محمدرضا مهدوی کنی
آیت الله محمدرضا مهدوی کنی (۱۳۹۳-۱۳۱۰ ش)، از روحانیون مجاهد شیعه در دوران انقلاب اسلامی و از شاگردان امام خمینی بود. عضویت در شورای انقلاب، مجلس خبرگان، شورای نگهبان، مجمع تشخیص مصلحت نظام و ریاست دانشگاه امام صادق (علیه السلام)، از جمله فعالیتهای سیاسی و اجرائی اوست.
| نام کامل | محمدرضا مهدوی کنی |
| زادروز | ۱۳۱۰ شمسی |
| زادگاه | کن، تهران |
| وفات | ۱۳۹۳ شمسی |
| مدفن | شهرری، حرم حضرت عبدالعظیم حسنی |
| اساتید |
علامه طباطبایی، آیت الله بروجردی، امام خمینی، سید محمدرضا موسوی گلپایگانی،... |
|
| |
| آثار |
نقطه‌های آغاز در اخلاق عملی، اصول و مبانی اقتصاد اسلامی در قرآن، بیست گفتار، شرح دعای افتتاح،... |
تحصیل و استادان
محمدرضا مهدوی کنی (باقری) در ۱۴ مرداد ۱۳۱۰ در روستای کن از توابع تهران به دنیا آمد. وی تحصیلات دوره دبستان را در کن گذراند و در سال ۱۳۲۴ به مدت دوسال و نیم در مدرسه لرزاده و سپس در مدرسه سپهسالار به تحصیل پرداخت و از محضر اساتیدی چون حجت‌الاسلام علی‌اکبر برهان بهره‌مند شد.
وی در سال ۱۳۲۷ برای تکمیل تحصیلات علوم دینی به قم رفت و وارد مدرسه فیضیه و حجتیه شد و تا سال ۱۳۴۰ ش در محضر استادان مبرز آن زمان همچون حضرات آیات مشکینی، حاج شیخ عبدالجواد سده‌ای (جبل عاملی)، شهید صدوقی، رفیعی قزوینی، علامه شعرانی، علامه طباطبایی، آیت الله بروجردی، امام خمینی، گلپایگانی و... دروس عالی فقه، اصول فقه، تفسیر، حکمت، کلام و دروس خارج فقه و اصول را تلمذ کرد.
مهدوی کنی هنگام تحصیل در حوزه به همراه تعدادی از طلاب از جمله آیت الله محمدی گیلانی و آیت الله آقا شیخ محمود در سال ۱۳۲۷ تشکلی به نام «مجمع سیاسی» تشکیل داد که زیربنای فعالیت های سیاسی او شد که هدف آن تحول در وضعیت درسی و وارد کردن حوزه به مسائل سیاسی بود.
آثار و تألیفات
- تقریرات درس‌های خارج فقه آیت الله بروجردی و امام خمینی؛
- نقطه‌های آغاز در اخلاق عملی؛
- اصول و مبانی اقتصاد اسلامی در قرآن؛
- بیست گفتار؛
- شرح دعای افتتاح.
فعالیتهای اجتماعی و سیاسی
آیت‌الله مهدوی کنی در سال ۱۳۴۰ شمسی پس از اتمام تحصیلات و اخذ درجه اجتهاد، به تهران عزیمت کرد و امامت جماعت مسجد جلیلی را عهده‌دار شد و همزمان در مدرسه مروی به تدریس پرداخت.
در پی قیام ۱۵ خرداد سال ۱۳۴۲ و تبعید امام خمینی، مسجد جلیلی به کانونی برای فعالیتهای سیاسی مبدل شد. ایشان از مبارزان نهضت امام خمینی بود و بارها در این راه دستگیر و زندانی شد. آیت‌الله مهدوی کنی در این رابطه می‌گوید: «شب ۲۳ رمضان ۱۳۵۳ بود که در مسجد جلیلی مشغول مراسم احیا بودم که مرا به کلانتری احضار و بعد از آن به بوکان کردستان تبعید نمودند و پس از گذشت سه ماه، مجدداً از آنجا به مهاباد و بعد راهی تهران کردند».
وی بار دیگر در سال ۱۳۵۴ به اتهام اقدام علیه امنیت کشور به چهار سال زندان محکوم شد و سپس ممنوع‌الخروج گردید. بنا به اظهار مرحوم اکبر هاشمی رفسنجانی هنگامی که وی در بازداشت بود، شهید فضل‌الله محلاتی نزد آیت‌الله پسندیده برادر امام خمینی رفت و برای مهدوی کنی اجازه اخذ سهم امام را گرفت و او از همین منبع در دوران خفقان از خانواده‌های زندانیان سیاسی حمایت می‌کرد و آنها را تحت پوشش مالی قرار می‌داد.
آیت‌الله پسندیده در این زمان وکالت امام را در امور شرعی بر عهده داشت. مدتی پس از هجرت امام خمینی به پاریس در آذرماه ۱۳۵۷ هسته اولیه شورای انقلاب تشکیل شد که اعضای آن عبارت بودند از: شهید مطهری، هاشمی رفسنجانی، موسوی اردبیلی، شهید بهشتی و شهید محمدجواد باهنر، که بعدها آیت‌الله مهدوی کنی، آیت‌الله خامنه‌ای، آیت‌الله طالقانی، مهندس بازرگان و آقای سحابی نیز به آن پیوستند.
پس از پیروزی انقلاب اسلامی، ایشان در آبان ماه ۱۳۵۸ در کابینه ترمیمی مهندس بازرگان مشاور وزیر کشور مهندس هاشم صباغیان شد. در کابینه شهید محمدعلی رجایی در شهریور ۱۳۵۹ وزیر کشور بود و پس از آنکه در ۸ شهریور ۱۳۶۰ رجایی رئیس‌جمهور و باهنر نخست‌وزیر به شهادت رسیدند، شورای موقت ریاست جمهوری زمام امور دولت را به ایشان سپرد. آیت‌الله مهدوی کنی در ۱۱ شهریور ۱۳۶۰ از مجلس رأی اعتماد گرفت. کابینه وی موظف شد که انتخابات ریاست جمهوری را در اولین فرصت برگزار نماید. این کابینه ۴۵ روز بیشتر دوام نداشت و در ۲۶ مهرماه ۱۳۶۰ وی استعفای خود را به آیت‌الله خامنه‌ای رئیس‌جمهور وقت داد.
آیت‌الله مهدوی در ۲ بهمن ۱۳۶۰ به فرمان امام خمینی به عضویت ستاد انقلاب فرهنگی منصوب شد و در ۲۱ اسفند ۱۳۶۰ مجدداً طی حکمی از طرف امام در شورای نگهبان عضویت یافت.
ایشان از سال ۱۳۶۱ همزمان با تأسیس «دانشگاه امام صادق علیه السلام» عهده‌دار ریاست این دانشگاه شد. آیت‌الله مهدوی کنی همچنین عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و یکی از اعضای برجسته جامعه روحانیت مبارز بود. امام درباره ایشان فرموده بود که «ما به ایشان ارادت داشته‌ایم، داریم و خواهیم داشت» که این خود گویای موقعیت ایشان در پیشبرد اهداف نظام می‌باشد.
وفات
مرحوم محمدرضا مهدوی کنی در ۱۴ خرداد ۱۳۹۳ شمسی دچار حمله قلبی شد و به کما رفت و سرانجام در ۲۹ مهر ۱۳۹۳ در ۸۳ سالگی در تهران از دنیا رفت. مراسم تشییع و اقامه نماز بر پیکر وی به امامت آیت‌الله خامنه‌ای رهبر انقلاب اسلامی ۱ آبان ۱۳۹۳ در دانشگاه تهران برگزار و بنابر وصیتش در کنار مزار آیت الله ملا علی کنی به شهر ری منتقل و در حرم حضرت عبدالعظیم حسنی به خاک سپرده شد.
پانویس
- ↑ پروین قدسیزاده، تاریخ شفاهی مسجد جلیلی، تهران، مرکز اسناد انقلاب اسلامی، ۱۳۸۳، صص۱۱۹-۱۲۰.
- ↑ همان، ص۱۲۰.
- ↑ یاران امام، قامت استوار فضل‌الله مهدی زاده، ج۲۷، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، ۱۳۸۱، ص۵۲۷.
- ↑ یاران امام، قامت استوار فضل‌الله مهدیزاده، ج۲۷، تهران، مرکز بررسی اسناد تاریخی، ۱۳۸۱، ص۵۲۷.
- ↑ رضا مرادی، زندگینامه پیشوایان انقلاب، تهران، حجر، ۱۳۶۱، ص۵۰.
- ↑ همان، ص۴۶۴.
- ↑ روابط عمومی دانشگاه امام صادق.
- ↑ پروین قدسیزاده، ص۱۲۰.
منابع
- فریده شریفی، آیت‌الله محمدرضا مهدوی کنی، دسترس در موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران، بازیابی: ۸ آذرماه ۱۳۹۲.
- ویکی فقه.