مکاتیب الائمة (کتاب)

مَکاتیبُ الاَئمّة(ع) کتابی حاوی نامه‌های ائمه معصومین(ع) به قلم علی احمدی میانجی (متوفای ۱۴۲۱ق) است. در این مجموعه هفت جلدی، دو جلد نخست به امیرالمؤمنین(ع) اختصاص دارد و جلد سوم به امام حسن(ع) تا امام باقر(ع)، جلد چهارم به امام صادق(ع) و امام کاظم(ع)؛ جلد پنجم به امام رضا(ع) و امام جواد(ع)؛ جلد ششم به امام هادی(ع) و امام عسکری(ع) و جلد هفتم به امام زمان(ع) اختصاص داده شده است. این کتاب برترین اثر در بیست و هفتمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بخش تألیفات حوزه دین شناخته شد.

درباره مؤلف

علی احمدی میانجی از اساتید حوزه علمیه قم بود. او در علوم مختلفی از جمله تفسیر، فقه، تاریخ و حدیث مهارت داشت و آثار متعددی از خود بر جای گذاشت.

موضوع کتاب

احمدی میانجی پس از انتشار کتاب مکاتیب الرسول، مکاتیب الائمه را تدوین و منتشر کرد. او در این کتاب، نامه‌ها، وصیت‌ها و دیگر مکتوبات امامان معصوم را جمع‌آوری کرده است.

روش مؤلف

مؤلف تلاش کرده هر اثر مکتوبی که از ائمه در منابع مختلف تاریخی و حدیثی وجود داشته، جمع‌آوری کند و منابع را در پاورقی مفصل بیاورد. وی سلسله اسناد را آن‎گونه که در منابع وجود داشته آورده است.

از امتیازات کتاب، نقل روایات مختلف، آوردن شرح‌حال اَعلام و اظهارنظرهای مؤلف است؛ هرچند به نظر می‎رسد بررسی‎ها و اظهار نظرهای وی در این اثر، به‌اندازه کتاب مکاتیب الرسول نیست.

محتوای کتاب

• جلد اول تا چهارم این مجموعه که پیشتر انتشار یافته است، به مکاتیب حضرت علی(ع) و امامان اول تا هفتم اختصاص دارد.
• پنجمین جلد مکاتیب امام علی بن موسی الرضا(ع) و امام محمدبن علی الجواد(ع) را گردآورده است.
• ششمین جلد ویژه آثار امام علی بن محمد الهادی(ع) و امام حسن بن علی العسکری(ع) اختصاص یافته است.
• هفتمین جلد به توقیعات امام زمان اختصاص دارد.

نخستین نامه نقل شده در این کتاب از امیرالمؤمنین(ع) به پیامبر خدا (ص) است هنگامی که به فرمان حضرت به یمن رفته بود؛ او پس از عزل خالدبن ولید نامه پیامبر را برای مردم یمن(قبیله همدان) خواند و آنان همگی در یک روز اسلام آوردند آنگاه حضرت طی نامه‌ای گزارش ماجرا را برای پیامبر نوشت و رسول خدا هم پس از خواندن نامه به سجده افتاد و پس از سجده فرمود:«السَّلامُ عَلَى هَمْدانَ، السَّلامُ عَلَى هَمْدانَ». آخرین نامه کتاب نیز توقیعی است از امام زمان (ع) به حسین بن روح در رابطه با لعن محمد بن علی بن ابی‌العَزاقِر مشهور بهمحمد بن علی شلمغانی

برترین کتاب سال

«مکاتیب الائمه» تألیف علی احمدی‌ میانجی در بخش تألیفات حوزه دین از انتشارات دارالحدیث برگزیده بیست‌وهفتمین دوره کتاب سال معرفی شد.

جستارهای وابسته

• توقیع
• معادن الحکمة فی مکاتیب الائمة (کتاب)

پانویس

منابع

• احمدی میانجی، علی، مکاتیب الأئمة علیهم السلام، قم، دارالحدیث، ۱۴۲۶ق.
• فرجی، مجتبی، مکاتیب الائمة، کتابهای اسلامی، بهار و تابستان ۱۳۸۵ - شماره ۲۴ و ۲۵.
• مکاتیب الائمة، کتابخانه دیجیتال نور.
• «كتاب مكاتيب الائمه برگزيده بيست و هفتمين دوره كتاب سال»، پایگاه اطلاع‌رسانی حدیث شیعه، تاریخ انتشار: چهارشنبه ۱۳۸۸/۱۱/۲۱.

پیوند به بیرون