محمد بن عبدالفتاح تنکابنی
| اطلاعات فردی | |
|---|---|
| نام کامل | محمد بن عبدالفتاح تنکابنی |
| لقب | فاضل سراب |
| تاریخ تولد | ۱۰۴۰ق |
| محل زندگی | تنکابن -اصفهان |
| تاریخ وفات | ۱۱۲۴ق |
| محل دفن | اصفهان |
| شهر وفات | اصفهان |
| اطلاعات علمی | |
| استادان | محمدباقر سبزواری • رجب علی تبریزی • محمدتقی مجلسی • آقاحسین خوانساری • و... |
| اجازه روایت از | محمدباقر مجلسی • محمدعلی استرآبادی • محمد صادق حسینی • علی صغیر • علی کبیر• و... |
| اجازه روایت به | محمد شفیع لاهیجی • میرمحمدحسین خاتون آبادی • محمدصادق و محمدرضا تنکابنی. |
| تألیفات | برهان اثبات الصانع • رسالة فی تحریر شبهة التوحید • تفسیر آیة الکرسی • سفینة النجاة •و... |
مُحَمَّد بن عبدالفَتّاح تُنِکابُنی(۱۰۴۰-۱۱۲۴ق)، معروف به فاضل سراب، از حکیمان، فقیهان و محدّثان شیعه قرن یازدهم و اوایل قرن دوازدهم قمری.
تنکابنی فقه و فلسفه را به ترتیب، نزد محمد باقر سبزواری و رجب علی تبریزی آموخت. وی همچنین نزد محمد تقی مجلسی، آقا حسین خوانساری و... شاگردی کرد. بسیاری از جمله میر محمد حسین خاتون آبادی از او اجازه روایت گرفتند. از وی آثاری در فلسفه و فقه بر جای مانده است.
زندگینامه
تنکابنی، در ۱۰۴۰ق در سراب، از نواحی رامسر به دنیا آمد. مقدّمات علوم اسلامی را در مدارس تنکابن فرا گرفت، سپس به اصفهان رفت.
او در ۱۸ ذی‌الحجه سال ۱۱۴۴ق در اصفهان درگذشت و در محله خواجو مجاور تخت فولاد به خاک سپرده شد. بر مزار او گنبدی بنا گردید که به تکیة فاضل سراب (تکیه جویباره‌ای‌ها) معروف است.
استادان و مشایخ
استادان
- محمد تقی مجلسی
- محمدباقر مجلسی
- آقا حسین خوانساری
- محمد باقر سبزواری، مؤلف ذخیرة المعاد، در فقه
- رجب علی تبریزی، در فلسفه
مشایخ
- محمدباقر سبزواری
- محمدباقر مجلسی
- محمدعلی استرآبادی
- شیخ علی مشهدی معروف به علی صغیر
- علی بن محمد معروف به علی کبیر
- محمد صادق حسینی
تنکابنی خود نیز اجازه روایت می‌داد، و عالمانی چون محمد شفیع لاهیجی، میرمحمدحسین حسینی خاتون آبادی، محمدصادق محمدرضا فرزندان او از وی اجازه روایت گرفته‌اند.
آثار
- اثبات الصانع القدیم بالبرهان القاطع القویم، یا برهان اثبات الصانع، در بیان اعتباری بودن وجود و درباره صفات خدا
- رسالة فی تحریر شبهة التوحید، یا توحید واجب الوجود، تنکابنی در این رساله با نظر به حاشیة ملاصدرا بر الاهیات شفا و رسالة ملاشمسای گیلانی و قول عبدالرزاق لاهیجی به تکمیل سخنان آنان در پاسخ به شبهة ابن کمونه پرداخته است.
- پاسخ به شبهة قائلین به وحدت وجود
- رسالة وقوع حرکت در «آن”
- رسالة فی تحقیق الحرکة فی المقولات یا ابطال بودن حرکت در مقوله‌ای از افراد این مقوله
- رساله در شبهة جذر اصم
- سفینة النجاة، در کلام
- چند رساله به فارسی و عربی در اثبات وجوب عینی نماز جمعه در غیبت امام زمان (عج) و ردّ قائلان به حرمت آن
- رسالة اخبار و اجماع
- حاشیه بر ذخیرة المعاد ِ سبزواری
- حاشیه بر معالم ِ شهید ثانی
- حاشیه بر الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة
- حاشیه بر زبدة البیان فی تفسیر آیات الاحکام احمد بن محمد مقدّس اردبیلی
- تفسیر آیة الکرسی
پانویس
- ↑ سمامی حائری، بخش۱، ص۱۳۳؛ امین، ج۳، ص۲۳۶
- ↑ قمی، وقایع الایام، ۱۳۸۹ش، ص۲۰۰.
