار است:
1- دنيا- سلاحش (اسباب) لقاء با خلق و معاشرت، و زندانش گوشه‌نشينى و عزلت است. 2- نفس- سلاحش فراغت و راحت، و حبس او به سحر و طاعت 3- هوى- سلاحش كلام و صحبت، و حبس او به خاموشى و سكوت 4- شيطان- سلاحش لذت و سيرى، و حبس او زحمت و گرسنگى؛ و اين دشمن اقوى مى‌باشد كه به معيت آن سه هلاكت ابدى را براى انسان فراهم نمايد. خوشا به حال عاقل هشيار كه مترصد دشمنان خود بوده به مصاحبت طاعت، و رياضت عبادت، قهر و غلبه را دريابد.
تنبيه- احمد حنبل در مسند خود، و بيهقى در شعب الايمان و باب الاعتصام مشكوة، و ابن اثير در نهايت، و بغوى در معالم، در ذيل اين آيه شريفه از جابر انصارى روايت نموده كه عمر بن خطاب خدمت پيغمبر صلى اللّه عليه و آله آمد و عرض كرد: إنّا نسمع احاديث من يهود تعجبنا افترى ان نكتب بعضها؟ فقال يا ابن الخطّاب ا متهوّكون انتم كما تهوكت اليهود و النّصارى لقد جئتكم بها بيضاء نقيّة لو كان موسى حيّا ما و سعه الّا اتباعى. «1» يعنى ما حديثها از يهود مى‌شنويم به تعجب آرد ما را خوبى آنها. آيا رأى مى‌دهى تا بنويسيم بعض مقالات را. پيغمبر صلى اللّه عليه و آله به غيظ آمده فرمود: اى پسر خطاب، آيا شما حيران مى‌سازيد اين امت را در وادى ضلالت، چنانچه يهود و نصارى در ضلالت افتاده‌اند.
هر آينه آمدم به شما به شريعتى خالصه، پاكيزه و روشن مانند نور درخشنده در ليله مظلمه. اگر موسى، حيات و درك كردى شريعت مرا گنجايش و در خور و سزاوار او نبود مگر متابعت و پيروى من.
تفسیر روان جاوید (ثقفى تهرانى)
وَ مِنَ الْأَنْعامِ حَمُولَةً وَ فَرْشاً كُلُوا مِمَّا رَزَقَكُمُ اللَّهُ وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّيْطانِ إِنَّهُ لَكُمْ عَدُوٌّ مُبِينٌ (142)
ترجمه
و از چهارپايان باركش و مفروش را بخوريد از آنچه روزى كرد شما را خدا و پيروى مكنيد كامهاى شيطان را همانا او مر شما را دشمنى است آشكار.
تفسير
چنانچه خداوند ايجاد فرمود جنّات را كه در آيه سابقه ذكر شد ايجاد فرمود براى انتفاع مردم از جنس شتر و گاو و گوسفند حيوان باركش و آنچه را از پشم و كرك و موى آن فرش بافته ميشود و بنظر حقير ايجاد فرمود از جنس چهارپايان باركش و سوارى را كه بمنزله فرش انسان است در هر حال بايد از خوردن آنها هم كاملا منتفع شد و بعنوان غير مشروع نبايد آنها را تحريم نمود كه آن متابعت شيطان است كه عداوت
جلد 2 صفحه 390
آن با بنى آدم واضح است و در آيات سابقه اشاره بوجه تحريم آنها شده است ..
اطیب البیان (سید عبدالحسین طیب)
وَ مِنَ الأَنعامِ حَمُولَةً وَ فَرشاً كُلُوا مِمّا رَزَقَكُمُ اللّهُ وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّيطان‌ِ إِنَّهُ لَكُم عَدُوٌّ مُبِينٌ (142)
و نيز خدا انشاء فرمود از انعام و چهارپايان يك قسمت که بر آنها سوار شويد يا باركش باشند مثل شتر، قاطر، خر و امثال آنها که حموله است و يك قسمت که از پشم و كرك آنها لباس و فرش درست ميكنيد مثل گوسفند و بز و امثال آنها يا آنكه ميخوابانيد و ذبح ميكنيد يا صغار حيوانات علي اختلاف تفاسير در كلمه فرش، بخوريد از آنچه خدا روزي شما قرار داده و متابعت قدمهاي شيطان را نكنيد محققا او از براي شما دشمن آشكار است.
جلد 7 - صفحه 225
وَ مِنَ الأَنعامِ من تبعيضيه است يعني بعض انعام و واو عاطفه است بجنّات مدخول انشأ است يعني و انشأ من الانعام و انعام اقسامي دارند آبي و خاكي وحشي و اهلي، و اهلي هم اقسام زيادي دارند يك قسم حمولة است که بر ظهر آنها حمل ميشود يا بر آنها سوار ميشوند يا بار بر آنها بار ميكنند مثل شتر، اسب، الاغ، قاطر و غير اينها و يك قسم فرشا ظاهرا براي افتراش زمين است مثل قالي، پتو، نمد، گليم و غير اينها، و اينکه نميرساند که فائده منحصر بحمل و فرش باشد فقط اينکه يكي از فوائد آنها است اكل همه آنها جايز است يا واجب يا مستحب‌ّ يا مباح يا مكروه، و همچنين فوائد ديگر البسه نعل، دلو، قرية، محفظه و غير اينها لذا ميفرمايد كُلُوا مِمّا رَزَقَكُمُ اللّهُ گفتيم امر براي ترخيص است زيرا در مقام توهم حظر است.
وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّيطان‌ِ اينکه جمله در مجلد دوم سوره بقره آيه 168 تفسير شده که مراد قدمهاي شيطان سبل شيطان است که شامل جميع معاصي ميشود بالاخص مورد آيه هم در سوره بقره هم در اينکه مقام اشاره بكسانيست که بعض انعام را بر خود يا بر زنها حرام ميدانند يا صوفيه و اهل رياضات باطله که حيواني نميخورند.
إِنَّهُ لَكُم عَدُوٌّ مُبِينٌ عداوت شيطان از اول با حضرت آدم ابو البشر (ع) ظاهر شد و قسمهايي که خورده فَبِعِزَّتِك‌َ لَأُغوِيَنَّهُم أَجمَعِين‌َ زمر آيه 83 وَ لَأُغوِيَنَّهُم أَجمَعِين‌َ حجر آيه 39 لَأَقعُدَن‌َّ لَهُم صِراطَك‌َ المُستَقِيم‌َ ثُم‌َّ لَآتِيَنَّهُم مِن بَين‌ِ أَيدِيهِم وَ مِن خَلفِهِم وَ عَن أَيمانِهِم وَ عَن شَمائِلِهِم وَ لا تَجِدُ أَكثَرَهُم شاكِرِين‌َ اعراف آيه 16، و خداوند هم ميفرمايد وَ لَقَد صَدَّق‌َ عَلَيهِم إِبلِيس‌ُ ظَنَّه‌ُ سبأ آيه 19، بالجمله خطوات شيطان همان سبل شيطانيست که ميفرمايد وَ لا تَتَّبِعُوا السُّبُل‌َ انعام آيه 154،
226
برگزیده تفسیر نمونه
(آیه 142)
در این آیه و دو آیه بعد در باره حیوانات حلال گوشت و خدمات آنها سخن می گوید.
نخست می گوید: خداوند کسی است که از چهارپایان برای شما حیوانات بزرگ و باربر و حیوانات کوچک آفرید» (وَ مِنَ الأَنعامِ حَمُولَةً وَ فَرشاً).
«فرش» به همان معنی معروف است، ولی در اینجا به معنی گوسفند و نظیر آن از حیوانات کوچک تفسیر شده است.
سپس چنین نتیجه می گیرد، اکنون که همه اینها مخلوق خداست و حکم آن به دست اوست، به شما اجازه می دهد که «از آنچه خدا به شما روزی داده است بخورید» (کلُوا مِمّا رَزَقَکمُ اللّهُ).
و برای تأکید این سخن و ابطال احکام خرافی مشرکان، می فرماید: «از گامهای شیطان پیروی نکنید، که او دشمن آشکار شماست» دشمنی که از آغاز خلقت آدم با شما اعلان جنگ داده است (وَ لا تَتَّبِعُوا خُطُواتِ الشَّیطانِ إِنَّهُ لَکم عَدُوٌّ مُبِینٌ).
سایرتفاسیر این آیه را می توانید در سایت قرآن مشاهده کنید:
تفسیر های فارسی
ترجمه تفسیر المیزان
تفسیر خسروی
تفسیر عاملی
تفسیر جامع
تفسیر های عربی
تفسیر المیزان
تفسیر مجمع البیان
تفسیر نور الثقلین
تفسیر الصافی
تفسیر الکاشف
پانویس
- ↑ تفسیر احسن الحدیث، سید علی اکبر قرشی
منابع
- تفسیر نور، محسن قرائتی، تهران:مركز فرهنگى درسهايى از قرآن، 1383 ش، چاپ يازدهم
- اطیب البیان فی تفسیر القرآن، سید عبدالحسین طیب، تهران:انتشارات اسلام، 1378 ش، چاپ دوم
- تفسیر اثنی عشری، حسین حسینی شاه عبدالعظیمی، تهران:انتشارات ميقات، 1363 ش، چاپ اول
- تفسیر روان جاوید، محمد ثقفی تهرانی، تهران:انتشارات برهان، 1398 ق، چاپ سوم
- برگزیده تفسیر نمونه، ناصر مکارم شیرازی و جمعي از فضلا، تنظیم احمد علی بابایی، تهران: دارالکتب اسلامیه، ۱۳۸۶ش
- تفسیر راهنما، علی اکبر هاشمی رفسنجانی، قم:بوستان كتاب(انتشارات دفتر تبليغات اسلامي حوزه علميه قم)، 1386 ش، چاپ پنجم