- ↑ امین، ج۳، ص۲۳۶؛ خوانساری، ج۷، ص۱۰۹؛ سمامی حائری، بخش۱، ص۱۴۸؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، ص۶۷۳؛ مهدوی، ص۱۰۰ـ۱۰۱
- ↑ مجلسی، ج۱۰۲، ص۹۶؛ سمامی حائری، بخش۱، ص۱۳۳ـ۱۳۴
- ↑ افندی اصفهانی، ج۲، ص۲۸۴؛ خوانساری، ج۷، ص۱۰۶؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، ص۶۷۱
- ↑ خوانساری، ج ۷، ص ۱۰۷؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، ص۶۷۲؛ سمامی حائری، بخش۱، ص۱۳۵ـ۱۳۸
- ↑ خوانساری، ج۷، ص۱۰۷؛ آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة، ص۶۷۲؛ سمامی حائری، بخش۱، ص۱۳۵ـ۱۳۸
- ↑ سمامی حائری، بخش۱، ص۱۳۸
- ↑ سمامی حائری، بخش۱، ص۱۳۸
- ↑ فاضل، ص۱۶۳؛ انوار، ج۱۰، ص۵۳۷
- ↑ انوار، ج۱۰، ص۵۳۹؛ دانش پژوه و افشار، ج۲، ص۱۲۵
- ↑ انوار، ج۱۰، ص۵۴۰
- ↑ انوار، ج۱۰، ص۵۳۴
- ↑ انوار، ج۱۰، ص۵۳۵؛ دانش پژوه و افشار، ج۲، ص۱۲۵
- ↑ انوار، ج۱۰، ص۵۳۶
- ↑ آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج۱۲، ص۲۰۳
- ↑ آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج۱۵، ص۶۵، ۷۷، ۷۹ـ۸۱؛ آستان قدس رضوی، ج۵، ص۴۳۷
- ↑ آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج۱، ص۳۱۰؛ انوار، ج۱۰، ص۵۳۱
- ↑ انوار، ج۶، ص۲۱۰
- ↑ انوار، ج۶، ص۹۷
- ↑ دانش پژوه و افشار، ج۲، ص۱۲۵؛ آقابزرگ طهرانی، الذریعه، ج۶، ص۹، ۱۰۳
- ↑ سمامی حائری، بخش۱، ص۱۴۱
منابع
- آستان قدس رضوی. کتابخانه، فهرست کتابخانة آستانة قدس رضوی، ج۵، مشهد، ۱۳۲۹ش.
- محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، الذریعة الی تصانیف الشیعة، چاپ علی نقی منزوی و احمد منزوی، بیروت، ۱۴۰۳ق/۱۹۸۳م.
- محمدمحسن آقابزرگ طهرانی، طبقات اعلام الشیعة: الکواکب المنتشرة فی القرن الثانی بعدالعشرة، چاپ علی نقی منزوی، تهران، ۱۳۷۲ش.
- عبداللّه بن عیسی افندی اصفهانی، ریاض العلماء و حیاض الفضلاء، چاپ احمد حسینی، قم، ۱۴۰۱ق.
- حسن امین، مستدرکات اعیان الشیعة، بیروت، ۱۴۰۸ـ۱۴۱۶ق/ ۱۹۸۷ـ۱۹۹۶م.
- عبداللّه انوار، فهرست نسخ خطی کتابخانه ملی، ج۱۰، تهران، ۱۳۵۸ش.
- خوانساری، محمد باقر، روضات الجنات، مکتبة اسماعیلیان، قم.
- محمدتقی دانش پژوه و ایرج افشار، نسخه های خطی، ج۲، تهران، ۱۳۴۱ش.
- محمد سمامی حائری، بزرگان رامسر، بخش۱، قم، ۱۳۶۱ش.
- محمود فاضل، فهرست نسخه‌های خطی کتابخانة دانشکدة ادبیات و علوم انسانی دانشگاه فردوسی، مشهد، ۱۳۵۴ش.
- مصلح الدین مهدوی، لسان الارض، یا، تاریخ تخت فولاد، اصفهان ۱۳۷۰ش.
پیوند به بیرون
- منبع مقاله: